Your search for * biihidzóhí 50 entries

’Adeesdíilgo dibé sits’ą́ą́’ dah diijéé’.

3-thunder.P-GO sheep 1-away.from start-3-run.Pl.P

’Asdzą́ą́ t’ah doo naalyéhé bá hooghangóó dighááh da.

woman still NEG trading.post-to 3-walk.I NEG

’Ashą́ą́ nít’ę́ę́’ t’áadoo hooyání shaa ’ílwod.

1-eat.Prog past suddenly 1-for 3-drive.P

’Ashkii chizh dáádílkał yiníkáiyiníłhan.

boy firewood door 3-through-3-3-throw.P

’Ałk’ésdisí naháłnii’go sitsilí dóó shideezhí ’aheełt’éego bá ’ahá níjaa’.

candy 3-1-buy.CI-GO 1-little.brother and 1-little.sister 3-1 split-GO.I 3-for 3-1 gave.I

Baa tįįh náádiikah.

3-for achieve 1dpl-walk.pl.I

Ch’ééh jiyáán náshdį́į́h ’áádóó tó náshdlį́į́h.

watermelon again-1-eat.R then water again-1-drink.R

Ch’iiyą́ą́n t’áá áłdįįh ádaalyaago nidahidookááł.

food just 3-ready.NI-go distr.pl-3-make.P

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ shichidí naaki. K’ad ’éí t’ááłá’í.

formerly 1-car two now it one

Chidí naat’a’í ’íinilaaígíí háajį’ ninít’a’?

airplane 3-2-make.P-ÍGÍÍ where-up.to 3-fly.P

Da’ shééhonísin?

Q 1-2-know.NI

dadoołhį́į́’

pl-3DO-2dpl-melt.it.P

Dah díníilghaazh ’áshįįh bik’ídíínił.

fry.bread salt 3-on-3-2-sprinkle.PlO.F

Dibé ch’ínínil, ’azhą́ níchíil ndi.

sheep 3-1-release.P even 3-snow.I but
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Dibé tóógóó dínóshkaad.

sheep water-toward 3-1-start.herd.O

didideeshjah

3DO-1-start.fire.F

Diné léi’ shichidí bikee’ doo baa diilts’ííd le’ ’át’éégóó yąąh niini’ą́.

man some 1-poss-car 3-tire NEG 3-about 3-start.fall.I allow unbelievably-to-NEG 3-on 3-3-put.SRO.P

Doo t’áá k’ad ’ííłta’ da.

NEG just now 1-go.school.P NEG

Dooshą’ gah t’áá gééd náshdááh lá.

DOO SHĄ’ rabbit without 1-return.I DISC

Dził bit’ááhgi bįįh halzheeh.

Mountain 3-close.to-at deer 3-3-hunting.CI

díłhį́į́h

3DO-2-melt.it.I

Ha’át’éegoshą’ t’áadoo ’azee’ál’į́į́góó nisíníyáa da?

why-Q NEG hospital-to 2-go.sg.P NEG

Ha’át’íí biniiyé ’ákǫ́ǫ́ díníyá?

what 3-for.purpose there 2-start.go.P

haalá t’áá ’éiyá naaltsǫǫs niníłtsǫǫz ni’

now let’s see paper 3-1-put.FFO.P recall

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

hazhóó’ógo

H lá bá nidáá’?

who Q 3-for 2-enemyway.ceremony

Hágoónee’, béeso ła’ na’nishniił. Shich’į́’ niná’díídlééł

well money some 2-1-give.PlO1.F 1-towards 2.pay.back.F
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nílééjí daashin éí bighan ni’.

distal-toward wonder 3-home recall

Níwe, ni’éé’ t’óó bik’i na’ínil

stop 2-clothes just 3-on 3-2-dribble.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shicheii dííjį́ béégashii yah ’ádínéeshkał ní daashin.

1-grandfather this.day cattle 3-into 3pl-1-herd.fut 3-say.NI wonder

Shidá’í dóola yilááh ’ábóodziil jiní.

1-Uncle bull 3-greater 3-strong.NI 4-say.P

Shighandóó ndáá’góó ’ada’iisdee’go nihí ’éí t’áá yiike’.

1-home-from war.ceremony-to 3-go.away.P we.du.pl TOP just 1du-remain.behind.P

Shik’is b ’ílyeed ’áko shį́į́ da’diidį́į́ł.

1-friend 3-with 3-drive CONJ 1-Pl-eat.F

t’ah ńt’éé’

T’ahádą́ą́’ hast’e’ádadoołnééh, aadéé’ nihich’į’ ootį́į́ł.

before 3dpl-refl-prepare.I there-from 1dpl-toward 3-1dpl-prayer.stick.SSO.Prog

T’áadoo ne’ídíláhígo t’éíyá daane’é ła’ nánahideeshnih.

before 2-naughty.I.NEG-GO only toy some 2-1-buy.F

T’áá ká baa hóólne’

Neg 3-about 2-tell.O

T’iis Ts’ózídi shicheii bidááh níyá.

Crownpoint.at 1-grandfather 3-meet 1-walk.P

T’óó tá’ádeesgizii’ ’ííyą́ą́’.

just 3-reflex-wash.P-CONJ 3-eat.P

T’áadoo na’áhodilziidígo shį́į́ t’éíyá chidínaat’á’í biih díilwoł.

before 2-to-be-slow.(CI)NEG.GO maybe only airplane into 2-get-on(F)

T'áá kwe’é shiba’ sínídáa doleeł.

just right.here 1-waiting.for 2-sit.SPN FUT

Ts’aa’ t’áá nitsaaígíí bídin nishłį́.

basket just 3-large.NI-nom 3-lack 1-be.NI

Tsididįįjį’ nida’áyélnii’ ńdí la’ t’áá baa hayósnah lá.

overwhelm 3.pl-1dual-buy.P but some just 3-for 3-1dual-forget emph

Tsinaabąąs bee nida’abąąs yę́ędą́ą́’ shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I past 1-pass-born.P

Tsé dzídzahashníiłgo baa naashá, daniidoiigo táchééh góne’ yah ’adoo’nił biniiye.

rock into.fire-3-1-put.P-GO 1-go.I 3-become.hot.P-GO sweathouse into in 3-PASS.put.PlO.F 3-because

Tł’éédą́ą́’ shį́į́ nida’a’nééhgóó nidadziskai.

last.night perhaps game-to pl-3-3-go.pl.P

yę́ędą́ą́’

yik’ídéididis

pl-3DO-3dpl-wrap.it.around.it.I

Yiską́ągoósh ’adeestsił nínízingo bee na’anishí hasht’enilééh?

tomorrow-Q 1-make.F 2-want.NI-GO tool 3-2-prepare.I