Navajo Postposition Lexicon

All content copyright © the Navajo community. (2018)
This lexicon was authored by Bernadine Cody, Wallace Dale, Dana Desiderio, Natalie R. Desiderio, Jeremy Fahringer, Theodore B. Fernald, Betsy H. Horner, Lester Kinsel , Sharon Nelson, Ellavina Perkins and Tyler Tinhorn.
Dictionary produced by Ted Fernald, K. David Harrison and Jeremy Fahringer. (2018)
Supported in part with funding from a NSF REU Site grant (PI Harrison, Building Digital Tools to Support Endangered Languages and Preserve Environmental Knowledge in Mexico, Micronesia, and Navajo Nation, Award #1461056).
Any opinions, findings, and conclusions or recommendations expressed in this material are those of the author(s) and do not necessarily reflect the views of the National Science Foundation.
All rights reserved. Do not distribute or reproduce without permission.
how to cite: Fernald, Theodore B., Bernadine Cody, Wallace Dale, Dana Desiderio, Natalie R. Desiderio, Jeremy Fahringer, Betsy H. Horner, Lester Kinsel , Sharon Nelson, Ellavina Perkins and Tyler Tinhorn. 2018. Navajo Postposition Lexicon. Living Tongues Institute for Endangered Languages. http://www.talkingdictionary.org/navajo_postposition

Interface and database design under the direction of Jeremy Fahringer and Swarthmore College ITS.

Supported by

Navajo

Postposition Lexicon

version 6.2018

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo shił yá’áhoot’éeh da.

’Adeesdíilgo dibé sits’ą́ą́’ dah diijéé’.

’Ashkii chizh dáádílkał yiníkáiyiníłhan.

’Ákǫ́ǫ́ shił díí’ash.

-’ąą

-ba’

-di

-ee

-ę́ę+-dą́ą́’ (yę́ędą́ą́’)

-gha

-góó

-jigo

-jí

Ałk’idą́ą́’ Diné bikéyah bikáa’gi łį́į́’ bichąą bíighahgo tł’oh deíl’áá ńt’éé’ jiní.

ááłk’iis

Béésh bii’ kǫ’í ná ch’ídeesh’ááł.

Bilagáana bizaad bił nantł’a.

Bilagáana kin baa naháłnii’go neeznáá nááhaijį’ bik’é na’iishłée dooleełgo bił ’ahadi’nisht’ą́.

Bįįh bináyaa niłchiin ’éí hataałii chodayooł’į́.

Ch’é’étiingóó naanéhígíí shił bééhózin.

Chidí bitiin ’ałts’ą́ą́hjí ’ańt’i’.

Chidí ła’ bíká ’í’iishłaa.

Da’iidą́ągo sitsilí bilééchąą yázhí náneeskaadí ła’ yá yiidiyiisdláád dóó yaa yiizhjaa’.

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

Dibé doo deeghánígóó ’ałkéé’ ’adíítąądgo hooghanjį’ náákah.

Dibé dził binaashii nanishkaad.

Dlǫ́ǫ́’ ba’áán góne’ yah ’adeeshnii’go dlǫ́’áyázhí shishhash.

Hastiin sání léi’ ’áłchíní bił yanáa’áago yił nahalne’.

Mary łį́į́’ bił yá’át’ééh.

Ndáa’di shizhé’é diné ła’ yił ’ahi’niighą́ąhgo bita’ niséya.

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́ą dooleeł.

Obi-Wan Kenobi, shíká ’ajoolwod.

Sha’ałchíní béeso ’ashladiin baa nínil ńt’éé’ t’ááła’ajį́ ’ałtso yibadooskai.

Shá hooł’aah.

Sháahsita’gi yihę́ęsgo tsin-ts’ósí bee yích’id.

Shilééchąą’í sitsijį’ yiłwoł.

Shiye’ éí naaki béeso yideená shichidí yésį́.

Shį́į́dąą́ą́’ łé’é yázhí shee hazlį́į́’.

Shį́į́dą́ą́’ na’niiłkaadgo t’áá ’áháníjį’ ’adeeshch’iłgo bik’ee deelyiz.

Sitsilí shilááh ’áníłdáás.

T’áá ch’ééh ’ásht’į́įgo bįįh biyaaghah ’eelwod.

T’íís Ts’ózídí shicheii bidááh niyá.

Tó bąąhjí naa’ołí k’idíílá.

Tózis biníká dínísh’į́į́’.

Tsékooh góyaa tł’óół bee ’adanásh’nah.

Tsinaabąąs bikáá’d’ t’áá ’ałkéé’ ’adahaago’ ndeii’néego.

Tł’óół tsin bigaan binah dah sélá.

Yas Niłt’ees bini góne’ yas dajiłhį́į́h.

Łééchąą’í kin bitł’ááh góyaa ’ałhosh.