Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh bee yishdlį́hígíí bikáá’ ’adání bikáá’ dah yish’ááh.

coffee 3-with 3-1-drink.P-NOM table 3-on up 3-1-put.SRO.U

’Ałní’ní’ą́ągo tó háálínídi ’ahéédidiit’ash.

noon-GO spring-at refl-1du-meet.F

Ashkii hooghan gone’ ałhosh.

boy hogan inside 2-sleep.NI

Bá ólta’í la’ t’áá shǫ́ǫ́ da nihaa joozba’.

3-teacher some at.least such.as 1du-about 3-care.P

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad naalkaah doo sh bééhózin da. K’ad éí t’áá shxǫǫd sh báá hózin.

formerly Navajo language research NEG 1-with 3-of ho-know.CI NEG | now TOP luckily 1-with 3-about-ho-know.CI

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

Daango k’ééda’dilyééh nt’éé’ t’áádoo k’ééda’diilyáa da.

spring-GO 3-plant.R past NEG 3-3-plant.P NEG

Dah níljííd!

up 2-jump.I

Dibé ła’ yóó’ ’íínilgo k’adę́ę ’e’e’aahgo ch’ééh naanááshwoł.

sheep some away 3-1-lose.P-GO almost evening in.vain 3-after 1-run.around.P

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

didadiiljeeh

pl-3DO-1dpl-start.fire.I

dideidííłjéé’

pl-3DO-3dpl-start.fire.P

didííłjéé’

3DO-1-start.fire.P

Díí jį́ ’áłchíní nááda’ołta’.

this day children again-pl-3-study.R

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Doo nídahiyoołnaah da.

neg pl-3-2dpl-resuscitate.I neg

díníłkaad

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).I

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

Ha’át’íísh nizhé’é nahideeshnih nízin.

what-Q 2-father 3-1-buy.F 3-want.NI

hadoołbįįd

3DO-2dpl-fill.something.up.with.it.P

hadééłbįįd

3DO-1-fill.something.up.with.it.P

haidééłbįįd

3DO-3-fill.something.up.with.it.P

haiilgizh

3DO-1dpl-cut.it.out.P

hanołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

hazhniłchaad

3DO-4-card.it.(as.in.wool).I

jishbéézh

3DO-4-boil.it.P

jíí’aal

3DO-4-chew.it.P

Kwii sínídáa dooleeł.

here 2-sit.SPN will.be.F

Kénídánííljeehgo, sin ła’ beehódíítał.

shoe.game-GO song some 2-sing.F

Naakiiskánídą́ą́’ dibé tó ła’ bá niníyį́.

two.days.ago sheep water INDEF 3-for 3-1-haul.P

Niba’ sézį́.

2-wait 1-stand.SPN

Nicheii nida’iiníísh góne’é kingóó ’ałnánádáah łeh.

2-grandfather Friday on store-to 3-go.R usually

nidadiilyeeł

pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

niséłkáá’

3DO-1-investigate.it.P

niyą́

3DO-2-eat.it.I

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I

Shoo, nahachagii t’óó ’ahayóí nihaanáá lá; ’áko shį́į́ baa ’ákodanosin dooleeł.

hey.look grasshopper merely many 1pl-to 3-migrate.P mirative then maybe 3-of 2pl-be.aware.NI FUT

Sitsiitł’óól tsásk’eh bikáá’ dah yishłééh.

Navajo.hair.tie bed 3-on up 3-1-put.SFO.U

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh.

prayer-GO neg 2-get.up.O

T’áadoo hoshíníkéhé.

T’ÁADOO 2-scold.NI-Í

T’áá shǫǫ da la’ chidí haayíí’ą́.

at.least some car 3-3-get.SRO.P

Tódínéeshzhee’góó hodzoołtsééh laanaa.

kayenta-to areal-4-see.O hope

wołbéézh

3DO-2dpl-boil.it.I

Yéego ’ííníłta’, she’awéé’, ’áko nizhónígo ni’dííłtah.

really 2-study.NI 1-baby so well 2-graduate.F

yiilbéézh

3DO-1dpl-boil.it.I

yiilyį́į́h

3DO-1dpl-melt.it.(snow).I

yiilzhóó’

3DO-1dpl-brush/comb.it.P

yiishjį́į́h

Imperfective Mode: 1-become.black.I

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog