Your search for * biihidzóhí 50 entries

’Akonee’, shą́ą́’ t’áadoo ’ánít’íní nidishní.

see remember NEG 2-do.NI-Í 1-say.I

’Alts’ééh b hoo’aah. Nihíká ’adoohjah.

wedding.corn.meal 3-with 3-take.place.F 1pl-for 2-come.pl.F

’Ashkiísh ’at’ééd yiyiiłtsą́?

boy-Q girl 3-3-see.P

’Óshą́ą́’ laanaa’ dichin shi’niiłxį́.

1-eat.O wish hunger 1-3-kill.I

"Binák’eeaad késhdę́ę́’į́">góó baa da’ashch’osh lá," didíínííł.

3-eye-between-around 3-to pl-3-infest.P DISC 3-2-tell.F

-dááh

At’ééd na’abąąs yíhooł’ą́ą’go bimá yił ’oołbąs.

girl driving 3-3-learn.P-GO 3-mother 3-with 3-drive.Prog

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Na’nízhoozhídi kééhasht’į́ ńt’éé’.

formerly Gallup-at 1-live.I past

Chidí kǫ́ǫ́ ndaajeehígíí t’áá ’ániidígo dahodeezlįįd.

car here 3-run.pl.I-COMP just recently pl-3-become.P

Chidí naa’na’í ’ayóo bídin nishłį́.

tractor really 3-without 1-be.NI

Da’ Cubadę́ę́’ tsinaa’eeł nił ní’éél?

Q Cuba-from boat 2-with 3-float.P

daooyą́ą́’

pl-3DO-2dpl-eat.it.P

Dibé bits’į́’ daodą́ą́’ lágo.

sheep 3-meat pl-3-1dpl-eat.O LÁGO

Dlǫ́ǫ́’ ba’áán góne’ yahadeeshnii’go dlǫ́’áyázhí shishhash.

prairie.dog 3-hole into down1-3.to.reach.out.hand prairie.dog-little 1-bite.P

Doo ’áádę́ę́’ naagháa da nít’éé’ ’áłt’ąą nida’iilyéego ’índa níyá.

NEG there.from 3-go.about.I NEG past after.all pass.pay.I-go only.then 3-arrive.P

Doo ndi dichin nizin da.

not.even 3.hunger-I.am.NI NEG

Dooshą’ gah t’áá gééd náshdááh lá.

ensure rabbit just without 1-return.I DISC

Dzi’izí bikee’ náásxis nít’éé’ bił daalkaałí baa’íí’á.

bicycle 3-tire 3-3-turn.Prog past nail 3-into-3-extend.NP

Gólízhii dégo dasidoo’į́įgo da’oołzhish ni.

Skunk up-GO pl-3-look.I-GO pl-3-dpl-dance.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Ha’át’éegishą’ nich’ah nííní’ą́?

where-at-Q 2-hat 3-2-set.down.SRO.P

Ha’át’íí shį́į́ biniinaa łeech’ąą’í nidahał’in?

what perhaps 3-because dog pl-3-bark.I

Haa léí’ yit’éehgo nichidí yichxǫ’ígíí doo baa níni’ da?

why-Q since 3-be.NI 2-car 3-ruin.P-NOM NEG 3-of 2-mind NEG

Haaláyéé shádááhjigo yah ’ajighááh

don’t.dare counter.clockwise 3-into 4-enter.I

Hak’az bik’ee shíchį́į́h doo ’áháłchįįh da.

hazhóó’ógo

Háí lá bił nanilnish?

who Q 3-with 2-work.I

Hónáhoot’éhí ’índa ch’aa deeshááł nissin.

next.year until travel will.go.F 1-desire.

k’adę́ę ... lágo

Kingóó ’anááda’iisdee’.

town-to again-pl-3-go.R

Kingóó déyáhą́ą́’ łá’í nidi doo bénáshniih da.

store-to 1-go.P-past but NEG 3-1-remember.CI NEG

Na’ashǫ́’ii doo baa nijit’į́į́ da.

snake NEG 3-with 4-bother.O NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Na’nííshee’ dóó k’ad éí dah ’iishtł’ó.

3-1-warp.P and now TOP up 3-1-tie.DI

Nahałtin lá ’áyaańda ’éé’tsoh yee nidaakai.

3.rain.I DISC wonder jacket 3-with 3pl-walk.I

Nanise’ígíí ch’iyáán daohsą́ ’áko bee nihits’íís bitah yá’ádahoot’ééh dooleeł.

plant-ÍGÍÍ food pl-2-eat.I so 3-with 2pl-body 3-among pl-3-good.NI future

Nimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’ááaad késhdę́ę́’į́">jí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

Shimá bighangóó náshdáahgo łééchąą’í baná’ástso’.

1-mother 3-house-toward again-1-go-GO dog 3-again-1-feed.R

Shiníbaal doo tó biníkáoogeeh le’ ’át’éégóó ’íishłaa.

1-tent NEG water 3-through-3-flow.I prepare.against 3-1-make.P

Shínaaí shikétł’á ’iiyilgo łį́į́’ bikáá’ hasis’na’.

1-older.brother 1-foot-bottom 3-3-boost.P-GO horse 3-top up-1-crawl.P

T’áadoo néínídzáágóó t’óó shił nikéé’doolwoł.

NEG 1-return-back.walk.F-to just 1-with 1-return.back-drive.F

T’áá ká másí yah hóołt’e’ lágo.

just prevent cat 3-in hóołt’e’ don’t

T’áá sáhí hooghandi sédá ’áko t’áá ’ádíighahágo ch’iyáán ’ánéish’įįh.

just alone home-at 1-sit.SPN so just refl-sufficient food 3-1-make.R

T’áá shǫǫ adą́ą́dą́ą́’ ch’iiyáán ła’ nidahisiilnii’ lá.

just good yesterday food some pl-1-buy.P emph

T’áá shǫǫ shinaaí shaa niyáá lá, Kinłánígóó nashizyį́

Boy, 1-brother 1-to 3-go.P surprisingly Durango-to 1-3-haul.P

T’áh shǫǫ shibéeso bizis t’áá chidí bii’ si’ą́ą́ lá.

just good 1-money 3-wallet just car 3-inside 3-sit.SRO emph.

Táá’ daats’í shinááhaigo Hwéeldi hoolyéégóó sh dah ’adiiná níigo halne’ łeh shicheii.

three maybe 1-year.P-GO Fort.Sumner areal-be.called-toward 1-with start.off 3-migrate.P 3-say.NI-GO

Tooh ńlínígíí ha’naa shił ’adeezbą́ą́z ńt’éé’ tsinaabąąs nihits’ą́ą́’ k’é’éłtǫ’.

water river areal-across 1-with 3-drive.P past wagon 2dpl-away 3-break.P

Tsiiyi’di náá’dzítseeł yiits’a’.

forest.up.to 4-again.chop in.sound.R

Yadiizíní bigháníshgéésh.

can 3-through-1-cut.open.I

Yéego hada’osííd,t’áá ká nihił ch’óolyeed.

make.effort 3-pl-2-watch just prevent pl-with 3-escape

ʼAdoodį́į́ł hodooʼniid nítʼééʼ ʼałtʼąą níyá.

pass-eat.F pass-say.P past after.all 3-arrive.P