Your search for the hoolzhishgi Future (F)
biihidzóhí 50 entries

ʼAshiiké ’éí ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé chahashʼoh ʼádeidoolííł.

boy-pl TOP feather 3-means-of dance 3-reason shade-house 3-3-pl-build.F

Baa dahwiinít’ínígíí sh bééhodoozįįł nissin.

agenda 1-with 3-about-ho-find.out.F 3-1-want.NI

bik’ídazhdidoodis

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídidiidis

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídidíídis

3DO-2-wrap.it.around.it.F

bik’ízhdidoodis

3DO-4-wrap.it.around.it.F

Béeso ła’ nich’į’ nidoolyééł t’ahádą́ą́’ ’ałtso nanilnish.

money some 2-toward 2-3-pay.F before.thus all 2-work.I

Chidí nahideeshnih ndi shibéeso ’ádin.

car 3-1-buy.F but 1-money 3-none.NI

Chidí tááségis yę́ę ninááhodoołtį́į́ł daaní.

car 3-1-wash.P past-Q 3-again.rain.F pl-3-say.NI

Chidí łizhinígíí doodago łigaaígíí daats’í nahideeshnih?

car black-nom or white-nom perhaps 3-2-buy.F

dadidínóołkał

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

Damóogo ’áłah ’aleeh ’áko ’áadi nihaadíínááł.

Sunday 3-gather 3-be so there-at 1-Pl-to-2-arrive.F

Damóogo nihaa náájídááh.

Sunday.GO us.return 4-again.visit.F

dazhdooyį́į́ł

pl-3DO-4dpl-eat.it.F

dazhdoołbish

pl-3DO-4dpl-boil.it.F

deidooyį́į́ł

pl-3DO-3dpl-eat.it.F

didideeshjah

3DO-1-start.fire.F

dididoołjah

3DO-2dpl-start.fire.F

Dii éé’ shił nizhónígo nahideeshniih nisin nt’éé’ ’áko ndi ayóo ilį́į́ lá.

this clothing 1-with 3-like-GO 3-1-buy.F 1-think.Cl Past even then very 3-expensive Disc

diididoołjah

3DO-3-start.fire.F

diidį́į́ł

3DO-1dpl-eat.it.F

dishhį́į́h

3DO-1-melt.it.F

Díí hooghan ’álnéehgi bee ła’ niidlį́į’go baa tįįh diikah.

this hogan 3-pass-make.I 3-with one 1dpl-be.NI-GO 3-about achieve 1du-take.on.pl.F
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Díí tł’éé’ ’índa hazhó’óó ’iideeshwosh.

this night only.then uninterrupted 1-sleep.F

Haashą’ ʼátʼé, shí bichʼįʼ haʼdiisdzih.

how-Q 3-be.NI 1 3-to 1-speak.F

hadadínóołchał

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadeeshtééł

3DO-1-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadeidoołtééł

pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadeidínóołchał

pl-3DO-3dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadíníilchał

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadínóołchał

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

haidoołtééł

3DO-3-carry.him/her.up.out.of.something.F

Háidíígíísh neidiyoołnih nínízin?

which.one-ÍGÍÍ-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Na’nízhoozhígóó nihił ’adeeswod ’áko shį́į́ ’adiidį́į́ł chidí nihá ’ánálnéehgo.

Gallup-to 1-with INDEF-drive.P then maybe 1-dual-eat.F car 1-for 3-fix.I-GO

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

neidooleeł

3DO-3-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidadoohłeeł

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nideeshłeeł

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nimá sání bich’į́’ ch’iyáán ła’ dijááh.

2-grandmother 2-to food some start-3-2.take.PlO2.F

Níká ’adeeshwoł biniiyé níyá.

2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Tsxį́įłgo łees’áán ’ádíílííł nimásání nihaa yighááh!

quickly tortilla 3-2-make.F 2.poss-mat.grandma-NOM 1.pl-to 3-come.F

Yéego ’ííníłta’, she’awéé’, ’áko nizhónígo ni’dííłtah.

really 2-study.NI 1-baby so well 2-graduate.F

yideeshjį́į́ł

Future Mode: 1-become.black.F

yik’íididoodis

3DO-3-wrap.it.around.it.F

Yiską́ągo naaltsoos naa deesh’ááł.

tomorrow book 2-for 1-move.SRO.F

Yiską́ągo daats’í doodaii’ naakiiską́ągo daats’í dah dideeshááł.

tomorrow.GO maybe either two.tomorrow-GO or start.off 1-start.go.F

ʼAwéé chʼídeeldloʼ; chʼiyáán bá ʼádaʼdoołííł dóó bá niʼdaʼdoonih.

baby 3-laugh.P food 3-for pl-3-2dpl-prepare.F and 3-for pl-3-2dpl-distribute.F

ʼÉí hastiin naanish bichʼįʼ ’ádoolʼaad lá.

that man work 3-to 3-3-give.F DISC