Your search for the verb Future (F)
has returned 50 entries

ʼAshiiké ’éí ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé chahashʼoh ʼádeidoolííł.

boy-pl TOP feather 3-means-of dance 3-reason shade-house 3-3-pl-build.F

’Ach’ą́ nisin ndi shidíbé nído’ahígíí ’ádin.

meat.hunger 1-want.NI but 1-sheep 4-butcher.F 3-1.none.NI

’Ałah ’aleehgóó deesháál nínízinísh doodago béésh nitsíkeesí daats’í bee nidoonááł ’éí doodago t’áá hooghanídi daats’í KTNN yídíiłts’iił?

meeting-to 1-go-F 3-2 want.NI-Q or computer possibly 2-watch.F or just home-at possibly KTNN 3-2-listen.F

’Ałní’ní’ą́ągo tó háálínídi ’ahéédidiit’ash.

noon-GO spring-at refl-1du-meet.F

’Ákǫ́ǫ́ shił díí’ash.

there 1-with 2sg-go.du.F

’Ííshją́ą́ ’at’ééd yázhí hooghandę́ę́’ ch’idoogááł.

certainly girl little house-from out-3-walk.F

bik’ídazhdidoodis

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.F

Chidí łizhinígíí doodago łigaaígíí daats’í nahideeshnih?

car black-nom or white-nom perhaps 3-2-buy.F

Da’adánídi ’áts’ą́ą́’ deeshghał.

restaurant-at ribs 3-1-eat.F

Da’diidį́į́ł.

pl-1dpl-eat-pl.F

dadidíníilkał

pl-3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dadidínóołkał

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

Dá’ák’ehdi nídahodoohgoł.

cornfield-at pl-3-2-hoe.F

deeshbish

3DO-1-boil.it.F

deeshį́į́ł

3DO-1-eat.it.F

deidooyį́į́ł

pl-3DO-3dpl-eat.it.F

deidoołbish

pl-3DO-3dpl-boil.it.F

dididiiljah

3DO-1dpl-start.fire.F

dididoołjah

3DO-2dpl-start.fire.F

didínóołkał

3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

diididoołjah

3DO-3-start.fire.F

diidį́į́ł

3DO-1dpl-eat.it.F

Díí tł’éé’ ’índa hazhó’óó ’iideeshwosh.

this night only.then uninterrupted 1-sleep.F
listenloadingplaying

I will sleep well tonight.

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Doo tó tsíídkáá’ dididííkáał da.

NEG water charcoal-on start-3-2-put.OC.F NEG

hadadíníilchał

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadadínóołchał

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadínéeshchał

3DO-1-card.it.(as.in.wool).F

hadínóołchał

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

Hahgo hooghan ’ádíílííł?

when hogan 3-2-make.F

Háísh yiską́ągo ’adoogis?

who-Q tomorrow 3-wash.F

Hííłch’į’go ’índa ta’iideeshnih.

evening.GO until 1-mix.dough.F
listenloadingplaying

I will mix the dough towards evening.

Hodíínáá’ágo bááh dootł’izhí ła’ deeshį́į́ł.

after.a.while-GO bread blue some 1-eat.F
listenloadingplaying

In a while, I will eat some blue corn bread.

jididoołhįh

3DO-4-melt.it.F

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.pl.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

Naʼahóóhai nitsaa b hoo’aahgóó dóola dííyééł.

rodeo 3-big.NI 3-with areal-space.I-to bull 2-haul.F

nidadoohłeeł

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nimá sání bich’į́’ ch’iyáán ła’ dijááh.

2-grandmother 2-to food some start-3-2.take.PlO2.F

Níká ’adeeshwoł biniiyé níyá.

2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Tó háálínídi ’ahéédidiit’ashałní’ní’ą́ągo.

spring-at refl-1du-meet.F noon-GO
listenloadingplaying

Let’s meet at the spring at noon.

Tó tsíídkáá’ dididííkááł.

water charcoal-on start-3-2-put.OC.F
listenloadingplaying

Put the water on the charcoal (at some time in the future).

Yéego ’ííníłta’, she’awéé’, ’áko nizhónígo ni’dííłtah.

really 2-study.NI 1-baby so well 2-graduate.F

yididoołhįh

3DO-3-melt.it.F

yidoołbish

3DO-3-boil.it.F

Yiską́ągo Bee’eldííldahsinilgóó ’adeesdee’.

tomorrow Albuquerque-to 4-PL.underway.F
listenloadingplaying

Tomorrow, they will be on their way to Albuquerque.

Yiską́ągo shicheii nihaa deeshááł ní.

tomorrow 1-grandfather 1pl-to 1-walk.F 3-say.NI

ʼÉí hastiin naanish bichʼįʼ ’ádoolʼaad lá.

that man work 3-to 3-3-give.F DISC