Your search for the imperative Command, negative
has returned 50 entries

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł lágo.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O LÁGO

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O

’Áde’óóyą́ą́’ lágo.

self-2-eat.O don’t

Ashkiísh t’áádoo nideezhí yíni’ yá ahóólaa da?

boy NEG 2-younger.sister 3-mind 3-for 3s-3-make.P NEG
listenloadingplaying

Did the boy not make up your sister’s mind for her? (YM 1987: 128)

Béésh hataałí t’áádoo de nídíłki’í.

radio NEG up 2-volume.turn.I-Í

Bíni’dii si’ą́ t’áádoo baa nánít’íní.

3-let-stay 3-sit.SRO.SPN just.NEG 3-about 2-bother.NI

Dah nóóljííd lágo.

up 2-jump.O don’t

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo, dádiʼnítįįh.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not 3-2-close.gate.I

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not LÁGO

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed.

this night NEG bull into.field-3-run.O

Doo nídahiyoołnaah da.

neg pl-3-2dpl-resuscitate.I neg

Doo tó tsíídkáá’ dididííkáał da.

NEG water charcoal-on start-3-2-put.OC.F NEG

Haa léí’ yit’éehgo nichidí yichxǫ’ígíí doo baa níni’ da?

why-Q since 3-be.NI 2-car 3-ruin.P-NOM NEG 3-of 2-mind NEG
listenloadingplaying

Why are you not worried about your car that is ruined?

Halah doo bíighah jiztį́į da.

opposite.sibling NEG 3-beside 4-lay.O NEG
listenloadingplaying

Do not lie down beside your brother or sister.

Kʼadí! Tʼáadoo tʼóó ’ííyį́į̨́łí.

stop NEG just 2-eat.Prog-í

Mósí ch’óółt’e’ lágo.

cat out-3-2-carry.O LÁGO

listenloadingplayingSpeaker: Leslie ChavezlistenloadingplayingSpeaker: Jacob Largo

Don’t put the cat out! / I hope you don’t put the cat out.

Nichxǫ' doo ájíléeh da.

stop NEG 3-4-make.I NEG

listenloadingplayingSpeaker: Sammie LargolistenloadingplayingSpeaker: Maryann Sam

Stop, don’t do bad stuff!

Nichxǫ' t'áadoo baa nánít’íní.

stop NEG 3-about 2-bother.I-Í

Níwe, doo aghaa’ bee nijinée da!

stop NEG wool 3-with 3-4-play.I NEG
listenloadingplaying

Stop, one does not play with wool!

Níwe, doo hastóí baa níjít’į́į da!

stop NEG men 3-with 3-4-bother.I NEG
listenloadingplaying

Stop, one does not bother men!

Níwe, doo mósí nidziłtseed da!

stop NEG cat 3-4-kill.I NEG
listenloadingplaying

Stop, one should not kill cats!

Níwe, doo tsésǫ’ góne’ ch’ééjí’nah da!

stop NEG window 3-into 4-crawl.R NEG
listenloadingplaying

Stop, one does not crawl through the window.

Níwe, tʼáádoo ʼabeʼ tʼóó bee naninéʼhí. Hazhóʼó nidlą́.

stop NEG milk just 3-with 2-play.R-NEG properly 3-2-drink.I

Shilį́į́’ doo dah didíłdąsh da.

1-horse NEG up start-3-2.jerk.F NEG

Shį́įhgo, doo haigo sin hadidii’áał da.

summer-GO, NEG winter-GO song start-2.sing.F NEG

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh lágo.

prayer-GO neg 2-get.up.O LÁGO

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh.

prayer-GO neg 2-get.up.O

T’áadoo ’anit’íní!

neg 2-do.NI-Í

T’áadoo hadahooł’áhí.

neg pl-3s-2dpl-make.noise.NP-Í

T’áadoo hosh biih dadoołtaałí.

neg cactus 3-in pl-2dpl-step.O-Í

T’áadoo hosh niyą́ní.

T’ÁADOO cactus 3-2-eat.I-Í

T’áadoo hoshíníkéhé.

T’ÁADOO 2-scold.NI-Í
listenloadingplaying

Don’t scold. (Don’t yell.)

T’áadoo naaltsoos dayínółta’í.

neg book pl-3-2dpl-read.I-Í

T’áá ká ’adinoólgháásh lágo.

neg 2-oversleep.O LÁGO

T’áá ká ’adinoólgháásh.

neg 2-oversleep.O

T’áá ká ’áshįįh dah díníilghaazh bik’íóónííł.

NEG salt fry.bread 3-on-3-2-sprinkle.PlO.O

T’áá ká chidí ba’óó’ááł lágo.

NEG car 3-3-borrow.O LÁGO

T’áá ká tó tsíídkáá’ dididííkááł.

NEG water charcoal-on start-3-2-put.OC.F

T’áádoo shich’į’ béésh nídiiłts’į́hí

NEG 1-to phone 2-call.R-Í

Tł’éé’go doo 'ízh'dísóół da.

night-GO NEG 4-whistle.O NEG
listenloadingplaying

Do not whistle at night.

Yiską́ągo díí doo ’íídííłtah da. (K’ad tsxíiłgo ’ííníłta’.)

tomorrow this NEG 3-2-read.F NEG (now quickly 3-2-read.I)