Your search for * biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą̨́ą́’ísh kingóó nisíníyá?

yesterday-Q store-to 2-go.P

’Ahwééh yishdlį́į́h ’áádóó naanishgóó yishááh.

coffee 3-1-drink.U and.then work-toward 3-1-go.U

’Asdzą́ą́ ’éí ’ashkii ha’át’íí yeiní’ą́?

woman TOP boy what 3-to-3-3-move.SRO.P

’Ashkii t’áá shǫǫ ółta’ lá.

boy good.thing 3-learn.I DISC

’ááłk’iis

’Áłtsé da’ííyą́ą́’ ’áko shį́į́ ’índa hooghandi nákai.

first 3.eat.P until then only home.at 3.pl.return.P

’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?

that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

’Ólta’góó déyá, daashą’ ’at’é

school-to 1-goP of.course

Abínídą́ą́’ kintahgóó dah didoohkah.

morning-past town-GÓÓ up start-3pl.go.F

Ashkii t’áadoo ’ííłta’góó bimá bąąh bíne’ dooleeł.

boy NEG 3-learn.P-NEG-GOO 3-mother 3-on 3-mind future

Ałk’idą́ą́’ ni’ háájí ’ajííyáh?

long.ago remember where-to 3-go.P

Ch’éénísh’į́įgo náá’deeshtł’óół nissin.

out summer.GO 1-again.weave.F 1-desire

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ shichidí naaki. K’ad ’éí t’ááłá’í.

formerly 1-car two now it one

Chahash’ohjí ch’ínááhoníshóó’.

brush arbor-JÍ out-again-area-sweep.R

Chidí ’ániidígíí naháłnii’ nít’éé’ bee lą́ą́ shąąh háájil.

car new-ÍGÍÍ One 3-1-buy.P-GO 3-with many 1-on 3-charge.P

Chidí bąąh dah sitání bąąh dah shishtįįh ńt’éé’ ’ił adaagizí doo ’éí da lá.

car license plate 3-1-put. I SSO past Sup-with screw neg that neg Disc.

dajoodlą́ą́’

pl-3DO-4dpl-drink.it.P

deiilyį́į́h

pl-3DO-1dpl-melt.it.(snow).I

Dibé bits’į́’ daodą́ą́’ lágo.

sheep 3-meat pl-3-1dpl-eat.O LÁGO

Dibé doo deeghánígóó ’ałkéé’ ’idíítąądgo hooghanjį’ náákah.

sheep long.way RECP-follow 3-spread.out.NP home-up.to 3-walk.pl.Prog

didadidiiljah

pl-3DO-1dpl-start.fire.F

didadidoołjah

pl-3DO-2dpl-start.fire.F

Diné nihaikaíígíí nihizaad nideilkaahgo ayóó bił danilį́ ’áko ndi doo ’akót’ée da.

people 1dpl-3-come.pl.P-COMP 1dpl-language pl-3-1-investigate.I-GO very 3-with pl-3-be.NI even so NEG thus-3-be.NI NEG

Díí chąą’ shą’ háádę́ę́’ niníyęęzh?

this manure-Q where-from 3-ooze.P

Díí dziłígíí shádi’ááh bich’ijígo ’ałkéé’ ’adíítąąd.

this mountain-Comp southward 3-toward-GO one-behind-another 3Pl-scatter.NP

Díí kwe’é biká’ígíí ’índa bik’i’diitą́.

this here 3-on.NOM until.then 3-1.understand.P

Díí yiską́ągo ’íídííłtah.

this tomorrow 3-2-read.F

Doo ’ííłta’go biniinaa t’áá ’ałtsojį’ t’áá shídin hazlį́į́’.

neg 1-go.to.school.P-GO 3-because every-up.to just 1-without 1-become.P

Dooládó’ deesdoi hazlį́į́’ da lá!

Certainly 3-hot.SP 3-become.P as.such discovery

Ha’at’iish náádaadi’ní?

what-Q again-pl-3-say.I

Haaʼísh niʼnis´bąąs?

where-Q 3-1-park.F

Hastiin Nééz lą́ą hádadíníit’ı̨́ı̨́’.

Mister Neez emph 3-1pl-search.I

Hádą́ą́’ dii hooghan ’íinilaa?

when-past this hogan 3-2-make.P

Kingóó ’anááda’iisdee’.

town-to again-pl-3-go.R

Kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso ńdiiłtsooz

areal-down 1-go.Prog past money 3-1-pick.FFO.P

Na’níle’dii béeso ła’ haaníníl, t’áadoo tł’oh nidziisnii’ da.

dismay money some 4-3-1-give.PlO.P NEG hay 3-4-buy.P NEG

Naaki yiskánídą́ą́' da'iiníílta'go hahoolzhiizh.

two day-past pl-1dpl-school.NI-go start-time.passing.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’ááaad késhdę́ę́’į́">jí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

Ńléígóó díníyáa dooleel.

there-GÓÓ 2-go.sg.SP FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shá bíighah tsiyaa sédáago, shinááł nida’jiłkǫ́ǫ́’.

sun proportionate tree-under 1-sit.SPN-GO 1-watch.CI pl-4-swim.P

T’áadoo hoshíníkéhé.

T’ÁADOO 2-scold.NI-Í

T’áá ká jinóół’į́į́’

Neg 4-see.O

T’áá shǫǫ chidí bikee’ hasht’éé dayiidlaa lá.

just good car 3-shoes already 3-3.pl-made.P emph.

italic highlight particle_0" aria-label="particle">T’áadoo ’iishxáshí łį́į́’ tł’oh bá niníłjool.

before 1-sleep.(I)NEG horse for 2-1-give.(P)NCM

Táá’ daats’í shinááhaigo Hwéeldi hoolyéégóó sh dah ’adiiná níigo halne’ łeh shicheii.

three maybe 1-year.P-GO Fort.Sumner areal-be.called-toward 1-with start.off 3-migrate.P 3-say.NI-GO

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

Yiską́ągo łį́į́’ ’ahaniniilkaad dooleeł.

tomorrow-GO horse 1dpl-round.up.P FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Łáháda ’ach’íí’ náshdį́į́h.

now.and.then rolled.intestine 1-eat.R

ʼÁkǫ́ǫ́ nił deeshʼash tʼáadóo nchaaígo tʼéiyá.

Over.there 2-with F.1-I'll.go.along.with.you I-do.not-NEG 2-cry only.if