An example search has returned 50 entries

Ch’éénísh’į́įgo náá’deeshtł’óół nissin.

out summer.GO 1-again.weave.F 1-desire

ʼÁłah ʼaleehdi ʼamá bééhániih daats'í bá dazhniiyą́ą́? ʼÁko daatsʼí nímasii łaʼ ʼakǫ́ǫ́ dííkááł.

meeting-at mother 3-remember perhaps 3-for 4-pl-eat.F potatoes perhaps some there 3-2-take.F
listenloadingplaying

Are they perhaps having a Mother’s Day dinner at the chapter meeting? Perhaps you could take some potatoes there.

’Aghaa’ hooghan góne’ shijool.

wool house inside 3-lie.NCM.SPN

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó sitsiits’iin díínii’.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG because soon 1-head 3-ache.P

’Ahwééh náshdlį́į́h áádóó naanishgóó yishááh.

coffee again-1-drink.R then work-toward 1-go.I
listenloadingplaying

I drink coffee and then I go to work.

’Áshįįh Bii’ Tóógóó náádísdzáago dziłghą́ą́’ hanáádeesh’nah.

Salt.Lake.City-toward again-1-go.F-GO mountain-back again-1-climb.R

'Ólta’góó deínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.PROG

Bee’eldííldahsinil kintahdi sh ’oolwoł ńt’éé’ tsístł’ahazt’i’ léi’ góne’ sh ’o’oolwod.

Albuquerque town-at 1-with 3-run.Prog past deadend a areal-in 1-with 3-drive.P

bik’ídisoodiz

3DO-2dpl-wrap.it.around.it.P

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad naalkaah doo baa ’áhonissin da. K’ad ’éí t’áá shxǫǫd bik’i’diitą́.

formerly Navajo language research NEG 3-about 1-aware.CI NEG | now TOP at.least 3-of-1-understand.P

Chidí łizhinígíí doodago łigaaígíí daats’í nahideeshnih?

car black-nom or white-nom perhaps 3-2-buy.F

dayoodlą́ą́’

pl-3DO-3dpl-drink.it.P

dazhdiłhį́į́h

pl-3DO-4dpl-melt.it.I

Dibé bits’į́’ daodą́ą́’ lágo.

sheep 3-meat pl-3-1dpl-eat.O LÁGO

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

didazhdiłjeeh

pl-3DO-4dpl-start.fire.I

didínéeshkał

3DO-1-start.to.herd.them.(animals).F

Doo nídahiyoołnaah da.

neg pl-3-2dpl-resuscitate.I neg

Ha’át’íísh biniinaa naníchxǫ’?

what-Q 3-because 2-pout.CI

Ha’át’íísh náádaadi’ní?

what-Q again-pl-3dpl-say.I

Haashíyee' díí naak'ee sinilí biniitááh t'áá daats'í bee hoot'į́.

try.and.find.out this eyeglasses 3-2-try.IP just maybe 3-with area-pas-see.Prog.N

Haashíyee' shimá bidzi' izí shił doolwoł hait'éego dilwo'.

try.and.find.out 1-mother bicycle 1-with pas-moving.fast.F 3-1-try.F 3-run.

hadazhneeshchaad

pl-3DO-4dpl-card.it.(as.in.wool).P

Háí lá sis ligái ííł’įįh?

who-Q belt silver 3-make.U

K’ad hooghangóó nááshdááł dooleeł.

now hogan-toward 1-go.Prog FUT

K’idadeelyáá nit’éé’ t’óó daazgan, háálá doo nahałtin da.

1pl-plant.P past just 3pl-dry.SPN, because NEG 3-rain.CI NEG

Náńsdzáago t’áá ’íídą́ą́’ ’ííníyą́ą’ dooleeł.

back-1-go.sg.P-GO just already INDEF-2-eat.P FUT
listenloadingplaying

When I get back, you will/should already have eaten.

Ni ga’ k’ad dibé bikéé’ díínááł.

you EMPH now sheep 3-behind 2-go.F

nideeshłeeł

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nizhé’é ha’át’íísh nahideeshnih nízin.

2-father-Q what 3-1-buy.F 3-want.NI

Nił hǫ́zhǫ́ǫ́sh doodaii’ doósh nił hózhǫ́ǫ da?

2-with-happy.NI-Q or neg-Q 2-with happy.NI neg

Níwe, tʼáádoo ʼałkʼésdisí niyą́ní.

stop NEG candy 3-2-eat.DI.NEG

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’.

sun proportionate 1-swim.CI

Shidá'í, nilį́į́’ sha’níłteeh.

1-maternal.uncle 2-horse 1-to-3-2-lend.AnO.I
listenloadingplaying

My uncle, lend me your horse.

Shimá dóó shizhé’é bił dibé dóó tł’ízí ta’nda’díígish nt’éé’.

1-mom and 1-dad 3-with sheep and goats 3-pl.shear.I past

Shí hanii t’éiyá Naasht’ézhí bizaad sh bééhózin.

I contrary only English 3-language 1-with 3-know.P

shoołbéézh

3DO-2dpl-boil.it.P

Sitsóí ’ólta’góó dah diigháahgo ła’ béeso baa yish’ááh.

1-grandchild school-toward up 3-start.to.go.I-GO some money 3-to 3-1-give.SRO.U

Sitsóóké da’ółta’go t’óó bik’iisdził.

1-grandchildren pl-school-GO just 3-1-support.Prog

Sohodizingo t’áá ká nídoó’nééh.

prayer-GO neg 2-get.up.O

T’ahádą̨́ą́’ dah ’ayítł’óh.

before.thus up 3-2-loom.set.I

T’áá ká ’ooshháásh lágo.

neg 1-go.to.sleep.O LÁGO

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tó dílchxoshí sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́lágo.

soda 1-from 3-1-drink.O don’t
listenloadingplaying

I hope you don’t drink my soda.

Tóógóó łį́į́’ ’ałkéé’ deíkááh.

water-to horse RECIP-behind 3-walk.pl.Prog

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi, háádish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

Yiską́ągoósh ’adeestsił nínízingo bee na’anishí hasht’enilééh?

tomorrow-Q 1-make.F 2-want.NI-GO tool 3-2-prepare.I

Yílk’idę́ę́’ télii ła’ ’adah náádáałgo yiiltsą́.

hill-from donkey INDEF down 3-return.Prog 3-1du-see.P