Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh ła’ yishdlą́.

coffee some 3-1-drink.I

’Atsą́ą́’ ła’ jóyą́ą’ le’.

ribs some 4-eat.O desire

’Azee’ál’į́įdi t’óó tsé’édin ’ájiidzaa.

hospital-at just worse 4-become.NP

’Áádę́ę́’ nánísdzáago łį́į́’ bá nida’deeshjoł.

from.there 1-return.P-GO horse 3-for pl-1-set.out.NCM.F

’Ániid ’iiyą́ą́ ’áko ndi t’ah dichin nisin.

Recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NI

’Áłah ’aleehgo ch’iyáán ’ádadiilnííł ’áko shį́į́ ’índa diné ndahidookah.

meeting-Comp food 3-1-Pl-make.F CONJ people 3-Pl.will-arrive.F

Béésh hataałí t’áádoo de nídíłki’í.

radio NEG up 2-volume.turn.I-Í

bik’ídadohdis

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.I

bik’ízhdeezdiz

3DO-4-wrap.it.around.it.P

Bįįh b da’doółdǫǫh.

deer 3-with pl-2dpl-shoot.O

Ch’ééh jiyáán náánááshdą́ą́’.

watermelon again-1-eat.R

deiigish

pl-3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

deishbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.P

Dibé t’áá daaztsą́ą́ lágo bik’íníyá.

sheep just pl-3-die.P DISC-GO 3-onto-1-come.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Díí yihahígíí biyi’, háísh tówónaanígóó ch’aa deeyá?

this year.IGII within who overseas.GOO travel 3-going.F-Q

Doo hanii kintahgóó díníyáa da nisin.

NEG contrary town-toward 2-start.go.P NEG 1-think.CI

Dzi’izí bikee’ náásxis nít’éé’ bił daalkaałí baa’íí’á.

bicycle 3-tire 3-3-turn.Prog past nail 3-into-3-extend.NP

Díí tsé t’óó la’ béésh át’é nahalin.

this rock contrary.to.appearances metal 3.be.NI 3-resemble.NI

Gah bikéé’ yishwoł.

rabbit 3-following 1-run.Prog

Haa’íyee’ shimáyázhí daats’í ałtso ch’iyáán ’áyiilaa.

lets.see my-maternal.aunt finished food 3-3-making.P

Hahgo lá tá’dinigizh?

When part 2-shear.F

haiilgizh

3DO-1dpl-cut.it.out.P

hanishchaad

3DO-1-card.it.(as.in.wool).I

Háísh tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Hooghan bikáá’ dah si’ánígíí bíyah da’nii’áago ’ádíílį́į́ł ’áko hooghan doo ’ałhiih nídoołdas da.

hogan 3-on up 3-sit.SPN-ÍGÍÍ 3-under pl-3-extend.NP-GO 3-2-make.F so hogan NEG RECIP-3-collapse.F NEG

Mósí ch’óółt’e’ lágo.

cat out-3-2-carry.O LÁGO

Na’níle’dii kingóó nisé, naaltsoos t’áadoo niigį́į da.

dismay store-to 1-go.P mail NEG 3-pass-deliver.LPB.P NEG

Ne’eshłééh. T’áá ká nóólk’oł.

2-1-copy.I 2-blink.O

nideiilyé

pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’ááaad késhdę́ę́’į́">jí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

Nizhónígo saad ha’oodzíí’ ’áníléehgo bik’e’íłchí.

nicely word HO-speak.P 3-2-make.I-GO 3-2-write.I

Nídiiłne’.

3-2-hit.I

Níká ’adeeshwoł biniiyé níyá.

2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P

NTUdi yee’ da’íídóółtah yéeni’ háajį́’goshį́į́ da daįįnóołta’.

NTU-at really pl-2dpl-attend.school.R contrary.to.assumption somewhere such.as pl-2dpl-study.P

Ńléí dziłtsį́į́góó diit’ash.

there mountain-base-toward start-1du-go.du.I

Shideezhí náneeskaadí ’ánáánéídlééh.

1-younger.sister tortilla 3-3-make.R

Shitsilíké ’éiyáhá nda’ałkǫ́ǫ́’.

1-little.brother-pl TOP 3-pl-swim.IP

T’áadoo hoshíníkéhé.

T’ÁADOO 2-scold.NI-Í

T’áá ká ’ooshháásh lágo.

neg 1-go.to.sleep.O LÁGO

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’áá shǫǫ hooghandi nádzáá lá.

good.thing home-at 3-return.P DISC

Tsinaabąąs bee nida’abąąsgo shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I-GO 1-pass-born.P

wołhį́į́h

3DO-2dpl-melt.it.(snow).I

Yá’át’éehgo yínááł.

be.good.I-GO 2-go.sg.Prog

yiidlą́ą́’

3DO-1dpl-drink.it.P

yiishjį́į́h

Imperfective Mode: 1-become.black.I

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog

Yiską́ągo níléí hódahdi ’ółta’di ni’dí’néeshtįįł nissin.

tomorrow that up.at school-at 1-teach.F 1-want.CI

yí’aal

3DO-1-chew.it.P

Ła’ nídeezid yę́ędą́ą́’ ’áajigo niséyá.

one month past that-way-GO 1.go.P