Your search for the mode Neuter Imperfective (NI)
has returned 50 entries

’At’ééd ’éí ch’iyáán ’ál’į́įgi łá’í nidi doo bił bééhózin da.

girl TOP food 3-make.NI-at one but 3-with 3-know.CI NEG

’Ak’ah kǫ’ dishtłi’go sédá.

candle 3-1-cause.burn.NI-GO 1-sit.SPN

’Asdzą́ą́ Báhoozhóní yinishyé.

woman happy 1-called.NI

’Ayóo’ósh nidlóóh? ’Áyaańda dah dinítsiz.

very-Q 2-cold.I no.wonder up 2-shiver.NI

’Azháánee’ shi dibé hólǫ́ǫ ndi, dibé ła nahiideeshnih.

even.though my sheep 3-exist.NI sheep one 1-buy.F

’Ałní’ní’ą́ą́dą́ą́’ t’ah doo da’adánígóó dishááhgóó ch’iyáán ’ásdįįd.

noon-past still NEG cafeteria-to 1-go.I-NEG food 3-dwindle.NI

’Ániid ’iiyą́ą́ ’áko ndi t’ah dichin nisin.

Recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI

Ániid ’iiyą́ą́’áko ndi t’ah dichin nisin.

recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI

Baa dahwiinít’ínígíí sh bééhodoozįįł nissin.

agenda 1-with 3-about-ho-find.out.F 3-1-want.NI

Ch’iyáán ííł’í doo ndi yééhósin da.

food 3-3-make.CI NEG but 3-3-know.NI NEG

Chidí nahideeshnih ndi shibéeso ’ádin.

car 3-1-buy.F but 1-money 3-none.NI

Chidí ’ániidígíí beít’ą́ą́ léi’ ’áyąąńda bił dahózhǫ́.

car new-ÍGÍÍ 3-to-3-pass-bring.SRO.P since no.wonder 3-with pl-3-good.NI

Da’ chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

Q car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

Da’ dichinísh nínízin?

Q hunger-Q 2-feel.NI

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

Dii éé’ shił nizhónígo nahideeshniih nisin nt’éé’ ’áko ndi ayóo ilį́į́ .

this clothing 1-with 3-like-GO 3-1-buy.F 1-think.Cl Past even then very 3-expensive Disc

Diné bikéyah bikáa’gi ndahonidzood yę́ędą́ą́’ Naatsis’áán hoolyégóó niha’áłchíní bił ’adahineet’į́į́’.

Navajo 3-land 3-on-at pl-areal-3-flee.pl.P past Navajo.Mountain areal-be.called.NI-to 1pl-children 3-with pl-1dpl-sneak.off.P

Doo ndi bił ílíí da.

not.even 3-with-grateful.NI NEG

Doo ndi dichin nizin da.

not.even 3.hunger-I.am.NI NEG

Doo ńdeeshdááł da, háálá kwii doo shił yá’áhoot’éeh da.

NEG 1-return.F NEG because here NEG 1-with 3-good.NI NEG

Dooládó’ dichin nisin da.

certainly hungry 1-want.N DA

Gohwééh ’áłdó’ nahideeshnih nisinée beesénah lá.

coffee also 3-1-buy.F 1-want.NI-past 3-1-forget.P DISC

Gohwééh nayiisnii’diísh b bééhózin?

coffee 3-3-buy.P-at-Q 3-with 3-know.NI

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

Ha’át’íísh neidiyoołnih nínízin?

who-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Háidíígíísh neidiyoołnih nínízin?

which.one-ÍGÍÍ-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Hónáhoot’éhí ’índa ch’aa deeshááł nissin.

next.year until travel will.go.F 1-desire.

Masí dó’ nee holǫ́ǫ́’ísh łí?

cat DÓ’ 2-with exist.NI-Q ŁÍ

Mexico hoolhédi hoostse’ laanaa.

Mexico areal-3-call.NI-NMLZ-at areal-1-see.O wish

Na’nízhoozhígóó náádínídzáago háadish ’adeeshį́į́ł nínízin?

Gallup-toward again-2-go.R-GO where-Q 1-eat-F 2-want.NI

Nisneez sélį́į’go shicheii nahałáhági ’át’éego nahashłáa doo nisin.

1-tall.NI 1-become.P-GO 1-grandfather 3-perform.ceremony.CI-similar.to 1-perform.ceremony.CI future 3-want.NI
listenloadingplaying

When I get big I want to conduct ceremonies just like my grandfather.

Nił hǫ́zhǫ́ǫ́sh doodaii’ doósh nił hózhǫ́ǫ da?

2-with-happy.NI-Q or neg-Q 2-with happy.NI neg

Níléí chidí t’óó la’ nihichidí át’é nahalin.

there car contrary.to.appearances 1pl-car 3-be.NI 3-resemble.NI

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.NI later one again-3-1-buy.F

Shimá dóó shizhé’é Yootóodi ’ółta’ ńt’éé’.

1-mother and 1-father Santa.Fe-at 3-go.to.school.NI past

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Tó lą’ígo nidlą́ ’áko bee nitah yá’áhoot’ééh dooleeł.

water many 3-2-drink.DI so 3-with 2-among pl-3-good.NI future

Tsézéí lą’í joyéełgo nidaaz dooleeł.

gravel a.lot 3-4-haul.I-GO 3-heavy.NI 3-become.F

Yéego ’ííníłta’, she’awéé’, ’áko nizhónígo ni’dííłtah.

really 2-study.NI 1-baby so well 2-graduate.F

Yiską́ągoósh ’adeestsił nínízingo bee na’anishí hasht’enilééh?

tomorrow-Q 1-make.F 2-want.NI-GO tool 3-2-prepare.I

Yootóodi níyáago shik’éí daostse’ laanaa nisin.

Santa.Fe-at 1-arrive.P-GO 1-relatives 3-1-see.O wish 1-want.CI

Łééchąą’í kin bitł’ááh góyaa ’ałhosh.

dog house 3-under down 3-sleep.NI

ʼAtʼééd doo bzhǫ́ǫ da dooleeł.

girl NEG 3-with 3-happy.NI NEG 3-become.F

ʼAwéé chʼídeeldloʼ. ʼA’áshįįh daatsʼí nihee dahólǫ́.

baby 3-laugh.P Navajo.salt perhaps 2dpl-with pl-HO-exist.NI

ʼÉí ʼashkii hanii, habééso hólǫ́!

that boy NEG.FOC 4-money 3-exist.NI