Navajo Postposition Lexicon

All content copyright © the Navajo community. (2018)
This lexicon was authored by Bernadine Cody, Wallace Dale, Dana Desiderio, Natalie R. Desiderio, Jeremy Fahringer, Theodore B. Fernald, Betsy H. Horner, Lester Kinsel , Sharon Nelson, Ellavina Perkins and Tyler Tinhorn.
Dictionary produced by Ted Fernald, K. David Harrison and Jeremy Fahringer. (2018)
Supported in part with funding from a NSF REU Site grant (PI Harrison, Building Digital Tools to Support Endangered Languages and Preserve Environmental Knowledge in Mexico, Micronesia, and Navajo Nation, Award #1461056).
All rights reserved. Do not distribute or reproduce without permission.
how to cite: Fernald, Theodore B., Bernadine Cody, Wallace Dale, Dana Desiderio, Natalie R. Desiderio, Jeremy Fahringer, Betsy H. Horner, Lester Kinsel , Sharon Nelson, Ellavina Perkins and Tyler Tinhorn. 2018. Navajo Postposition Lexicon. Living Tongues Institute for Endangered Languages. http://www.talkingdictionary.org/navajo_postposition

Interface and database design under the direction of Jeremy Fahringer and Swarthmore College ITS.

Supported by

Navajo

Postposition Lexicon

version 6.2018

’Adeesdíilgo dibé sits’ą́ą́’ dah diijéé’.

’Ashkii chizh dáádílkał yiníkáiyiníłhan.

’Ákǫ́ǫ́ shił díí’ash.

’Ólta’di ’áłchíní binaashii sédáago ’ííníshta’.

-’ąą

-aa

-ąąh

-ą́ą́h

-ch’ą́ą́h

-ch’ijí

-chá- or -chá

-dą́ą́’

-de

-deená

-dę́ę́’

-dóó

-ee

-iih

-í + -jígo

-íyah

-jí

-jí + -k’ehgo

-jį’

-k’e

-k’eh

-k’í

-nánii

-ní

-tis

-tsé

-tsi

-tł’ááh

-yaa

Ashkii yázhí ayóo hwe’ádilááh.

Beehaz’áanii bik’ehgo baa hwiiníst’įįd.

Béégashii yáázh ła’ shibee’í’diidłííd bik’í niní’ą́.

Béésh bii’ kǫ’í ná ch’ídeesh’ááł.

Bįįh bináyaa niłchiin ’éí hataałii chodayooł’į́.

Chidí bąąh dah sitání bąąh dah shishtįįh ńt’éé’ ’ił adaagizí doo ’éí da lá.

Chidí naa’na’í ’ayóo bídin nishłį́.

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

Dibé bighan báátis dah yiishte’.

Dibé dził binaashii nanishkaad.

Dibé dził binániidi da’ałchozh.

Dibé yazhí bitsį’ bichą́’ yídéeshni.

Dichin bik’ee doo bííchįįd da.

Díí dziłígíí shádi’ááh bich’ijígo ’ałkéé’ ’adíítąąd.

Díí tsin ’ał’oh neel’ą́.

Dlǫ́ǫ́’ ba’áán góne’ yah ’adeeshnii’go dlǫ́’áyázhí shishhash.

Dziłdę́ę́’ hoołtį́į́ł ńt’éé’ t’áá nihich’į’jį’ ’ásdįįd.

Ha’ąądi dibé bighan.

Haidą́ą́’ shich’ą́ą́h ’ííchííl na’nishkaadgo.

Hak’az ’ayóo bich’į’ sidziil.

Hastiin sání léi’ ’áłchíní bił yanáa’áago yił nahalne’.

Jake ’ólta’ bił bóhoneedzą́.

Jáan Mary bił baghan.

K’ad cháshk’eh góyaa tó de ’anool’ąął.

K’adę́ę ’ałné’e’áahgo díchin bik’ee shitah ’anahodí’niitłi’.

Mary yíká hoolne’.

Na’nízhoozhídę́ę́’ shíká bił ’oolwoł.

Na’nízhoozhídą́ą́’ shíká bił ’oolwoł.

Naakaii Bito’gi béégashii bee łá’í’ídlínígíí bee ’anishtah.

Naat’áanii bich’į’ yáshti’.

Ndáa’di shizhé’é diné ła’ yił ’ahi’niighą́ąhgo bita’ niséya.

Nédáá dóó bikáá’adání bik’i ndinís’eez.

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́ą dooleeł.

Ńdíshchíí’ yáázh bąąh hasis’na’go shił yaa ’ádzaa.

Sam Diné yitah naalnish.

Shá hooł’aah.

Shicheii béeso bideená naalnish.

Shidá’í dóola yilááh ’ábóodziil jiní.

Shighan bich’ą́ą́h łeeshch’ih désas.

Shighan bíighahgi yas biyi’dę́ę́’ tsé hahíí’ą́.

Shighandóó ha’a’aahjígo ’ahidiildzis dóó ’ákóyaa bida’atiin.

Shikéédę́ę́’ naa hodoolzhish.

Shilééchąą’í bił na’nishkaadgo jooł bá ’abíńjíshhałgo yikéé’ náádiilwo’.