Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG 3-because soon hunger 1-3-kill.I

’At’ééd t’áá ’áhánídi ’ółta’ ’éí biniinaa doo hah dah nídiidáah da.

girl just far-at school TOP 3-cause NEG quickly up start-3-go.I NEG

’Átséétł’éédą́ą́’ lą’í nahoołtą́.

before-last.night many around-3-rain.P

’Áłah ’aleehdi hastiin léi’ t’óó yááłtih yiits’a’.

meeting-at man INDEF just 3-talk.Prog 3-be.heard.I

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

Ániid ’iiyą́ą́ ’áko ndi t’ah dichin nisin.

Recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI

'Ólta’góó deínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.PROG

Baa dahwiinít’ínígíí sh bééhodoozįįł nissin.

agenda 1-with 3-about-ho-find.out.F 3-1-want.NI

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

Bitsii’ nineez nít’ę́ę́’ k’íinígizh lá.

3-hair 3-long.N past 3-3-cut.P DISC

Chahash’ohjí ch’ínááhoníshóó’.

brush arbor-JÍ out-again-area-sweep.R

dazhdoołbish

pl-3DO-4dpl-boil.it.F

deiigish

pl-3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

Dibé t’áá daaztsą́ą́ lágo bik’íníyá.

sheep just pl-3-die.P DISC-GO 3-onto-1-come.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

didadidoołjah

pl-3DO-2dpl-start.fire.F

didiilyįh

3DO-1dpl-melt.it.F

diilyį́į́’

3DO-1dpl-melt.it.P

dizhdidoołjah

3DO-4-start.fire.F

Dlǫ́ǫ́’ ’a’ą́ą́dę́ę́’ hanoolne’ dóó naneesne’.

prairie.dog hole-from stick.head.up.out.P and 3-look.around.P

Doo b bééhózin da ya’?

neg 3-with 3-know.CI neg Q

Dzi’izí bikee’ náásxis nít’éé’ bił daalkaałí baa’íí’á.

bicycle 3-tire 3-3-turn.Prog past nail 3-into-3-extend.NP

dííłbish

3DO-2-boil.it.F

Haalá t’áá ’éiyá naaltsoos niníłtsooz ni’.

what-Q just TOP paper 3-1-put.FFO.P recall

hadanoołchaad

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).P

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ nishishnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.P past neg 1-with 3-good.N neg

haidééłbįįd

3DO-3-fill.something.up.with.it.P

hayíígeed

3DO-3-dig.it.out.P

hazhdééłbįįd

3DO-4-fill.something.up.with.it.P

Háí lá sis łigai ’iił’įh

who-Q belt silver 3-3-make.U

jidíníłkaad

3DO-4-start.to.herd.them.(animals).I

K’ad Na’nízhoozhídi naasháa le’.

now Gallup-at around-1-walk.I hope

Kingóó ’anááda’iisdee’.

town-to again-pl-3-go.R

Kingóó ’anááda’iisdee’.

town-to again-pl-3-go.R

Mary ha’át’íí yinízin?

Mary what 3-3-want.NI

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.pl.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

Nicheii nida’iiníísh góne’é kingóó ’ałnánádáah łeh.

2-grandfather Friday on store-to 3-go.R usually

nideeshłeeł

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidííleeł

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nizhé’é ha’át’íísh nahideeshnih nízin.

2-father-Q what 3-1-buy.F 3-want.NI

Nizhónígo saad ha’oodzíí’ ’áníléehgo bik’e’íłchí.

nicely word HO-speak.P 3-2-make.I-GO 3-2-write.I

Shá bíighah ’azee’ál’į́įdi sédá.

sun proportionate medicine 3-make.I 1-sit.SPN

shéłbéézh

3DO-1-boil.it.P

Siláo yik’ee noochééł.

police account 3-flee.Prog

yiigish

3DO-2-make.one.cut.in.it.I

yiishjį́į́h

Usitative Mode: 1-become.black.U

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog

yiit’aal

3DO-1dpl-chew.it.P

Łééchąą’í kin bitł’ááh góyaa ’ałhosh.

dog house 3-under down 3-sleep.NI