Your search for the mode Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
has returned 50 entries

Shichʼéʼé kinaasdaʼgo bitsiiʼ shá beʼdíítłʼóół tʼáásh ʼáko?

1-daughter 3-reach.puberty.P-GO 3-hair 1-for 3-2-tie.F just-Q okay

’Ahbínídą́ą́’ hashbį’go baa nídiisdzá ’ákondi t’áadoo ’áłtso da.

morning-past 1-clear.I-GO 3-for 1-start.P however but not-yet all NEG

’Ashkii bi’éé’ hazhó’ó ’ayíyiischid dóó ’ólta’ góne’ yah ’ííyá.

boy 3-shirt nicely 3-3-tuck.in.P and 3-go.P

’Azhą́ hasistih ndi ’ayóo ’eesh’į́.

even.though 1-be.old.P even.though very 3-1-see.Prog

’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.

candy 3-1-buy.P-GO 1-little.brother and 1-little.sister RECP-equal-GO 3-for RECP-for 3-lie.aligned.PlO.NP

’Ałk’idą́ą́’ dahane’ yę́ę bíneeshdlį́įgo yíłta’.

long.ago pl-story past 3-1-admire.I-GO 3-1-read.P

’Ádihodideesht’ih sha’shin nisingo t’áadoo ’atah haasdzíi’ da.

RFLX-1-get.into.trouble.F perhaps 1-think.CI-GO NEG among 1-say.P NEG

Asdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ naalnish da.

woman little 3-car not.even but 3-work.P NEG

At’ééd na’abąąs yíhooł’ą́ą’go bimá yił ’oołbąs.

girl driving 3-3-learn.P-GO 3-mother 3-with 3-drive.Prog

Bee’eldííldahsinil kintahdi sh ’oolwoł ńt’éé’ tsístł’ahazt’i’ léi’ góne’ sh ’o’oolwod.

Albuquerque town-at 1-with 3-run.Prog past deadend a areal-in 1-with 3-drive.P

bik’ídeediz

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.P

Ch’iyáán ’ííshłaa ’áádóó da’iidą́ą́’.

food 3-1-make.P CONJ 1Pl-eat.P

Chidí sits’ą́ą́’ hashtł’ish yiih yilwodgo t’áá ch’į́į́góó ch’ééh ’ííł’įįd.

car 1-from mud 3-into 3-go.P-GO failure in.vain 1-act.P

Chidíłtsooí bidááh síńzį́į dooleeł.

car-yellow-REL 3-for 2-stand.SPN FUT

listenloadingplayingSpeaker: Wallace DalelistenloadingplayingSpeaker: Sammie Largo

You wait for the yellow bus.

dadiilyį́į́’

pl-3DO-1dpl-melt.it.P

dashoołbéézh

pl-3DO-2dpl-boil.it.P

dayoodlą́ą́’

pl-3DO-3dpl-drink.it.P

dazhdííłhį́į́’

pl-3DO-4dpl-melt.it.P

deidííłhį́į́’

pl-3DO-3dpl-melt.it.P

deiit’aal

pl-3DO-1dpl-chew.it.P

didazhdííłjéé’

pl-3DO-4dpl-start.fire.P

didoołjéé’

3DO-2dpl-start.fire.P

hadajizgeed

pl-3DO-4dpl-dig.it.out.P

hadeishgizh

pl-3DO-3dpl-cut.it.out.P

hadoołbįįd

3DO-2dpl-fill.something.up.with.it.P

hadííníłbįįd

3DO-2-fill.something.up.with.it.P

hayíígeed

3DO-3-dig.it.out.P

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

jidííłhį́į́’

3DO-4-melt.it.P

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

K’idadeelyáá nit’éé’ t’óó daazgan, háálá doo nahałtin da.

1pl-plant.P past just 3pl-dry.SPN, because NEG 3-rain.CI NEG

Na’nishkaadgo nídíshchííyaagi hanáshyį́į́h ńt’éé’ ’iiłhaazh lá, t’ah nít’éé’ shilééchąą’í ch’ééshinísid.

1-herd.I-GO pinetree-under-at 1-rest.I past 1-slept.P DISC all.of.sudden 1-dog 1-woke.up.P

nidajiskáá’

pl-3DO-4dpl-investigate.it.P

nidajizlá

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

nidasiilkáá’

pl-3DO-1dpl-investigate.it.P

nijiskáá’

3DO-4-investigate.it.P

nisíníłkáá’

3DO-2-investigate.it.P

shiilbéézh

3DO-1dpl-boil.it.P

shéłbéézh

3DO-1-boil.it.P

T’ą́ą́tsoh táá’góó yoołkáłę́ędą́ą́’ ’ałdó’ Tóta’góó tádííyá.

May three-góó day-past also Farmington-góó 1-went.P

T’áadoo hooyání łį́į́’ shidáagi ch’éltáál.

suddenly horse 1-front-at 3-bolt.P
listenloadingplaying

All of a sudden the horse ran right in front of me.

Tł’éédą́ą́ łééchąą’í léi’ nihił ’yaííyá’ii’ neeztį́.

last.night dog strange 1dpl-with 3-come.inside.P-and lie.down.SNP

Tł’éédą́ą́’ ni’shéłhaazh.

night-past 1-rest.P

yiilzhóó’

3DO-1dpl-brush/comb.it.P

yiyííłhį́į́’

3DO-3-melt.it.(snow).P

Ła’ nídeezid yę́ędą́ą́’ ’áajigo niséyá.

one month past that-way-GO 1.go.P

ʼAwéé chʼídeeldloʼ. ʼA’áshįįh daatsʼí nihee dahólǫ́.

baby 3-laugh.P Navajo.salt perhaps 2dpl-with pl-HO-exist.NI

ʼAwéé chʼídeeldloʼ; chʼiyáán bá ʼádaʼdoołííł dóó bá niʼdaʼdoonih.

baby 3-laugh.P food 3-for pl-3-2dpl-prepare.F and 3-for pl-3-2dpl-distribute.F