Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’At’ééd t’áá ’áhánídi ’ółta’ ’éí biniinaa doo hah dah nídiidáah da.

girl just far-at school TOP 3-cause NEG quickly up start-3-go.I NEG

’Atiingi chidí léi’ yiiłtsą́.

road-at car INDEF 3-1-see.P

’Awéé’ dah biséłdá.

baby up 3-1-CAUS-hold.AnO.SPN

’Áshįįh Bii’ Tóógóó náádísdzáago dziłghą́ą́’ hanáádeesh’nah.

Salt.Lake.City-toward again-1-go.F-GO mountain-back again-1-climb.R

’Áłchíní bi’éé’ náádaségis.

children 3-clothes 3-1-wash.R

’Eii ’asdzání t’áá naníle’dii haadzih.

that lady just dismay 3-speak.P

Ałk’idą́ą́’ ’éiyá naadą́ą́’ ’ayóo k’éédadiilyééh ńt’éé’. K’ad ’éiyá naadą́ą́’ naalyéhé bá hooghan góne’ nidahaniih.

long.ago TOP corn very pl-3-1dpl-plant.R past | now TOP corn trading.post inside pl-3-pass-buy.CI

Baa dahwiinít’ínígíí sh bééhodoozįįł nissin.

agenda 1-with 3-about-ho-find.out.F 3-1-want.NI

bik’ídideesdis

3DO-1-wrap.it.around.it.F

Bįįh b da’doołdǫǫh.

deer 3-with pl-2dpl-shoot.I

Ch’ééh jiyáán náánááshdą́ą́’.

watermelon again-1-eat.R

Ch’iyáán ííł’í doo ndi yééhósin da.

food 3-3-make.CI NEG but 3-3-know.NI NEG

Chidí tááségis yę́ę ninááhodoołtį́į́ł daaní.

car 3-1-wash.P past-Q 3-again.rain.F pl-3-say.NI

dajííyą́ą́’

pl-3DO-4dpl-eat.it.P

daooshóó’

pl-3DO-2dpl-brush/comb.it.P

dazhdiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.I

deiitł’ó

pl-3DO-1dpl-weave.it.I

deitł’ó

pl-3DO-3dpl-weave.it.I

Doo hanii kintahgóó díníyáa da nisin.

NEG contrary town-toward 2-start.go.P NEG 1-think.CI

Doo ndi nálzid da.

not.even 3-scared.NI NEG

doohsį́į́ł

3DO-2dpl-eat.it.F

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

hadadíníilchał

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).I

hadaołgéésh

pl-3DO-2dpl-cut.it.out.I

haiłgéésh

3DO-3-cut.it.out.I

hanoołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).P

Hooghan bine’jígo łį́į́’ sizį́ dóó t’íís yiyaagi dahaastł’ǫ́.

home behind-at-GO horse 3-stand.SPN AND cottonwood 3-under-at up-3-3-tie.P

Hoozdodę́ę́’ Łééchąąłgaii bee nááshdááłgo Kinłánídi da’jiyání góne’ sédáago shiyaa haalwod lá.

Phoenix-from greyhound.bus 3-with 1-return.Prog-GO Flagstaff-at cafe into 1-sit.SPN-GO 1-under 3-run.P DISC

háíníłgizh

3DO-2-cut.it.out.P

jííłhį́į́’

3DO-4-melt.it.(snow).P

K’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół doo yę́ę ła’ damóo yę́ędą́ą́’ t’áadoo ’asétł’ǫ́ǫ da.

now half-toward 1-weave.Prog future past one Sunday when.past NEG 1-weave.P NEG

Kingóó ’anááda’iisdee’.

town-to again-pl-3-go.R

Mexicogóó daashinyáa ni’.

Mexico-to was.it 2-go.I NI’

Mósí ch’óółt’e’ lágo.

cat out-3-2-carry.O LÁGO

Naʼazhǫǫshgóó dooʼáazhgo nihikééʼ ʼiih deeshwoł.

casino-to 2du-go.F-GO 2pl-follow 3-into 1-run.F

Nidáa’di ’áká’ ’ajólyééd.

enemy.way.ceremony-at 4-for 4-run.O

Nídiiłne’.

3-2-hit.I

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I

Shicheii haastihgo łáháda ninálnish.

1-grandfather 3-become.old.P-GO seldom 3-work.R

Shimá bighangóó náshdáahgo łééchąą’í baná’ástso’.

1-mother 3-house-toward again-1-go-GO dog 3-again-1-feed.R

Shimá ła’í ndi béeso t’áado shaa yiní’ą́ą da.

1-mother not.even.one money just.NEG to.me 3-3-give.P NEG.

T’áá ’ákwíízhíní tó dah siyínígóó ’ałnánáshdááh.

every summer lake-toward again-1-go.R

Tó háálínídi ’ahéédidiit’ashałní’ní’ą́ągo.

spring-at refl-1du-meet.F noon-GO

Tsídii t’áyaalchíí’ wolhígíí bit’a’ danizhóní yee’.

bird wing-under-red 3-name.NI-NMLZ 3-wing pl-3-pretty.NI really

Tł’éé’ hodooleeł t’ahádą́ą́’ chizh ła’ ’ahidíłne’.

night 3-become.F before.thus wood some 3-2-chop.I

wohtł’ó

3DO-2dpl-weave.it.I

Yiską́ągo níléí hódahdi ’ółta’di ni’dí’néeshtįįł nissin.

tomorrow that up.at school-at 1-teach.F 1-want.CI

Yiską́ągo shicheii nihaa deeshááł ní.

tomorrow 1-grandfather 1pl-to 1-walk.F 3-say.NI

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog