Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Azee’ál’į́įdi t’óó tsé’édin ’ájiidzaa.

hospital-at just worse 4-become.NP

’Áłchíní hazhóʼí bik’i yíldził.

children careful 3-for 2-support.Prog

Amá k'adee' neeshch'íí nidahidíídla ní jiní.

pas-mother now piñon 3-1dpl-pick.F 3-say 3-it.is.said

bik’ídazhdidoodis

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ízhdidoodis

3DO-4-wrap.it.around.it.F

Bíla’ashdla’ii nishlį́.

3-hand-five-NOM 1-be.NI

Chidí bik’ee heesh’ááł.

car 3-tire 3-1-move.SRO.Prog

dadidiilyįh

pl-3DO-1dpl-melt.it.F

dadidínóołkał

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

Dah nóóljííd lágo.

up 2-jump.O don’t

dajíí’aal

pl-3DO-4dpl-chew.it.P

dashoołbéézh

pl-3DO-2dpl-boil.it.P

dazhdooyį́į́ł

pl-3DO-4dpl-eat.it.F

didadidoołjah

pl-3DO-2dpl-start.fire.F

dideidííłjéé’

pl-3DO-3dpl-start.fire.P

didínííłkał

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).F

Diné bikéyah bikáa’gi ndahonidzood yę́ędą́ą́’ Naatsis’áán hoolyégóó niha’áłchíní bił ’adahineet’į́į́’.

Navajo 3-land 3-on-at pl-areal-3-flee.pl.P past Navajo.Mountain areal-be.called.NI-to 1pl-children 3-with pl-1dpl-sneak.off.P

Díí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo.

this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not LÁGO

Díkwíí jį́ shą’ nanilnish?

how.many Q days 2-work.I

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Dziłghą́ą́’góó deeshááł nissin.

mountain-top-toward 1-go.F 1-want.CI

hadadínóołchał

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

haiigeed

3DO-1dpl-dig.it.out.P

Háadi lá dibé nidahaniih?

where-at Q sheep pl-3-pass-sell.CI

Háágóó lá Bíl doogááł nízin Jáan?

where-toward Q Bill 3-go.sg.F 3-want.CI John

Jooł yee ndaanéhé Jóhonaa’éí daashin daolyée ni’.

ball 3-by.means.of pl-3-player.CI-NMLZ Sun(s) wasn’t.it pl-3-name.NI remember
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Mexicogóó daashinyáa ni’.

Mexico-to was.it 2-go.I NI’

Náńsdzáago t’áá ’íídą́ą́’ ’ííníyą́ą’ dooleeł.

back-1-go.sg.P-GO just already INDEF-2-eat.P FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

nideeshłeeł

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nihimásání ha’át’íí lá yinízin?

1dpl-grandmother what LÁ 3-3-want.NI

nishóóh

3DO-2-brush/comb.it.I

nisoołkáá’

3DO-2dpl-investigate.it.P

nisíníłkáá’

3DO-2-investigate.it.P

niyą́

3DO-2-eat.it.I

Níléidi t’áá bahat’aadí shábitł’óól noolzhee’.

There-at just clear-NOM sun.3.rays 3-rays.I

Shich’é’é bi’éé’ bá ’áshłéehgo naat’ą́hí hááłgizh.

1-daughter 3-clothes 3-for 3-1-make-I 1-GO fabric I-cut.P

Shicheii béeso bideená naalnish.

1-grandfather money 3-exchange.for 3-work.I

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Shízhe’é yéeni’ ’ayóó ’iiná bee nanihizhneeztą́ą́’.

1-father past-deceased very life 3-with 1pl-4-teach.P

Sitsiitł’óól tsásk’eh bikáá’ dah yishłééh.

Navajo.hair.tie bed 3-on up 3-1-put.SFO.U

Sitsóí yik’i sidáhí béé’éshdlééh.

1-grandchild 3-on 3-sit.SPN-nom 3-1-copy.I

T’ah doo ashą́ą da.

not.yet 1-eat.I NEG

T'áá kwe’é shiba’ sínídáa doleeł.

just right.here 1-waiting.for 2-sit.SPN FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

T'áá kwe’é shiba’ sínídáa doleeł.

just right.here 1-waiting.for 2-sit.SPN FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

yideeshjį́į́ł

Future Mode: 1-become.black.F

yiidą́

3DO-1dpl-eat.it.I

yiigish

3DO-2-make.one.cut.in.it.I

Yiską́ągo naaltsoos naa deesh’ááł.

tomorrow book 2-for 1-move.SRO.F

yíłhį́į́’

3DO-1-melt.it.(snow).P