Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh náánááshdlą́ą́’.

coffee again-1-drink.R

’Ayóigo deesk’aaz --- ’áyąą dah dinítsiz.

terribly cold no.wonder up 2-shiver.NI

’Ałní’ní’ą́ągo tó háálínídi ’ahéédidiit’ash.

noon-GO spring-at refl-1du-meet.F

’Átséétł’éédą́ą́’ lą’í nahoołtą́.

before-last.night many around-3-rain.P

’Áłah ’aleehdi hastiin léi’ t’óó yááłtih yiits’a’.

meeting-at man INDEF just 3-talk.Prog 3-be.heard.I

Bibee’eldǫǫh haiyííłhan’ii’ ’bįįh yił ’adeesdǫǫh.

gun 3-jerk.out.P-and deer 3-shot.P

Bitsii’ nineez nít’ę́ę́’ k’íinígizh lá.

3-hair 3-long.N past 3-3-cut.P DISC

Bįįh b da’doółdǫǫh.

deer 3-with pl-2dpl-shoot.O

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

Da’ chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

Q car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

dajiyą́

pl-3DO-4dpl-eat.it.I

daołhį́į́h

pl-3DO-2dpl-melt.it.(snow).I

dazhdííłhį́į́’

pl-3DO-4dpl-melt.it.P

deidiłhį́į́h

pl-3DO-3dpl-melt.it.I

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

Dichinísh doodaii’ dibáá’ísh jinízin?

hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NI

didazhdidoołjah

pl-3DO-4dpl-start.fire.F

didazhdiłjeeh

pl-3DO-4dpl-start.fire.I

didołjeeh

3DO-2dpl-start.fire.I

Dii éé’ shił nizhónígo nahideeshniih nisin nt’éé’ ’áko ndi ayóo ilį́į́ lá.

this clothing 1-with 3-like-GO 3-1-buy.F 1-think.Cl Past even then very 3-expensive Disc

Díkwíí jį́ nanilnish?

how.many-Q day 2-work.I

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Dooládó’ dichin nisin da.

certainly hungry 1-want.N DA

dííłbish

3DO-2-boil.it.F

Dó’ísh t’ahdii nikee’ bii’ síní’eezísh łí?

DÓ’-Q still 2-shoe 3-in 2-have.on.P-Q ŁÍ

Gohwééh ’áłdó’ nahideeshnih nisinée beesénah lá.

coffee also 3-1-buy.F 1-want.NI-past 3-1-forget.P DISC

haashgéésh

3DO-1-cut.it.out.I

Haashíyee' shimá bidzi' izí shił doolwoł hait'éego dilwo'.

try.and.find.out 1-mother bicycle 1-with pas-moving.fast.F 3-1-try.F 3-run.

hadadéélbįįd

pl-3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.P

Hodíína’go deesháál.

in.a.while-GO go.sg.F

Kwii sínídáa dooleeł.

here 2-sit.SPN will.be.F

Kénídánííljeehgo, sin ła’ beehódíítał.

shoe.game-GO song some 2-sing.F

Naʼahóóhai nitsaa b hoo’aahgóó dóola dííyééł.

rodeo 3-big.NI 3-with areal-space.I-to bull 2-haul.F

Ni daats’í nił bééhózin ’éí doodaii’ nicheii daats’í bił bééhózin?

2 perhaps 2-with 3-know.CI TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI

Ni ga’ k’ad dibé bikéé’ díínááł.

you EMPH now sheep 3-behind 2-go.F

Nídiiłne’.

3-2-hit.I

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I

Nízhánee’ saabiihi’níłí bóhwiinił’ą́ą́’.

2-good.thing-NEE’ computer 3-2-learn.P

T’áá nikee’ ániidígíí biih wóó’éés lágo.

see.to.it 2-shoe new-IGII 3-into 2-step.in.O NEG

Tó dílchxoshí sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́lágo.

soda 1-from 3-1-drink.O don’t

Tł’óo’di kǫ’ diltłi’ bikáa’gi chéch’il ła’ dináádísh’nííł.

outside-at fire 3-burn.NI 3-on-at oak some fire-again-3-1-move.PlO.I

Yadiizíní bigháníshgéésh.

can 3-through-1-cut.open.I

yiigish

3DO-2-make.one.cut.in.it.I

yiishgish

3DO-1-make.one.cut.in.it.I

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog

yishą́

3DO-1-eat.it.I

yishbéézh

3DO-1-boil.it.I

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi, háádish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

Ła’ nídeezid yę́ędą́ą́’ ’áajigo niséyá.

one month past that-way-GO 1.go.P

ʼAwéé chʼídeeldloʼ; chʼiyáán bá ʼádaʼdoołííł dóó bá niʼdaʼdoonih.

baby 3-laugh.P food 3-for pl-3-2dpl-prepare.F and 3-for pl-3-2dpl-distribute.F