Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ach’íí’ ła’ deeshį́į́ł.

rolled.intestine some 1-eat.F

’Adáádą́ą́’, hééł sinil góne’ hasht’ehooshłaa.

Day.last belongings storage inside 3-1-clean.P

’Awéé’ dah biséłdá.

baby up 3-1-CAUS-hold.AnO.SPN

’Awééh kweʼé ninishteeh, adaʼoogeeh.

baby here 3-carry.AnO.I 3-fall.O

’Éí lą́ą baa nitséskees nít’ę́ę́’.

that EMP 3-about 1-think.I past

Ííshją́ą́ shį́į́ díí ’atoo’ béésh bii’ kǫ’í bikáá’ dah séką́.

certainly perhaps this stew stove 3-on up 3-1-put.OC.P

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.

1-read.P CONJ 1-sleep.P

’Ólta’góó daats’í deeshááł doodaii’ jooł bee nideeshneeł.

school-toward maybe 1-walk.F or ball 3-with 1-play.F

Ch’iiyáán la’ doo łikan da.

food LA’ NEG 3-sweet.NI NEG

Chidí léi’ la’ ch’ééh dah diilyeed.

car because surprise in.vain up 3-go.I

Da’adánídi ’áts’ą́ą́’ deeshghał.

restaurant-at ribs 3-1-eat.F

Dah nóóljííd lágo.

up 2-jump.O don’t

Damóogo nihaa náájídááh.

Sunday.GO us.return 4-again.visit.F

dazhdiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.I

deiilbéézh

pl-3DO-1dpl-boil.it.I

dideidííłjéé’

pl-3DO-3dpl-start.fire.P

didínííłkał

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).F

diididoołjah

3DO-3-start.fire.F

dizhdínóołkał

3DO-4-start.to.herd.them.(animals).F

Díí mósí yázhí hooghangóó nááshtééł.

this cat little home-towards 3-1-carry.Prog

Doo nídahiyoołnaah da.

neg pl-3-2dpl-resuscitate.I neg

Dziłghą́ą́’í ’alóós dóó nááneeskadí ńdeidį́į́h.

Wht.Mtn.Apache rice and tortilla pl-3-3-eat.R

díłhį́į́h

3DO-2-melt.it.I

Gah bik’ee’ taah yí’áhígóó ’eesbąs.

rabbit foot water 3-into1-drive.Prog

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

Ha’át’íísh biniinaa naníchxǫ’?

what-Q 3-because 2-pout.CI

Ha’át’íí́sh baa hane’?

What Q 3-for be.told.CI

hadeidééłbįįd

pl-3DO-3dpl-fill.something.up.with.it.P

hadíníilchał

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

haníłchaad

3DO-2-card.it.(as.in.wool).I

hazhdoołtééł

3DO-4-carry.him/her.up.out.of.something.F

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

jidooyį́į́ł

3DO-4-eat.it.F

jíí’aal

3DO-4-chew.it.P

Kin bighą́ą́’dę́ę́’ hadah ’adzííłhaal ndi t’áadoo ’ádadénih da.

house 3-to-from down 1-tumble.P but NEG RFLX-1-hurt.P NEG

Naaki yiskánídą́ą́’ da’iiníílta’go hahoolzhiizh.

two day-past pl-1dpl-school.NI-GO start-time.passing.P

Nibéézh bee hane’é doo ndi naalnish da.

2-cellphone NEG but 3-work.P NEG

nideidooleeł

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nitł’ó

3DO-2-weave.it.I

Nízhánee’ saabiihi’níłí bóhwiinił’ą́ą́’.

2-good.thing-NEE’ computer 3-2-learn.P

Shibéézh bik’í’óshch’iid le’ ’éé’ bitahgi yóó’ ’eelts’id.

1-knife 1-find.it.O clothes 3-among 3-move.P

Shidá’í éí t’óó chaha’oh ła’ nijó’aah laanaa ní.

my.uncle TOP just arbor one 4-build.O hope 2-say.P

Shiyáázh shaa yógháah le’ nissingo sédá.

my.son 1-for 3-arrive.O hope 3-1-want.CI-GO 1-sit.I

Shizhé’é bichíditsoh yaa naashnish

1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked.P 1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tséíłkéí nidaanéego dahonółne’ laanaa daniidzin.

teens pl-3pl-play.I-GO pl-3pl-win.O hope pl-3pl-think.P

wooshjį́į́h

Optative Mode: 1-become.black.O

wooyą́ą́’

3DO-2dpl-eat.it.P

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog