An example search has returned 50 entries
Hííłch’į’go ’índa ta’iideeshnih.
evening.GO until 1-mix.dough.F’Adą́ą́dą́ą́’ shá bíighah kintahdi tádísháahgo shee ’i’íí’ą́.
yesterday sun proportionate town-at 1-go.about.Prog-GO 1-on 3-sun.went.down.P’Ahwééh ła’ wóshdlą́ą́’.
coffee some 3-1-drink.O’Ayóigo deesk’aaz --- ’áyąą dah dinítsiz.
terribly cold no.wonder up 2-shiver.NI’Áde’óóyą́ą́’ lágo.
self-2-eat.O don’tDa’ chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?
Q car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NI
listen
Does s/he have a car or do you have a car?
bookmark- da’ particle for yes/no questionsfind in Navajo Questions Lexicon
- -ísh enclitic for yes/no questionsfind in Navajo Questions Lexicon
- -ee by means offind in Navajo Postposition Lexicon
- accompaniment
- doodaii’ particle orfind in Navajo Questions Lexicon
- doodaii’ orfind in Navajo Conjunction Lexicon
- daats’í particle for perhapsfind in Navajo Questions Lexicon
- Neuter Imperfective (NI)
Da’ shééhonísin?
Q 1-2-know.NIDá ák’ehdi shizhé’é bił nishishnish j́į́į́dą́ą́.
Plant.field-at 1-father with 3-1-worked.P today.pastDiné biWashingdoon ’akéé góne’ dahsidáhígíí ’éí ’asdzááni ’át’é.
Navajo 3-government following rank up-3-sit-rel TOP women 3-be.NIDíí ’abíní dibé tóógóó neeshkał.
this morning sheep water-to 3-1-herd.ProgDíí chidí ’ayóo dilwo’ ha’ní ’áko ndi doo baa jííníshłíi da.
this car very 3-fast 3-say.P CONJ NEG 3-about 4-1-rely.P NEGDíí tł’éé’ ’índa hazhó’óó ’iideeshwosh.
this night only.then uninterrupted 1-sleep.FDíí tł’éé’ t’áá ká dóola dá’ák’eólyeed lágo.
this night NEG bull into.field-3-run.O hope.not LÁGODoo bił bééhózin da ya’?
neg 3-with 3-know.CI neg QDoo nídahiyoołnaah da.
neg pl-3-2dpl-resuscitate.I negGohwééh t’áá bizhání ’éí doodaii’ ’abe’ biłgo daats’í nínízin?
coffee only TOP or milk 3-with-GO perhaps 3-2-want.NIHa’át’íísh neidiyoołnih nínízin?
who-Q 3-3-buy.F 2-think.NIhadazhniłchaad
pl-3DO-4dpl-card.it.(as.in.wool).IHaidą́ą́’ ’a’áán góne’ nishishnish ńt’éé’ --- doo shił yá’áhoot’éeh da.
winter-past mine.shaft 1-work.P past neg 1-with 3-good.N neg
listen
I worked in the mine (shaft) last year and I didn’t like it.
bookmark- -dą́ą́’ past timefind in Navajo Postposition Lexicon
- -ne’ behindfind in Navajo Postposition Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
- naashnish work
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- ńt’éé’ relates to past timefind in Navajo Adverb Lexicon
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasesfind in Navajo Adverb Lexicon
Haidą́ą́’ shich’ą́ą́h ’ííchííl na’nishkaadgo.
winter-past 1-protect 3-snow.P 3-1-herd.CI-GOHádą́ą́’ ’áłtsé chidí naat’a’í nił nast’a’?
When past first airplane 2-with 3-fly.PHáí lá sis łigai ’iił’įh
who-Q belt silver 3-3-make.UK’ad niba’ sédáa dooleeł.
now 2-wait 1-sit.SPN FUTLééchąą’í t’áá shǫǫ ’akéé’ nálwod lá.
dog good.thing INDEF-behind 3-return.P DISCna’ashkǫ́ǫ́’
1-swim.Ineiilyé
3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.INimá yázhí bighangóó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́ą dooleeł.
your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUTNiłísh bééhosin doodaii’ biłísh bééhozin?
2-with-Q 3-know.CI or 3-with-Q 3-know.CI
listen
Do you know or does s/he know?
bookmark- -ísh enclitic for yes/no questionsfind in Navajo Questions Lexicon
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- accompaniment
- Continuative Imperfective (CI)
- bééhózin there is knowledge
- doodaii’ particle orfind in Navajo Questions Lexicon
- Continuative Imperfective (CI)
- bééhózin there is knowledge