Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Áłtsé baa nitsídadiikos ’áko shį́į́ ’índa bik’i nidadii’nił.
first about 3-3.think.F then only 3-3pl.record.I’Áłtsé biba’ dooleeł ’áko shį́į́ ’índa nihił dah adidoolwoł.
first 3.for will until then only 1.with start 3-drive.F-tah, -taa-, -ta-
Baa tįįh náádiikah.
3-for achieve 1dpl-walk.pl.IBéeso bá hooghandi béeso ch’ééh ’adííníshkeed.
money 3-for house-at money in.vain 1-ask.IChidí nahideeshnih ndi shibéeso ’ádin.
car 3-1-buy.F but 1-money 3-none.NIDahojitaałgo t’áá hoonaałgo wónáásdóó ’ayóí ’íits’a’go dahojitaał.
Pl-4-sing.I-COMP just areal-3-move.Prog-COMP soon remarkable 3-sound.I-COMP pl-4-singdazhdidoołhįh
pl-3DO-4dpl-melt.it.FDá’ák’ehdi nídahodoohgoł.
cornfield-at pl-3-2-hoe.FDibé yah ánáádanołkaad!
sheep inside semelit-pl-2pl-gather.Idiilyį́į́h
3DO-1dpl-melt.it.IDíí yiską́ągo ’íídííłtah.
this tomorrow 3-2-read.FDoo ’áłah dadiidleeł da.
NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEGDoo tó tsíídkáá’ dididííkáał da.
NEG water charcoal-on start-3-2-put.OC.F NEGdooshą’ dó’ léi’ --- lá
doozhǫǫgo
díníilkaad
3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).IGohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ biłgo daats’í nínízin?
coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NIHa’át’íísh Mary nayiisnii’?
What-Q Mary 3-to.buy.Ihadaniilchaad
pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).PHáhgo lá Tséghá Hoodzánídi na’ahóóhai nitsaa’í ’áleeh?
When part Window Rock-at fair will occur.FHái da shą’ tsinaa’eeł ’ájiilaa lá?
who DA Q boat 3-4-make.P DISCHiłiijį́į’go sha’áłchíní bił kįįh nááshkai.
evening-to-GO 1-children 3-with into.town 1-go.pl.PHosh doo jiyą́ą da.
cactus NEG 3-4-eat.DI NEGJáan, nanilnishísh?
John 2-work.I-Qnanilé
3DO-2-carry.a.ropelike.thing.around.Ineizlá
3DO-3-carry.a.ropelike.thing.around.PNichidí háadi-sh nííníłbą́ą́z?
2-car where-at-Q 3-2-park.PNiísh ’ałdó’ t’áá ’ákwíinínízin?
2-Q also just 2-think.so.NInisoołkáá’
3DO-2dpl-investigate.it.PNíká ’adeeshwoł biniiyé níyá.
2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -ká after, forfind in Navajo Postposition Lexicon
- Future (F)find in Navajo Verb Modes
- yishwoł run alongfind in Navajo Verb Modes
- -niiyé for the purpose of, tofind in Navajo Postposition Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- nishááh come, arrivefind in Navajo Verb Modes