Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ak’ah ła’ dishhį́įhgo baa naashá.

lard some 3-1-melt.I 3-to 1-go.CI

Shichʼéʼé kinaasdaʼgo bitsiiʼ shá beʼdíítłʼóół. Tʼáásh ʼáko?

1-daughter 3-reach.puberty.P-GO 3-hair 1-for 3-2-tie.F just-Q okay

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł lágo.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O LÁGO

’At’ééd t’áá ’áhánídi ’ółta’ ’éí biniinaa doo hah dah nídiidáah da.

girl just far-at school TOP 3-cause NEG quickly up start-3-go.I NEG

’Áłchíní hazhóʼí bik’i yíldził.

children careful 3-for 2-support.Prog

’Óshą́ą́’ laanaa’ dichin shi’niiłxį́.

1-eat.O wish hunger 1-3-kill.I

Béésh bee hane’é b nááshbał.

phone 3-with 1-whirl.Prog

bik’ídóhdis

3DO-2dpl-wrap.it.around.it.I

Bįįh b da’doółdǫǫh.

deer 3-with pl-2dpl-shoot.O

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad t’éiyá bee yádeilti’ nít’ę́ę́’.

formerly Navajo language only 3-with pl-3-speak.I past

Chidí nidabinóołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.O

Da’ dichin nínízin?

Q hungry 2-want.NI

dajíí’aal

pl-3DO-4dpl-chew.it.P

daoo’aal

pl-3DO-2dpl-chew.it.P

daoohdlą́ą́’

pl-3DO-2dpl-drink.it.P

deididínóołkał

pl-3DO-3dpl-start.to.herd.them.(animals).F

deidoołbish

pl-3DO-3dpl-boil.it.F

Dibé bits’į́’ daodą́ą́laanaa.

sheep 3-meat pl-3-1dpl-eat.O LAANAA

dizhdidoołjah

3DO-4-start.fire.F

Díkwíí jį́ shą’ nanilnish?

how.many Q days 2-work.I

Doo b bééhózin da ya’?

neg 3-with 3-know.CI neg Q

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

Dooládó’ shį́į́ shich’ohoos’ni’ da; ’adą́ą́dą́ą́’ kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso naadiinígíí ńdiiłtsooz.

wow probably 1-lucky.P yesterday town areal down 1-go.I Past money twenty-NOM 3-sit.FFO.P

Dziłghą́ą́’góó deeshááł nissin.

mountain-top-toward 1-go.F 1-want.CI

hadajizgeed

pl-3DO-4dpl-dig.it.out.P

hadajiłgéésh

pl-3DO-4dpl-cut.it.out.I

hadínóołchał

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadííníłbįįd

3DO-2-fill.something.up.with.it.P

hanííníłchaad

3DO-2-card.it.(as.in.wool).P

Hazhó’ó nidahísóotą́.

still pl-2dpl-sit.pl.P

Hazhóʼí síní. Tʼáadoo naaní’dííldisí.

careful 2-sit.I NEG again-2-wander.Prog-í

Háí lá Naatsis’áángóó náádeesdzá?

who-Q discover Navajo.Mountain.GOO again-3-go.F

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh ?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

nisínílá

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.P

Shicheii haastihgo łáháda ninálnish.

1-grandfather 3-become.old.P-GO seldom 3-work.R

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’áá shǫǫ dibé náz’ah lá.

good.thing sheep 3-butcher.P DISC

T’óó la’ sékwii.

contrary.to.appearances 1-naseous.SP

Tónaneesdizígóó bił ’anáá’oolwod.

tuba.city-to 3-with again-3-drive.R

Tsiiyi’di náá’dzítseeł yiits’a’.

forest.up.to 4-again.chop in.sound.R

Tsídii yázhí biná'neestł'ǫ́ góne' nahaztą́.

bird little cage inside 3-sit.pl.SPN

Tł’óodi didíłjeeh.

outside 3-2-start.fire.I

Yéego ’ííníłta’, she’awéé’, ’áko nizhónígo ni’dííłtah.

really 2-study.NI 1-baby so well 2-graduate.F

yiishjį́į́’

Perfective Mode: 1-become.black.P

yik’íideezdiz

3DO-3-wrap.it.around.it.P

yik’íididoodis

3DO-3-wrap.it.around.it.F

yiyiigish

3DO-3-make.one.cut.in.it.I

Yiłką́ą́dą́ą́’ n’diish’na áádóó ’olta’goo dah diiyá.

Dawn.last 1-got.up and school.GOO off.to 1-walk.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog

ʼAzhishgóó, sis łigaii shaʼ díílééł.

dance-to 1-go.F belt silver 1-borrow3-lend.SFO.F