An example search has returned 50 entries

ʼAshiiké ’éí ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé chahashʼoh ʼádeidoolííł.

boy-pl TOP feather 3-means-of dance 3-reason shade-house 3-3-pl-build.F
listenloadingplaying

The boys will build a shade house for the pow-wow.

’Adáádą́ą́’, hééł sinil góne’ hasht’ehooshłaa.

Day.last belongings storage inside 3-1-clean.P
listenloadingplaying

Yesterday, I cleaned out the storage place.

’Adą́ą́dą́ą́’ shá bíighah kintahdi tádísháahgo shee ’i’íí’ą́.

yesterday sun proportionate town-at 1-go.about.Prog-GO 1-on 3-sun.went.down.P

’Ak’ah ła’ dishhį́įhgo baa naashá.

lard some 3-1-melt.I 3-to 1-go.CI

’Áádóó háajigo dah diníyá?

and.then which.way-GO start.off 2-go.I

’Áde’óóyą́ą́’ lágo.

self-2-eat.O don’t

’Íídeeshwosh daats’í doodaii’ saad naalkaah bindeeshnish.

1-sleep.F maybe or word research 3-1-work.F

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

Bá ólta’í la’ t’áá shǫ́ǫ́ da nihaa joozba’.

3-teacher some at.least such.as 1du-about 3-care.P

Ch’íníyáá nít’ę́ę́’ t’áá hooshch’į’ łééchąą’í shich’į’ ch’élwod.

out-1-go.P past suddenly 1-to dog out-3-come.P

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Bilagáanaa Bizaad doo diists’a’ da. K’ad ’éí t’áá shxǫǫ t’áá bee yáshti’.

formerly English neg 1-understand.I neg. Now TOP good.thing barely 3.with 1.speak-I

dadoohsį́į́ł

pl-3DO-2dpl-eat.it.F
listenloadingplaying

eat it, 2nd person plural

daoohdlą́ą́’

pl-3DO-2dpl-drink.it.P

deiilbéézh

pl-3DO-1dpl-boil.it.I

deiitł’ó

pl-3DO-1dpl-weave.it.I

deishbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.P

Dibé bits’į́’ daodą́ą́’ lágo.

sheep 3-meat pl-3-1dpl-eat.O LÁGO

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

didííłjéé’

3DO-1-start.fire.P

dizhdidoołjah

3DO-4-start.fire.F

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

Doochǫǫł á’ego!

repulsive 3-be.NI-GO

díníłkaad

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).I

Díí tł’óół yílééł.

this rope 3-2-carry.SFO.Prog

Gohwééh nayiisnii’diísh b bééhózin?

coffee 3-3-buy.P-at-Q 3-with 3-know.NI

Haashą’ ʼátʼé, shí bichʼįʼ haʼdiisdzih.

how-Q 3-be.NI 1 3-to 1-speak.F

Háí shą’ ’ałhosh?

who Q 3-sleep.I

Hooghan bikáá’ dah si’ánígíí bíyah da’nii’áago ’ádíílį́į́ł ’áko hooghan doo ’ałhiih nídoołdas da.

hogan 3-on up 3-sit.SPN-ÍGÍÍ 3-under pl-3-extend.NP-GO 3-2-make.F so hogan NEG RECIP-3-collapse.F NEG

Hooghan binááshwoł ńt’éé shimá sání shich’ahóóshkeed.

hogan 3-encircling-1-run.Prog past 1-grandmother 1-3-scold.P

jidoołbish

3DO-4-boil.it.F

Nilį́į́’ de’lóós.

2-horse here 3-2-lead.I

néishjį́į́h

Iterative Mode: 1-become.black.R
listenloadingplaying

I will become black, get sunburned again and again

Sha’áłchíní Toohgóó bił ’eesbąs.

1-children Shiprock-to 3-with 1-drive.Prog

Shicheii déidiiłjeeh’ii’, hoozdohgóó nahisiitą́.

1-grandfather 3-3-built.fire.P-and warm-to 3-sit.P

Shimá bighangóó shíni’ ńt’éé’ ch’ééh déago shhoogéé’.

1-mother 3-home-to 1-desire.to.go past in.vain 1-go.P-GO 1-with ho-become.lazy.X

Shiye’ bicheii yi’ká ’análwo’dooleeł biniiyé ba’niłtį́į́́ nt’éé’ sits’ą́ą́’ yił nikidíńiit’ą́ą́zh.

1-son 3-grand.father for 3-1-help.F for 3-loan for 1-away with 2-dpl.walk.P
listenloadingplaying

I loaned my son to his grandfather to help him and he just kept him.

T’ah ’abíínídą́ą́’ naanishgóó dah dii.

still morning-past work-to up start-1-step.I

T’áadoo hadahooł’áhí.

neg pl-3s-2dpl-make.noise.NP-Í

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’áá binaa naasháa dooleeł

just 3-nearby 1-walk.I FUTURE

T’áá gohwééh baa wóókááh

see.to.it coffee 3-for 2-pour.OC.O
listenloadingplaying

See to it that you don’t give him any coffee.

T'ááła'í naahai yę́ędą́ą́' naanish yiséłbą́.

one year past work 3-1-earn.P

Tówónaanígóó ch’aazhdóya’ laanaa.

overseas-to 3-1-travel.O hope
listenloadingplaying

I wish to travel overseas.

Tsxį́įłgo tł'aakał ła’ ’ájóle’.

hurry-GO skirt some 3-4-make.O
listenloadingplaying

One wishes to quickly make a skirt.

Tsxį́įłgo łees’áán ádíílííł; nimásání nihaa yíghááh!

quickly tortilla 2-make.F 2.poss-mat.grandma-NOM 1.pl-to 3-come.F

Tł’éédą́ą́, yá’át’ééhgo iiłhaaz. Night.last good.GO 1-sleep.P

Night.last good.GO 1-sleep.P
listenloadingplaying

Last night, I slept really well

Yéego ’ííníłta’, she’awéé’, ’áko nizhónígo ni’dííłtah.

really 2-study.NI 1-baby so well 2-graduate.F
listenloadingplaying

Give education your best, my child, so that you can graduate.

yiłhį́į́h

3DO-3-melt.it.(snow).I

yíníyą́ą́’

3DO-2-eat.it.P

ʼAtʼééd doo bzhǫ́ǫ da dooleeł.

girl NEG 3-with HO-happy.NI NEG 3-become.F