Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

ʼAshiiké chahashʼoh ʼádeidoolííł, ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé.

boy-pl shade-house 3-3-pl-build.F feather 3-means-of dance 3-reason

ʼAshiiké chahaʼoh ʼádeidoolííł, ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé.

boy-pl shade-house 3-3-pl-build.F feather 3-means-of dance 3-reason

’Ashiiké yázhí nináádaa’né.

boys young pl-3-play.R

’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.

1-read.P CONJ 1-sleep.P

Asdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ ndi naalnish da.

woman little 3-car not.even but 3-work.P NEG

Béeso bá hooghan góne’ shił ha’ashch’ą́ą́l dóó ’azéé’ííł’íní bił yah ’ííyá.

money 3-for building inside 1-with 3-go.up.as.elevator.P and doctor 3-with into 1-GO.P

bik’ídidoohdis

3DO-2dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídédiz

3DO-1-wrap.it.around.it.P

bik’ídóhdis

3DO-2dpl-wrap.it.around.it.I

Bini’ íídeeshtah doodago ’éiyá yóó’ ’adeeshwoł.

let will-1-school or only away 1-off-run.P

Béeso bá hooghan góne' saad hazlį́į́'.

bank inside words 3-pas-it.occured.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Ch’íníyáá nít’ę́ę́’ t’áá hooshch’į’ łééchąą’í shich’į’ ch’élwod.

out-1-go.P past suddenly 1-to dog out-3-come.P

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad t’éiyá bee yádeilti’ nít’ę́ę́’.

formerly Navajo language only 3-with pl-3-speak.I past

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

Da’ chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

Q car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

dadíníilkaad

pl-3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).I

dajitł’ó

pl-3DO-4dpl-weave.it.I

dajííłhį́į́’

pl-3DO-4dpl-melt.it.(snow).P

dayííłhį́į́’

pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).P

deidooyį́į́ł

pl-3DO-3dpl-eat.it.F

deiigish

pl-3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

diididoołjah

3DO-3-start.fire.F

Diné biWashingdoon ’akéé góne’ dahsidáhígíí ’éí ’asdzááni ’át’é.

Navajo 3-government following rank up-3-sit-rel TOP women 3-be.NI

Díí gohwééh doondó’ sido da!

this coffee not.even 3-hot.SPN NEG

Dziłghą́ą́’í ’alóós dóó nááneeskadí ńdeidį́į́h.

Wht.Mtn.Apache rice and tortilla pl-3-3-eat.R

Haashíyee' díí azee'dich'ii' bíniitááh hait'éego dich'íí'.

try.and.find.out this chile-burnsr 3-2-try.IP how-GO spicy

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

hadínííłchał

3DO-2-card.it.(as.in.wool).F

haidééłbįįd

3DO-3-fill.something.up.with.it.P

Hádą́ą́’ hooghan ’ájíilaa?

When-past this hogan 3-4-make.P

Jáan naalnishísh?

John 3-work.I-Q

jiyą́

3DO-4-eat.it.I

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

K’aa’ísh tsénaa ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

Kin bighą́ą́’dę́ę́’ hadah ’adzííłhaal ndi t’áadoo ’ádadénih da.

house 3-to-from down 1-tumble.P but NEG RFLX-1-hurt.P NEG

niséłkáá’

3DO-1-investigate.it.P

Shicheii bighangóó yishááł.

1-grandfather house-toward 1-go.Prog

Shimá dóó shizhé’é Yootóodi ’ółta’ ńt’éé’.

1-mother and 1-father Santa.Fe-at 3-go.to.school.NI past

Shoo, nahachagii t’óó ’ahayóí nihaanáá lá; ’áko shį́į́ baa ’ákodanosin dooleeł.

hey.look grasshopper merely many 1pl-to 3-migrate.P mirative then maybe 3-of 2pl-be.aware.NI FUT

Sitsóí bi’éé’ nizhónígo bá nishéch’ąą’.

1-grandchild 3-clothes 3-beautiful.NI-GO 3-for designed.P 1-it

T’áá ’íídą́ą́’ ła’ nímasii bik’ééłgizh.

already some potato 3-1-peel.P

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

Tł’éédą́ą́’ shį́į́ nida’a’nééhgóó nidadziskai.

last.night perhaps game-to pl-3-3-go.pl.P

Tł’éédą́ą́, yá’át’ééhgo iiłhaaz. Night.last good.GO 1-sleep.P

Night.last good.GO 1-sleep.P

yiigish

3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

yiilyį́į́’

3DO-1dpl-melt.it.(snow).P

Yiską́ągoósh ’adeestsił nínízingo bee na’anishí hasht’enilééh?

tomorrow-Q 1-make.F 2-want.NI-GO tool 3-2-prepare.I

yiyiigish

3DO-3-make.one.cut.in.it.I

Ániid iiyą́ą́ ’áko ndi t’ah dichin nisin.

Recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI