Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
ʼAshiiké chahashʼoh ʼádeidoolííł, ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé.
boy-pl shade-house 3-3-pl-build.F feather 3-means-of dance 3-reason’Áádóó hainidzaa?
and.then what-3-2-do.P’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.
1-read.P CONJ 1-sleep.P"Doildinę́ę’ daazts’ą́ą́ lá," didííniił.
3-be.outcast.NI-deceased 3-die.P DISC 3-2-tell.FBeeldléí danołtsóós.
blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.Ibik’ídadeediz
pl-3DO-1dpl-wrap.it.around.it.Pbik’ídazhdidoodis
pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.Fbik’ídidíídis
3DO-2-wrap.it.around.it.Fbik’ídisoodiz
3DO-2dpl-wrap.it.around.it.PBéeso bá hooghan góne' saad hazlį́į́'.
bank inside words 3-pas-it.occured.PCh’é’étiingóó naanéhígíí shił bééhózin.
entrance-along 3-play.I-COMP 1-with 3-know.NIChidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.
car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.PDa’diidį́į́ł.
pl-1dpl-eat-pl.Fdadidínóołkał
pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).Fdazhdoołbish
pl-3DO-4dpl-boil.it.FDibé bits’į́’ daodą́ą́’ lágo.
sheep 3-meat pl-3-1dpl-eat.O LÁGODichin nínízin ya’?
hungry 2-want.NI QDoochǫǫł á’téego!
repulsive 3-be.NI-GODíí jį́ Nida’iiníísh ’áko shį́į́ nihich’į’ nida’iilyé, ya’?
today Friday then.maybe 1pl-toward 1pl-payment.I QGah bik’ee’ taah yí’áhígóó ’eesbąs.
rabbit foot water 3-into1-drive.Proghadajishgizh
pl-3DO-4dpl-cut.it.out.Phanishchaad
3DO-1-card.it.(as.in.wool).Ihaniłgéésh
3DO-2-cut.it.out.IHáí dahoneesná, Kinłánídę́ę́’ ’Óola yee ’ádadójíhígíí doodago Gah Bikee’ Taah Yí’áhídę́ę́’ Hado yee ’ádadójíhígíí daats’í?
who pl-3-win.P Denver-from nugget 3-with RFLX-pl-4-call.NI-nom or Florida-from heat 3-with RFLX-pl-4-call.NI-nom perhaps
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- háí whofind in Navajo Questions Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
- -ee by means offind in Navajo Postposition Lexicon
- Neuter Imperfective (NI)
- doodago orfind in Navajo Conjunction Lexicon
- -ee by means offind in Navajo Postposition Lexicon
- daats’í maybe, perhaps, possiblyfind in Navajo Adverb Lexicon