Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ ’íítseedgo bee na’anishí hasht’enáshdlééh.

yesterday 1-pound.P-GO tool 3-1-put.back.I

’Ahbínígo ch’éshááh ’áádóó sodiszįįh.

morning-GO 1-go.out.U and.then 1-pray.U

’Ahwééh yishdlį́į́h ’áádóó naanishgóó yishááh.

coffee 3-1-drink.U and.then work-toward 3-1-go.U

’Áádóó haa hóót’įįd?

and.then how ho-happened.P

’Áłchíní bi’éé’ náádaségis.

children 3-clothes 3-1-wash.R

bik’ízhdeezdiz

3DO-4-wrap.it.around.it.P

Ch’ééh déyáago hooghangóó nááshdááł.

in.vain 1-go.sg.P-GO home-to 1-return.Prog

Ch’iyáán ’ádaasdįįdgo kingóó ła’ hááshááł.

food pl-3-run.out.P-GO store-to some area-1-go.get.Prog

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

dadoohsį́į́ł

pl-3DO-2dpl-eat.it.F

dajoodlą́ą́’

pl-3DO-4dpl-drink.it.P

daoohgish

pl-3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.I

dayííłhį́į́’

pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).P

dazhdooyį́į́ł

pl-3DO-4dpl-eat.it.F

deiidą́ą́’

pl-3DO-1dpl-eat.it.P

deiidlą́ą́’

pl-3DO-1dpl-drink.it.P

deiilzhóó’

pl-3DO-1dpl-brush/comb.it.P

didadiiljeeh

pl-3DO-1dpl-start.fire.I

didazhdidoołjah

pl-3DO-4dpl-start.fire.F

didazhdííłjéé’

pl-3DO-4dpl-start.fire.P

didiiljéé’

3DO-1dpl-start.fire.P

didíníilkał

3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).F

Doo b bééhózin da ya’?

neg 3-with 3-know.CI neg Q

doołbish

3DO-2dpl-boil.it.F

doołhį́į́’

3DO-2dpl-melt.it.P

Díí jį́ Nida’iiníísh ’áko shį́į́ nihich’į’ nida’iil, ya’?

today Friday then.maybe 1pl-toward 1pl-payment.I Q

Gohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ bgo daats’í nínízin?

coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NI

Háísh yiską́ągo ’adoogis?

who-Q tomorrow 3-wash.F

jidoołbish

3DO-4-boil.it.F

Joe dóó Louise dóó Kii dahataał.

Joe and Louise and Kii pl-3-sing.CI

Naadą́ą́' ła'í ndi t'áadoo bik'i nahoołtą́ą da.

corn not.even.one but just.NEG 3-on rain.P NEG.

Nahółtą́ą́’ laanaa t’óó daniidzin.

rain hope just pl-3pl-want.O

Naʼazhǫǫshgóó dooʼáazhgo nihikééʼ ʼiih deeshwoł.

casino-to 2du-go.F-GO 2pl-follow 3-into 1-run.F

Náńsdzáago t’áá ’íídą́ą́’ ’ííníyą́ą’ dooleeł.

back-1-go.sg.P-GO just already INDEF-2-eat.P FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’ááaad késhdę́ę́’į́">jí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

nizhdooleeł

3DO-4-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nił hǫ́zhǫ́ǫ́sh doodaii’ doósh nił hózhǫ́ǫ da?

2-with-happy.NI-Q or neg-Q 2-with happy.NI neg

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I

Shimá sání dah díníilghaazh ’ayiila’ii’, nihí yaa néíni’ką́.

1-grandmother frybread 3-3-make.P-and 1.dpl under 3-3-place.P

Siláo yik’ee noochééł.

police account 3-flee.Prog

T’áadoo hooyání łį́į́’ shidáagi ch’éltáál.

suddenly horse 1-front-at 3-bolt.P

T’áá nikee’ ániidígíí biih wóó’éés lágo.

see.to.it 2-shoe new-IGII 3-into 2-step.in.O NEG

Tł’óo’di kǫ’ diltłi’ bikáa’gi chéch’il ła’ dináádísh’nííł.

outside-at fire 3-burn.NI 3-on-at oak some fire-again-3-1-move.PlO.I

Yadiizíníshą’ haa néelt’e’go nínízin?

can-Q how 3.many.N-GO 2-want.NI

yideeshjį́į́ł

Future Mode: 1-become.black.F

yishą́

3DO-1-eat.it.I

yishdlą́ą́’

3DO-1-drink.it.P

Yiską́ągo níléí hódahdi ’ółta’di ni’dí’néeshtįįł nissin.

tomorrow that up.at school-at 1-teach.F 1-want.CI

yiłbéézh

3DO-3-boil.it.I