Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ak’ah ła’ dishhį́įhgo baa naashá.

lard some 3-1-melt.I 3-to 1-go.CI

’Ahbínídą́ą́’ ch’ééh niba’ hasht’e’ ’ádííníszin.

morning-Past in.vain 2-wait ready REFL-1-keep.CI

’Ashkii t’áá ’ádíláahęę’ nihił yah ’eelwod.

boy just annoyingly-past 1dpl-with into 3-go.P

’Atiin bikáá’ nił ha’alyeed.

road 3-on 2-with 3-out.run.F

’Awéé’ bimá bit’ah sitį́.

baby 3-mother 3-undercover 3-lying.SPN

’Áhéhee’ dóó baa ’ahééh nisin.

thank.you and 3-for appreciation 1-think.CI

’Áłah ’aleehdi hastiin léi’ t’óó yááłtih yiits’a’.

meeting-at man INDEF just 3-talk.Prog 3-be.heard.I

-ch’a

-dááh

-deená

-ghą́ą́h

-íighah

Ałk'idą́ą́' 'éiyá naadą́ą́' ’ayóo k'éédadiilyééh ńt'éé'. Díísh jį́įdi 'éiyá kindi nidahaniih.

long.ago TOP corn very pl-3-1dpl-plant.R past | this day-at TOP store-at pl-3-pass-buy.CI

Beehaz’áanii biaad késhdę́ę́’į́">k’ehgo baa hwiiníst’įįd.

laws 3-according-to-GO 3-about 3-discuss.P

Béeso bá hooghandi béeso ch’ééh ’adííníshkeed.

money 3-for house-at money in.vain 1-ask.I

Bikáá’ na’anishí ’éí doo bikáá’ dah ’asdáa da.

table TOP NEG 3-on up 3i-sit.P NEG

Bilagáana ła’ níhit’ááh dookah jiní.

Anglo some 1Pl-close.to 3-go.Pl.F 4-say.NI
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Na’nízhoozhídi kééhasht’į́ ńt’éé’.

formerly Gallup-at 1-live.I past

Chidí daats’í bee hólǫ́ ’éí doodaii’ niísh chidí nee hólǫ́?

car maybe 3-with 4-exist.N TOP or 2-Q car 2-with 4-exist.NI

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

sunday past-time mountain top.of-from 1-elder.sister and 3-children 3-with downward-1-go.Pl.P

Dibé yázhí bitsį’ bíchą́ yídéeshni’.

lamb 3-meat 3-crave 3-addicted.NP

Dibé yázhí ła’ yóó’ ’ííyáá ńt’ę́ę́’ tsiyi’di bik’íníyá.

lamb one away 3-go.P past forest-at 3-find.it.P

Doo deighánígóó łeeyi’ ’azhnígeed.

NEG far ground-inside 3-4-dig.P

Dziłdę́ę́’ hoołtį́į́ł ńt’éé’ t’áá nihich’į’jį’ ’ásdįįd.

mountain-from areal-rain.Prg past just 1pl-toward-up.to 3-disappear.P

Gohwééh nayiisnii’diísh b bééhózin?

coffee 3-3-buy.P-at-Q 3-with 3-know.NI

Ha’át’éego lá ’íiyisíí ’atiinjį’ ’ańdeeshdááł lá?

how Q main road-up.to 1-back-on-go.sg.F DISC

Háágóó shą’ díníyá?

where-to.Q 2-go.F

Háí lá kintahgóó sh adoołbąs?

who-Q town-to 1-me 3-drive.F

K’ad cháshk’eh gódę́ę́’į́">yaa tó de ’anool’ąął.

now wash down water up 3-rise.Prog

K’ad Na’nízhoozhídi naasháa le’.

now Gallup-at around-1-walk.I hope

Kintahdę́ę́’ łį́į́’ sh nááldlosh.

town-from horse 1-with 3-crawl.CI

Mary hádą́ą́’sh ’ólta’dę́ę́’ nádzá?

Mary when-past-Q school-from 3-return.P

Naaltsoos bikáá’ na’aníshí bikáa’gi si’ą́.

book desk 3-on-at up 3-lie.SRO.SPN

Naashnéego jooł báátis yímááz.

1-play-go.CI ball over 3-roll.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Ndáa’di shizhé’é diné ła’ y ’ahi’niigą́ą’go bita’ niséyá.

summer.ceremony-at 1-father man one 3-fight.P-GO 3-between 3-1-go.siP

Nichidí lá háadi nííníłbą́ą́z?

2-car Q where-at 3-2-park.P

Nidáa’di 'áká' 'ajólyééd.

enemy.way.ceremony-at 4-for 4-run.O

NTUdi hooghannimází góne’ Diné bizaad baa ’iinishta’

NTU-at hogan inside Diné 3-language 3-for 1-read.I

Shicheii t’áá ’íiyisíí hastihgo biniinaa kónááhoot’éhí doo na’ádódlíi da.

1-grandfather very 3-old.N-GO because next.year NEG 3-expect.live.NP NEG

Shilééchąą’í b na’nishkaadgo jooł b ’abíńjíshhałgo yikéé’ náádiilwo’.

1-dog 3-with 1-herd.CI ball 3-for 3-1-bat.R-GO 3-after 3-run.R

Shiníbaal doo tó biníkáogeeh le’ ’át’éégóó ’íishłaa.

1-tent NEG water 3-through-3-flow.O proof.against-NEG 3-1-make.P

Shiyáázh nih ’oołbąs dooleeł.

1-son 1pl-with 3-drive.Prog will.be

Shiye’ éí naaki béeso yideená chidí yésį́.

1-son TOP two money 3-exchange.for car 3-stand.SPN
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shiye’ éí naaki béeso yideená chidí yésį́.

1-son TOP two money 3-exchange.for car 3-stand.SPN

Shí shidá’ák’eh níhígíí bilááh ’áhoníłtéél.

1 1-cornfield 2-COMP 3-beyond areal-wide.NI

Shínaaí shikétł’á ’iiyilgo łį́į́’ bikáá’ hasis’na’.

1-older brother 1-foot-botton 3-3-push.P-GO horse 3-top up-1-crawl.P

T’áá ’ákwíízhíní tó dah siyínígóó ’ałnánáshdááh.

every summer lake-toward again-1-go.R

T’áá shǫǫ da la’ da’adą́ądi diné bich’iiyą’ hólǫ́ǫ́ .

at.least such.as some restaurant-at Navajo 3-food 3-exist.NI DISC

Ła’ nídeezid yę́ędą́ą́’ ’áajigo niséyá.

one month past that-way-GO 1.go.P

Łį́į́’ ’áhidiníłnáago sizį́.

horse Recip-3-opposite-GO 3-du-stand.SPN
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying