Your search for * biihidzóhí 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ t’óó ’ahodiyeeshdláałgo biniinaa ’ólta’di doo hah níyáa da.

morning-past with pretend-1-move.Prog-GO 3-because school-at NEG quickly 1-go.P NEG

’Ak’ah ła’ dishhį́įhgo baa naashá.

lard some 3-1-melt.I 3-to 1-go.CI

’Ashkii yázhí bee’eldǫǫh yik’ee ’ádadeeznih.

boy little gun 3-on.account.of REFL-3-hurt.P

’Ashkiísh ’at’ééd yiyiiłtsą́?

boy-Q girl 3-3-see.P

’Ałk’idą́ą́’ ye’iitsoh lei’ jiní “łeeh nideeshbish.”

long.ago giant INDEF 4-say.P ground-into 2-1.roast.F
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

’Áádóó háajigo dah diníyá?

and.then which.way-GO start.off 2-go.I

’Áłahji’ tó dilchxoshí síníł’ą́.

always water popping-Í 3-2-keep.SPN

’Áłahji’ tó dilchxoshí síníł’ą́ą dooleeł.

always water popping-Í 3-2-keep.SPN will.be.F

Ashkiísh t’áádoo nideezhí yíni’ yá ahóólaa da?

boy NEG 2-younger.sister 3-mind 3-for 3s-3-make.P NEG

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

Béégashii báháchxį’go bik’ee neeshchééł.

cattle 3-become.angry.I-GO 3-on.account.of 1-flee.Prog

Casinogóó déyá haashą’ ’át’é.

casino-to 1-go.F of course

ch’óóshdą́ą́dą́ą́’

Chidí bits’ą́ą́’ niiltłago t’óó yíyooyił.

car 3-from 3-stop.P-GO just 3-3-push.Prog

Dah díníilghaazhísh ’íilnilaa?

fry.bread-Q 3-2-make.P

Daniel hahgosh hidilníísh?

Daniel when-Q 3-start.work.I

Díí haa yit’éego ’atiin?

this how 3-be.NI road

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

Doozhǫǫgo shighan ’áyiilaa.

half.decent 1-home 3-3-make.P

dííyį́į́ł

3DO-2-eat.it.F

Ha’át’íísh nizhé’é nayiisnii’?

what-Q 2-father 3-3-buy.P

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ nishishnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.P past NEG 1-with 3-good.N NEG

Háágóó díníyá?

where-to 2-go.F

Kingóó déyáhą́ą́’ łá’í nidi doo bénáshniih da.

store-to 1-go.P-past but NEG 3-1-remember.CI NEG

Kojí yee’ adiináałgo, ńléíjí ’éí séítah.

on-this-side really 2-walk.F.GO over-there that sand-among

Mósí ch’óółt’e’ lágo.

cat out-3-2-carry.O LÁGO

Nichidí háadish nííníłbą́ą́z?

2-car where-at-Q 3-2-park.P

Nichidí háadi-sh nííníłbą́ą́z?

2-car where-at-Q 3-2-park.P

Nizhónígo saad ha’oodzíí’ ’áníléehgo bik’e’íłchí.

nicely word HO-speak.P 3-2-make.I-GO 3-2-write.I

Ńléígóó díníyáa dooleel.

there-GÓÓ 2-go.sg.SP FUT

Shighan bich’ą́ą́h łeeshch’ih désas.

1-hogan 3-protect ashes 3-1-strew.P

Shinaadą́ą́ʼ ʼałtso dadoogą́ą́ł tʼáadoo nahóółtą́ą́góó.

1-corn all Pl-F-dry.up unless O-to.be.a.rainstorm

Shinék’eesinilí shee hólǫ́ǫgo t’éiyá bee ’eesh’į́.

1-me glasses 3-there exist.NI with only 3-with1-see.N(Prpg:??)

Shiyáázh shaa yógháah le’ nissingo sédá.

my.son 1-for 3-arrive.O hope 3-1-want.CI-GO 1-sit.I

Shizhé’é bitsą́ądi haashį́į́ yidzaago tł’óó’góó yik’ee naalyiish.

1-father 3-stomach-at something 3-happen.P-GO outside-toward 3-on.account.of 2-bend/stoop.CI

Shí hanii t’éiyá Naasht’ézhí bizaad sh bééhózin.

I contrary only English 3-language 1-with 3-know.P

Shį́įgo dooládó’ deesdoi da lá, Hoozdodi!

summer-go certainly hot.SPN DA DISC Phoenix-at

T’ah doo la’ tł’oh ła’ baa náánágeeh da.

not.yet DISC hay some 3-for 3-haul.I NEG

T’áá ká ’adinoólgháásh.

neg 2-oversleep.O

T’áá kwe’é shiba’ sínídáa doleeł.

just right.here 1-waiting.for 2-sit.SPN FUT

T’áá shǫǫ t’áadoo chidí bitoo’ nihits’ą́ą́’ ’asdįįd da.

just good NEG car 3.poss-gas 1pl-away 3-dwindle.P NEG

T’áá áłdįįh kǫ́ǫ́ kéyah holǫ́.

just ready here land 3-EXIST

Táá’ daats’í shinááhaigo Hwéeldi hoolyéégóó sh dah ’adiiná níigo halne’ łeh shicheii.

three maybe 1-year.P-GO Fort.Sumner-at areal-be.called-toward 1-with start.off 3-migrate.P 3-say.NI-GO 4-tell. usually 1-grandfather

Tó háálínídi ’ahéédidiit’ashałní’ní’ą́ągo.

spring-at refl-1du-meet.F noon-GO

Tóbąąhgóó yishtł’ééł.

river-toward 1-run.Prog

Tsékooh góyaa shilééchąą’í hadah (’adah, bidah) ’abikéé’.

canyon areal-down 1-dog areal-down 3-trail-out:NI

Tsxį́įłgo ni’éé’ biih ni’nééh.

hurry 2-clothes 3-into 2-crawl.I

Ąąh háá’á wolyéii k’ad doo ’asht’é’égóó bik’ee ntsinisdzá.

debt 3-extend.NP 3-be.called.NI now extremely 3-on.account.of 1-???? YÁ

Łééchąą’í t’óó tsé’édin ’í’niicha.

dog merely worse inc-3-cry.I

Łį́į́ b níníłjooł.

horse 3-for 3-2-handle.NCM.F