Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ísh tł’óo’di nanilnishgo nee ’ałní’ní’ą́?

yesterday-Q outside-at 2-work.CI-GO 2-with noon

’Ak’éégo ’éí chizh niléí keehaidi ninahdahiigééh nt’éé’.

autumn-GO that wood over.there winter.camp-at pl-3-1-unload.P past

’Asdzą́ą́ Báhóózhóní yinishyée dooleeł.

woman happy 1-called.NI FUT

’Ashą́ą́ nít’ę́ę́’ t’áadoo hooyání shaa ’ílwod.

1-eat.Prog past suddenly 1-for 3-drive.P

’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.

1-read.P CONJ 1-sleep.P

At'ééd aní shí k'ad naalyéhé báhooghango déyá. Nit'éé' bimá aní k'adee' da'iigháásh.

girl 3-say.IP 1-now goods 3-for-home-GO directional-go. past 3-mother 3-say.IP now time-sleep.

Át’ah ’índa shaa náádíídááł.

later 1-to again-2-come.F

Bee nahaldzoohí yah ’adíítį́į́ł. Da’ yah 'ííńtą́?

broom in 3-2-bring.F.SSO Q in 3.2.bring.P.SSO

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

Bitsii’ nineez nít’ę́ę́’ k’íinígizh lá.

3-hair 3-long.N past 3-3-cut.P DISC

Ch’ééh déyáago hooghangóó nááshdááł.

in.vain 1-go.sg.P-GO home-to 1-return.Prog

Chahash’ohjí ch’ínááhoníshóó’.

brush arbor-JÍ out-again-area-sweep.R

dadidiilyįh

pl-3DO-1dpl-melt.it.F

dajishóóh

pl-3DO-4dpl-brush/comb.it.I

daohsą́

pl-3DO-2dpl-eat.it.I

didadołjeeh

pl-3DO-2dpl-start.fire.I

dididiiljah

3DO-1dpl-start.fire.F

didínííłkał

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).F

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo, dádiʼnítįįh.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not 3-2-close.gate.I

Dlǫ́ǫ́’ ’a’ą́ą́dę́ę́’ hanoolne’ dóó naneesne’.

prairie.dog hole-from stick.head.up.out.P and 3-look.around.P

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Haalá t’áá ’éiyá naaltsoos niníłtsooz ni’.

what-Q just TOP paper 3-1-put.FFO.P recall

hadazhdoołtééł

pl-3DO-4dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadeiilgizh

pl-3DO-1dpl-cut.it.out.P

hainííłchaad

3DO-3-card.it.(as.in.wool).P

Hastiin t’áá ’ádzaagóó nahasne’.

man at.random 3-tell.P

Háágóó lá Bíl doogááł nízin Jáan?

where-toward Q Bill 3-go.sg.F 3-want.CI John

Hooghan ’adeeshłííł ndi tsineheeshjíí’ shee ’ádin.

hogan 1-build.F but lumber 1-with 3-none.NI

Hooghan bikáá’ dah si’ánígíí bíyah da’nii’áago ’ádíílį́į́ł ’áko hooghan doo ’ałhiih nídoołdas da.

hogan 3-on up 3-sit.SPN-ÍGÍÍ 3-under pl-3-extend.NP-GO 3-2-make.F so hogan NEG RECIP-3-collapse.F NEG

Na’nízhoozhígóó nihił ’adeeswod ’áko shį́į́ ’adiidį́į́ł chidí nihá ’ánálnéehgo.

Gallup-to 1-with INDEF-drive.P then maybe 1-dual-eat.F car 1-for 3-fix.I-GO

nanilé

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.I

nidasoolá

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

nijiskáá’

3DO-4-investigate.it.P

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’ááaad késhdę́ę́’į́">jí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’go yiishjį́į́’ lá.

sun proportionate 1-swim.CI-GO 1-sun.burn.I DISC

Shá bíighah yáshti’ lá.

sun proportionate 1-talk.I DISC

Shinaaí ła'í ndi chizh t'áadoo ła' yaah ayiitą́ą da.

1-older.brother not.even.one but firewood just-NEG some directional-3-3-gather.P NEG.

shéłbéézh

3DO-1-boil.it.P

T’ah doo kintahgóó diit’aash da.

not.yet store-to 1du-go.I NEG

T’áá nikee’ ániidígíí biih wóó’éés lágo.

see.to.it 2-shoe new-IGII 3-into 2-step.in.O NEG

Tsiiyi’di náá’dzítseeł yiits’a’.

forest.up.to 4-again.chop in.sound.R

Tł’éédą́ą́, yá’át’ééhgo iiłhaaz. Night.last good.GO 1-sleep.P

Night.last good.GO 1-sleep.P

wooyą́ą́’

3DO-2dpl-eat.it.P

yidooyį́į́ł

3DO-3-eat.it.F

yik’íideezdiz

3DO-3-wrap.it.around.it.P

Yiską́ągo shicheii nihaa deeshááł ní.

tomorrow 1-grandfather 1pl-to 1-walk.F 3-say.NI

yiyííshóó’

3DO-3-brush/comb.it.P

yíníłhį́į́’

3DO-2-melt.it.(snow).P

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog

ʼAtʼééd doo bzhǫ́ǫ da dooleeł.

girl NEG 3-with 3-happy.NI NEG 3-become.F