Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
Shichʼéʼé kinaasdaʼgo bitsiiʼ shá beʼdíítłʼóół. Tʼáásh ʼáko?
1-daughter 3-reach.puberty.P-GO 3-hair 1-for 3-2-tie.F just-Q okayʼAshiiké ’éí ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé chahashʼoh ʼádeidoolííł.
boy-pl TOP feather 3-means-of dance 3-reason shade-house 3-3-pl-build.F’Ach’íí’ ła’ deeshį́į́ł.
rolled.intestine some 1-eat.F’Ahwééh ła’ wóshdlą́ą́’.
coffee some 3-1-drink.O’Asdzą́ą́ Báhóózhóní yinishyée dooleeł.
woman happy 1-called.NI FUT’Ádihodideesht’ih sha’shin nisingo t’áadoo ’atah haasdzíi’ da.
RFLX-1-get.into.trouble.F perhaps 1-think.CI-GO NEG among 1-say.P NEG
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Future (F)
- ’ádihodiisht’ééh get oneself into trouble
- sha’shin perhapsfind in Navajo Adverb Lexicon
- Continuative Imperfective (CI)
- nisin think, want
- t’áadoo notfind in Navajo Adverb Lexicon
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasesfind in Navajo Adverb Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
- haasdziih speak, exclaim
bik’ídazhdidis
pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.IBitsii’ nineez nít’ę́ę́’ k’íinígizh lá.
3-hair 3-long.N past 3-3-cut.P DISCChidí nidabinóołtłáád.
car pl-3-2dpl-stop.OChidíłtsooí bidááh síńzį́į dooleeł.
car-yellow-REL 3-for 2-stand.SPN FUTDa’diidį́į́ł.
pl-1dpl-eat-pl.Fdajitł’ó
pl-3DO-4dpl-weave.it.Idaohsą́
pl-3DO-2dpl-eat.it.Ideiyííyą́ą́’
pl-3DO-3dpl-eat.it.Pdeiłbéézh
pl-3DO-3dpl-boil.it.Ididiilyįh
3DO-1dpl-melt.it.Fdiidiłjeeh
3DO-3-start.fire.IDiné bikéyah bikáa’gi ndahonidzood yę́ędą́ą́’ Naatsis’áán hoolyéégóó niha’áłchíní bił ’adahineet’į́į́’.
Navajo 3-land 3-on-at pl-areal-3-flee.pl.P past Navajo.Mountain areal-be.called.NI-to 1pl-children 3-with pl-1dpl-sneak.off.P
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -káá’ on, on top offind in Navajo Postposition Lexicon
- location
- -gi atfind in Navajo Postposition Lexicon
- location
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
- yę́ędą́ą́’ pastfind in Navajo Conjunction Lexicon
- Neuter Imperfective (NI)
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- accompaniment
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)