Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Ahwééh ła’ yishdlą́.
coffee some 3-1-drink.I’Ak’éégo ’éí chizh niléí keehaidi ninahdahiigééh nt’éé’.
autumn-GO that wood over.there winter.camp-at pl-3-1-unload.P past’Asdzą́ą́ Báhóózhóní yinishyée dooleeł.
woman happy 1-called.NI FUT’Ałk’idą́ą́’ shimá bił na’nishkaadgo ’aghaa’ yisdizígíí dibé yázhí yichíihgo yizénéíłt’ih.
long ago 1-mother 3-with SUP-1-herd.I-GO wool 3-spin.P-ígíí lamb 3-birth.P-GO 3-neck-around-3-tie.P
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- ’ałk’idą́ą́’ long ago, formerlyfind in Navajo Adverb Lexicon
- -dą́ą́’ past timefind in Navajo Postposition Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)
- na’nishkaad herd, go out herding
- -go verb and subordinating encliticfind in Navajo Adverb Lexicon
- -go verb and subordinating encliticfind in Navajo Adverb Lexicon
Beeldléí danołtsóós.
blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.Ibik’ídédiz
3DO-1-wrap.it.around.it.PBéeso bá hooghan góne' saad hazlį́į́'.
bank inside words 3-pas-it.occured.PCh’aa déyá ńt’éé shichídí bikee’ dilkǫǫh.
travel 1-go past 1-vehicle 3-tires worn.Chidí ’ániidígíí beít’ą́ą́ léi’ ’áyąąńda bił dahózhǫ́.
car new-ÍGÍÍ 3-to-3-pass-bring.SRO.P since no.wonder 3-with pl-3-good.NIDa’ k’ad daats’í ch’iyáán ’áníléehgo ná ’adazh’niiyą́ą́’?
Q now perhaps food 2-make.I-GO 2-for feast.happenDah nóóljííd lágo.
up 2-jump.O don’tdeidiłhį́į́h
pl-3DO-3dpl-melt.it.IDibé ła’ yóó’ ’íínilgo k’adę́ę ’e’e’aahgo ch’ééh bíká naanááshwoł.
sheep some away 3-1-lose.P-GO almost evening in.vain 3-after 1-run.around.PDíí tsídii bit’oh yisdádeeshjoł, ’áko shį́į́ kónááhoot’éhé tsídii ła’ náábít’oh dooleeł.
this bird 3-nest 3-1-save.F-NCM then maybe next.year bird some again-3-nest futuredííníłhį́į́’
3DO-2-melt.it.PHa’át’íísh biniinaa naníchxǫ’?
what-Q 3-because 2-pout.CIhadaoołgizh
pl-3DO-2dpl-cut.it.out.Phadaołgéésh
pl-3DO-2dpl-cut.it.out.Ihadazhdééłbįįd
pl-3DO-4dpl-fill.something.up.with.it.Phadeidínóołchał
pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).Fhadéélbįįd
3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.Phainííłchaad
3DO-3-card.it.(as.in.wool).Phaoołgizh
3DO-2dpl-cut.it.out.Phaołgéésh
3DO-2dpl-cut.it.out.IHatáaldi 'iikááh 'atah 'ajóle’.
ceremony-at sandpainting among 4-make.OHádą́ą́’ Jáan bighan ’áyiilaa?
When-past John 3-hogan 3-3-make.PHáidíígíísh neidiyoołnih nínízin?
which.one-ÍGÍÍ-Q 3-3-buy.F 2-think.NIHáí dahoneesná, Kinłánídę́ę́’ ’Óola yee ’ádadójíhígíí doodago Gah Bikee’ Taah Yí’áhídę́ę́’ Hado yee ’ádadójíhígíí daats’í?
who pl-3-win.P Denver-from nugget 3-with RFLX-pl-4-call.NI-nom or Florida-from heat 3-with RFLX-pl-4-call.NI-nom perhaps
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- háí whofind in Navajo Questions Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
- -ee by means offind in Navajo Postposition Lexicon
- Neuter Imperfective (NI)
- doodago orfind in Navajo Conjunction Lexicon
- -ee by means offind in Navajo Postposition Lexicon
- daats’í maybe, perhaps, possiblyfind in Navajo Adverb Lexicon