Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ach’íí’ ła’ deeshį́į́ł.

rolled.intestine some 1-eat.F

’Ahbínídą́ą́’ ch’ééh niba’ hasht’e’ ’ádííníszin.

morning-Past in.vain 2-wait ready REFL-1-keep.CI

’Akóyaa ’adah, t’áá baa ’áhólchįįh.

there-down down, just 3-to 2-aware.NI

’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.

candy 3-1-buy.CI-GO 1-little.brother and 1-little.sister 3-1 split-GO.I 3-for 3-1 gave.I

’Ałk’idą́ą́’ Diné bikéyah bikáa’gi łį́į́’ bichąą bíighahgo tł’oh deíl’áá ńt’éé’ jiní.

long.ago Navajo.land 3-upon-at horse 3-belly sufficient-GO Pl-3-extend.out.of.sight.SNP hearsay

’ániidígo

’át’ah ’índa

-dę́ę́’

-íniiká

dadidoołhįh

pl-3DO-2dpl-melt.it.F

dadiilbish

pl-3DO-1dpl-boil.it.F

dadiilyį́į́’

pl-3DO-1dpl-melt.it.P

dajishbéézh

pl-3DO-4dpl-boil.it.P

dajoodlą́ą́’

pl-3DO-4dpl-drink.it.P

daoo’aal

pl-3DO-2dpl-chew.it.P

didínóołkał

3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

diidį́į́ł

3DO-1dpl-eat.it.F

Díí ’abíní dibé tóógóó neeshkał.

this morning sheep water-to 3-1-herd.Prog

Doo hanii kintahgóó díníyáa da nisin.

NEG contrary town-toward 2-start.go.P NEG 1-think.CI

Dzi’izí bikee’ náásxis nít’éé’ bił daalkaałí baa’íí’á.

bicycle 3-tire 3-3-turn.Prog past nail 3-into-3-extend.NP

Ha’át’éegishą’ nich’ah nííní’ą́?

where-at-Q 2-hat 3-2-set.down.SRO.P

Ha’át’éego lá ’íiyisíí ’atiinjį’ ’ańdeeshdááł lá?

how Q main road-up.to 1-back-on-go.F DISC

haa néelą́ą́’

’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

hadanołchaad

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

hadííłtééł

3DO-2-carry.him/her.up.out.of.something.F

haidééłbįįd

3DO-3-fill.something.up.with.it.P

Hatáálgóó déyáago shikélchí t’óó tsxį́į́łgo bił ’ada’shéshiizhgo ńdaséłkad.

ceremony-1-go-Fut-GO 1-moccasin merelyhurry.GO 3-with 3-1-pierce-GO 3-1-sew-P

hazhdínóołchał

3DO-4-card.it.(as.in.wool).F

Háágóósh díníyá?

where-to-Q 2-go.I

jidoołbish

3DO-4-boil.it.F

K’ad cháshk’eh góyaa tó deg ’anool’ąął.

now wash area-down water up 3-move.Prog

K’adę́ę ’ałné’e’áahgo díchin bik’ee shitah ’anahodí’niitłi’.

now noon hunger 3-account 1-among 1-shake.R

Naashnéego jooł báátis yímááz.

1-play-go.CI ball over 3-roll.P

neiskáá’

3DO-3-investigate.it.P

nidazhdooleeł

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nideiilyé

pl-3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nisínílá

3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.P

néishjį́į́h

Iterative Mode: 1-become.black.R

Shá bíighah ’azee’ál’į́įdi sédá.

sun proportionate medicine 3-make.I 1-sit.SPN

Shi’éé’ kin bikáá’dóó hadah (or bidah, ’adah) ’ahé’ah.

1-clothes house 3-on-from areal-downward 3-1-toss.FFO.P

Shidá’í dóola yilááh ’ábóodziil jiní.

1-Uncle bull 3-greater 3-strong.NI 4-say.P

Shilééchąą’í yázhí táa’go tsásk’eh yiyaa ’ahííjéé’.

1-dog small three-comp bed 3-under 3-lie.pl.NP

Shí hanii t’éiyá Naasht’ézhí bizaad sh bééhózin.

I contrary only English 3-language 1-wtih 3-know.P

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Shį́į́dą́ą́’ na’niiłkaadgo t’áá ’áháníjį’ ’adeeshch’iłgo bik’ee deelyiz.

t’éiyá

Ts’aa’ t’áá nitsaaígíí bídin nishłį́.

basket just 3-large.NI-nom 3-lack 1-be.NI

yiigish

3DO-2-make.one.cut.in.it.I

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog

Łį́į́’ bik’i na’ashnííł.

horse 3-on 3-1-unsaddle.I