Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

Shichʼéʼé kinaasdaʼgo bitsiiʼ shá beʼdíítłʼóół. Tʼáásh ʼáko?

1-daughter 3-reach.puberty.P-GO 3-hair 1-for 3-2-tie.F just-Q okay

’Asdzą́ą́ ’éí ’ashkii ha’át’íí yeiní’ą́?

woman TOP boy what 3-to-3-3-move.SRO.P

’Atsį’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?

meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI

’Áádóó shą’?

and.then Q

’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?

that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P

’Ádą́ą́dą́ą́’ásh nishínílnish?

yesterday-Q 2-work.P

Bá’ólta’íísh níyá?

3-for-3-teach-Q 3-come.P

Chidí naat’a’íísh hooghankáá’góó ch’ínísaal ’éí doodaii’ dziłghąą’góó daats’í?

airplane house-over-along over-3-fly.P TOP or mountain-attached-along perhaps

Chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?

car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI

Da’ Cubadę́ę́’ tsinaa’eeł nił ní’éél?

Q Cuba-from boat 2-with 3-float.P

Da’ dichin nínízin?

Q hungry 2-want.NI

Da’ naadą́’ísh nee hólǫ́?

Q corn-Q 2-with 3-exist.NI

Da’ Ron saad neiiłkaah?

Q Ron word 3-3-investigate.I

Da’ Ron saad nináánéíłkaah ya’?

Q Ron word 3-3-investigate.I Q

Da’ shééhonísin?

Q 1-2-know.NI

Dibé nee hólǫ́, ya’?

sheep 2-with 3-exist.NI Q

Dibéésh nee hólǫ́?

sheep-Q 2-with 4-exist.NI

Díí haa yit’éego ’atiin?

this how 3-be.NI road

Díísh haa yit’éego ’atiin?

this-Q how 3-be.NI road

Díkwíísh ninááhai?

how.many-Q 2-winter.NI

Díidí háísh bichidí?

this who-Q 3-car

Ha’át’éego lá ’íiyisíí ’atiinjį’ ’ańdeeshdááł lá?

how Q main road-up.to 1-back-on-go.F DISC

ha’át’éédę́ę́’

Ha’át’íí lá neidiyoołnih lá?

what DISC 3-3-buy.F DISC

Ha’át’ííshą’ hastiin dóó ’at’ééd ’áyiilaa?

what-Q man and girl 3-3-make.P

Haa’í lá neezgai?

where Q 3-hurt.N

Haaʼísh dáʼákʼeh?

where-Q cornfield
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

há’at’é-P.ENCLITIC

Háadi lá dibé nidahaniih?

where-at Q sheep pl-3-pass-sell.CI

Háadi lá łį́į́’ naakai?

where-at Q horse 3dpl-walk.I

Háádę́ę́’shą’ tó ndahohheeh?

where-from-Q water pl-3-2-haul.LPB.I

háádóó

Hádą́ą́’ dii hooghan ’íinilaa?

when-past this hogan 3-2-make.P

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Háá’íshą’. ’Ákǫ́ǫ́ dílyeed!

what-Q there 2-run.F

Jáanísh naalnish?

John-Q 3-work.I

Joołísh ’atiin tsé’naa ’ahííníłhan doodaii’ daats’í ’anít’i’ báhátis ’ahííníłhan?

ball-Q road across 3-2-throw.P or perhjaps fence 3-over 3-2-throw.P

Mary ha’át’íí nayiisnii’?

Mary what 3-3-buy.P

Nichidí háadish nííníłbą́ą́z?

2-car where-at-Q 3-2-park.P

Nichidísh háadi nííníłbą́ą́z?

2-car-Q where-at 3-2-park.P

Nichidíshą’ háadi nííníłbą́ą́z?

2-car-Q where-at 3-2-park.P

Nidlóóhísh doodaii’ dooísh nidlóoh da?

2-cold.X-Q or NEG-Q 2-cold.X-Q NEG

Nidlóóhísh doodaii’ doo daats’í nidlóoh da?

2-cold.I-Q or neg perhaps 2-cold.I neg

Nił hǫ́zhǫ́ǫ́sh doodaii’ doósh nił hózhǫ́ǫ da?

2-with-happy.NI-Q or neg-Q 2-with happy.NI neg

Ńléí ’asdzą́ą́ sáníshą’ háí ’át’į́?

there woman old-Q what 3-be.N

Ronísh saad neiiłkaah?

Ron-Q word 3-3-investigate.I

Shééhonísinísh?

1-2-know.NI-Q

Shizhé’éésh łį́į́’ yiyííshǫǫdę́ę ’ayóó ’eelwod?

1-father horse-Q 3-3-tame.P-COMP.past really 3-run.away.P

ya’

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI