Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Áádóó hainidzaa?

and.then what-3-2-do.P

Át’ah ’índa shaa náádíídááł.

later 1-to again-2-come.F

Baa tįįh náádiikah.

3-for achieve 1dpl-walk.pl.I

bik’ídazhdeezdiz

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.P

bik’ídazhdidis

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.I

bik’ídédiz

3DO-1-wrap.it.around.it.P

Ch’iyáán ’áshłaadóó tsííd bik’i hooziid.

food 3-1-cook.P-from embers 3-onto area-1-cover.P

Chidíłtsooí bidááh síńzį́į dooleeł.

car-yellow-REL 3-for 2-stand.SPN FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

dadiilyį́į́h

pl-3DO-1dpl-melt.it.I

dadoołhį́į́’

pl-3DO-2dpl-melt.it.P

Damǫ́ǫgo tódilchxoshí yishdlį́į́h.

Sunday-GO soda 3-1-drink.U

daohsą́

pl-3DO-2dpl-eat.it.I

daoohgish

pl-3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.I

dashoołbéézh

pl-3DO-2dpl-boil.it.P

dazhdííłhį́į́’

pl-3DO-4dpl-melt.it.P

diilbish

3DO-1dpl-boil.it.F

diilyį́į́h

3DO-1dpl-melt.it.I

Díí tł’éé’ ’índa hazhó’óó ’iideeshwosh.

this night only.then uninterrupted 1-sleep.F

Doo ’áłah deiidleeh da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.I NEG

Doo hanii kintahgóó díníyáa da nisin.

NEG contrary town-toward 2-start.go.P NEG 1-think.CI

dííłhį́į́’

3DO-1-melt.it.P

Ha’át’íísh biniinaa nanichxǫ’?

what-Q 3-because 2-pout.CI

Haalá tʼáá ʼéiyá yiníle ni’?

how-Q just TOP 2-name.NI remember

haniilchaad

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).P

hazhdínóołchał

3DO-4-card.it.(as.in.wool).F

Hodíínáá’ágo bááh dootł’izhí ła’ deeshį́į́ł.

after.a.while-GO bread blue some 1-eat.F

Jáanísh naalnish?

John-Q 3-work.I

Na’ná’á biyaa góne’ dóó báhátis ’adiłt’oh.

bridge 3-under below and 3-across 3-3-shoot.P

Na’nízhoozhídę́ę́’ shíká bił ’oolwoł.

Gallup 1-for 3-with 3-drive.I

Na’níle’dii kingóó nisé, naaltsoos t’áadoo niigį́į da.

dismay store-to 1-go.P mail NEG 3-pass-deliver.LPB.P NEG

nanilé

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.I

Náneeskaadi t’áádoo naa’ółí bił yíyą́ą’da. ’Alóós t’éiyá yíyą́ą́’.

Tortilla-N (t’áá)doo-NEG Bean-N bił-3-with yíyą́ą’da-3o-1s-eat.P NEG Rice-N t’éiyá-only yíyą́ą’-3o-1s-eat.P.

Nichxǫ’ aad ’át’éii">t’áadoo baa nánít’íní.

stop NEG 3-about 2-bother.I-Í

nidajilé

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nideiskáá’

pl-3DO-3dpl-investigate.it.P

Nimá yázhí bighanaad késhdę́ę́’į́">góó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

nishóóh

3DO-2-brush/comb.it.I

Níwe, tʼáádoo ʼałkʼésdisí niyą́ní.

stop NEG candy 3-2-eat.DI.NEG

Shidá’í, nilį́į́’ sha’níłteeh.

1-maternal.uncle 2-horse 1-to-3-2-lend.AnO.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shimásaní hooghan namzí góne’ ch’iyaan íílééh.

1-grandmother hogan round inside food 3-3-make.IP

Shiye’ bicheii yi’ká ’análwo’dooleeł biniiyé ba’niłtį́į́́ nt’éé’ sits’ą́ą́’ yił nikidíńiit’ą́ą́zh.

1-son 3-grand.father for 3-1-help.F for 3-loan for 1-away with 2-dpl.walk.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Sitsilíké ’éiyáhá nda’ałkǫ́ǫ́’.

1-little.brother-pl TOP 3-pl-swim.IP

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh lágo.

prayer-GO neg 2-get.up.O LÁGO

T’ahádą́ą́’ dah ’ayítł’óh.

before.thus up 3-2-loom.set.I

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

Ts’aa’ t’áá nitsaaígíí bídin nishłį́.

basket just 3-large.NI-nom 3-lack 1-be.NI

Tsinaabąąs t’éiyá bee ch’aa nida’asdee’ ha’níigo dahane’.

wagon only 3-it travel pl-3-go.P 3-say-GO.NI pl-3-tell.P

Yéego ’ííníłta’, she’awéé’, ’áko nizhónígo ni’dííłtah.

really 2-study.NI 1-baby so well 2-graduate.F

yidíníłkaad

3DO-3-start.to.herd.them.(animals).I

“Níléí dził binaagóó ’ahééh hi’díníilchééł”, ní jiní ma’ii.

yonder.there mountain 3-around-GÓÓ around 2-du-run.F 3-say.P 4-say.P coyote