Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ach’íí’ ła’ deeshį́į́ł.

rolled.intestine some 1-eat.F

’Ayóo deesk’aazgo beeldléí ditánígíí biih násh’nah.

very cold-GO blanket 3-thick.NI-ÍGÍÍ 3-into 1-crawl.R

’Ayóo la’ deesdoi, nahóółtą́ą́’ laanaa.

very disc 3-hot.SPN 3-rain.O hope

At’ééd na’abąąs yíhooł’ą́ą’go bimá yił ’oołbąs.

girl driving 3-3-learn.P-GO 3-mother 3-with 3-drive.Prog

bik’ídeediz

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.P

bik’ídideesdis

3DO-1-wrap.it.around.it.F

dadíníilkaad

pl-3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).I

daołbéézh

pl-3DO-2dpl-boil.it.I

dashiilbéézh

pl-3DO-1dpl-boil.it.P

dayííłhį́į́’

pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).P

dazhdooyį́į́ł

pl-3DO-4dpl-eat.it.F

deiilzhóó’

pl-3DO-1dpl-brush/comb.it.P

deiitł’ó

pl-3DO-1dpl-weave.it.I

didadołjeeh

pl-3DO-2dpl-start.fire.I

dideididoołjah

pl-3DO-3dpl-start.fire.F

dididiiljah

3DO-1dpl-start.fire.F

diilbish

3DO-1dpl-boil.it.F

Díí tł’óół tsin bik’ídísdis.

this rope stick 3-on-3-1-wrap.I

Doo ’atiin bąąhgóó ch’il ’ahwééh ’áłah ’ájíléeh da.

NEG road 3-beside-along plant coffee together 3-4-gather.SFO.I NEG

Dooládó’ dichin nisin da.

certainly hungry 1-want.N DA

dínółkaad

3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).I

Díí dibé yázhí yíłtééł.

TOP sheep little 3-2-carry.AnO.Prog

Haalá t’áá ’éiyá naaltsoos niníłtsooz ni’.

what-Q just TOP paper 3-1-put.FFO.P recall

hadadínóołchał

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadajizgeed

pl-3DO-4dpl-dig.it.out.P

hadasoogeed

pl-3DO-2dpl-dig.it.out.P

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

haniilchaad

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).I

Hatáaldi 'iikááh 'atah 'ajóle’.

ceremony-at sandpainting among 4-make.O

Háadi lá dibé nidahaniih?

where-at Q sheep pl-3-pass-sell.CI

Hodíínáá’ágo bááh dootł’izhí ła’ deeshį́į́ł.

after.a.while-GO bread blue some 1-eat.F

Jooł de’’aah.

ball here 3-2-bring.I

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh ?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

Kwe’é k’ad łe’esh’aah.

here now earth-1-put.into.I.SRO

Mósí dóó łeechą́ą́’ii’ baniłts’ood’ii’, bił hózhǫ́.

cat dog 3-1-feed.P-and 3-with 3-happy.NI

nidadoohłeeł

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidasiilkáá’

pl-3DO-1dpl-investigate.it.P

Nídeezidgo ’índa hoł ní’deeswod.

month-GO only.then 4-with 2-drive.back.F

néishjį́į́h

Iterative Mode: 1-become.black.R

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.NI later one again-3-1-buy.F

Shitsilíké ’éiyáhá nda’ałkǫ́ǫ́’.

1-little.brother-pl TOP 3-pl-swim.IP

Sitsii’ ndeeshshoh léi’ tó ’anideizgiz lá.

1-hair 3-1-moist.F because water 3-turn.off.R DISC

T’áá binaa naasháa dooleeł

just 3-nearby 1-walk.I FUTURE

T’áá shǫǫ da la’ da’adą́ądi diné bich’iiyą’ hólǫ́ǫ́ .

at.least such.as some restaurant-at Navajo 3-food 3-exist.NI DISC

Tł’óodi didíłjeeh.

outside 3-2-start.fire.I

yiishjį́į́’

Perfective Mode: 1-become.black.P

Yiską́ągo daats’í doodaii’ naakiiską́ągo daats’í dah dideeshááł.

tomorrow.GO maybe either two.tomorrow-GO or start.off 1-start.go.F

yiyiigish

3DO-3-make.one.cut.in.it.I

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog

Ła’ nídeezid yę́ędą́ą́’ ’áajigo niséyá.

one month past that-way-GO 1.go.P