Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
ʼAshiiké ’éí ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé chahashʼoh ʼádeidoolííł.
boy-pl TOP feather 3-means-of dance 3-reason shade-house 3-3-pl-build.F’Ahbínígo ch’éshááh ’áádóó sodiszįįh.
morning-GO 1-go.out.U and.then 1-pray.U’Ahwééh ła’ yishdlą́.
coffee some 3-1-drink.I’Asdzą́ą́ Báhoozhóní yinishyé.
woman happy 1-called.NI’Áłtsé biba’ dooleeł ’áko shį́į́ ’índa nihił dah adidoolwoł.
first 3.for will until then only 1.with start 3-drive.F’Óshą́ą́’ laanaa’ dichin shi’niiłxį́.
1-eat.O wish hunger 1-3-kill.Ibik’ídidiidis
3DO-1dpl-wrap.it.around.it.Fbik’ídóhdis
3DO-2dpl-wrap.it.around.it.ICh’iyáán ’ádaasdįįdgo kingóó ła’ hááshááł.
food pl-3-run.out.P-GO store-to some area-1-go.get.ProgCh’iyáán ’áshłaadóó tsííd bik’i hooziid.
food 3-1-cook.P-from embers 3-onto area-1-cover.PCh’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad t’éiyá bee yádeilti’ nít’ę́ę́’.
formerly Navajo language only 3-with pl-3-speak.I pastChahash’ohjí ch’ínááhoníshóó’.
brush arbor-JÍ out-again-area-sweep.RDa’ k’ad daats’í ch’iyáán ’áníléehgo ná ’adazh’niiyą́ą́’?
Q now perhaps food 2-make.I-GO 2-for feast.happendajoodlą́ą́’
pl-3DO-4dpl-drink.it.Pdaohtł’ó
pl-3DO-2dpl-weave.it.Idaołbéézh
pl-3DO-2dpl-boil.it.Idayííłhį́į́’
pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).Pdazhdidoołhįh
pl-3DO-4dpl-melt.it.Fdeiitł’ó
pl-3DO-1dpl-weave.it.Ididííłjéé’
3DO-1-start.fire.PDlǫ́ǫ́’ ’a’ą́ą́dę́ę́’ hanoolne’ dóó naneesne’.
prairie.dog hole-from stick.head.up.out.P and 3-look.around.Pdołhį́į́h
3DO-2dpl-melt.it.Idííłbish
3DO-2-boil.it.FHa’át’íísh baa hane’?
What Q 3-for be.told.CIHa’át’íísh náádaadi’ní?
what-Q again-pl-3dpl-say.Ihaashgéésh
3DO-1-cut.it.out.Ihadadíníilchał
pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).Fhadeidoołtééł
pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.FHahgo hooghan ’ádíílííł?
when hogan 3-2-make.FHaidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo shił yá’át’éeh da.
winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -dą́ą́’ past time’akéé’ si’ání zanoo’į́ bik’ídáahgi
- -ne’ behind’akéé’ si’ání zanoo’į́ bik’ídáahgi
- T’ahdii
- naashnish work
- ńt’éé’ relates to past timesaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasessaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- -ił with’akéé’ si’ání zanoo’į́ bik’ídáahgi




