Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh doo dich’í’ígíí ła’ jóódlą́ą́’.

coffee NEG 3-bitter.NI-NOM some 3-4-drink.O

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł lágo.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O LÁGO

’Aoo’, ’ashdladigóó ’oolkiłgo ’áádę́ę́’ sh ná’ílwod.

yes five-at-toward clock-GO there-from 1-with 3-return.P

’Ákǫ́ǫ́ shił díí’ash.

there 1-with 2sg-go.du.F

Asdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ ndi naalnish da.

woman little 3-car not.even but 3-work.P NEG

bik’ídidiidis

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad t’éiyá bee yádeilti’ nít’ę́ę́’.

formerly Navajo language only 3-with pl-3-speak.I past

Chidí ’anáshdlééh, háálá doo naalnish da.

car 3-1-repair.I because NEG 3-work.I NEG

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

Da'iigisgo deekai yéeni t'oo naalyéhí bá hooghangóó nisiikai.

pl-3-wash-GO walk.pl.F aforementioned merely goods 3-for home-to roundtrip

daohtł’ó

pl-3DO-2dpl-weave.it.I

daołbéézh

pl-3DO-2dpl-boil.it.I

dayoodlą́ą́’

pl-3DO-3dpl-drink.it.P

Dichinísh doodaii’ dibáá’ísh jinízin?

hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NI

didííníłjéé’

3DO-2-start.fire.P

diilbish

3DO-1dpl-boil.it.F

doołhį́į́’

3DO-2dpl-melt.it.P

Ha’a’áahgo shilį́į́’ bá niná’áshjoł.

east-GO 1-horse 3-for again-1-feed.NCM.R

Ha’át’íí baa ’áłah ’aleeh jiní?

what 3-for meeting 4-say.NI

Haa'íyee' díí chidí bikééji' adeez'ahí hasht'e diilnííł.

lets.see this pickup.truck 3-1.pl-fix.F

Haalá tʼáá ʼéiyá yiníle ni’?

how-Q just TOP 2-name.NI remember

haidééłbįįd

3DO-3-fill.something.up.with.it.P

haniłgéésh

3DO-2-cut.it.out.I

haoołgizh

3DO-2dpl-cut.it.out.P

Haóódziih lágo.

2-speak.O don’t

Háísh yiską́ągo ’adoogis?

who-Q tomorrow 3-wash.F

jidooyį́į́ł

3DO-4-eat.it.F

K’ad niba’ sédáa dooleeł.

now 2-wait 1-sit.SPN FUT

Kingóó ’anááda’iisdee’.

town-to again-pl-3-go.R

Kwii nináá’nísh’aah.

here again-3-1-place.R

Mary ha’át’íí nayiisnii’?

Mary what 3-3-buy.P

Na’níle’dii béeso ła’ haaníníl, t’áadoo tł’oh nidziisnii’ da.

dismay money some 4-3-1-give.PlO.P NEG hay 3-4-buy.P NEG

Naʼahóóhai nitsaa b hoo’aahgóó dóola dííyééł.

rodeo 3-big.NI 3-with areal-space.I-to bull 2-haul.F

Nídeezidgo ’índa hoł ní’deeswod.

month-GO only.then 4-with 2-drive.back.F

Níká ’adeeshwoł biniiyé níyá.

2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P

néishjį́į́h

Iterative Mode: 1-become.black.R

Saad naashkaahgo baa naash.

word 3-1-research.CI-GO 3-to 1-go.Prog

Shicheii bighangóó yishááł.

1-grandfather house-toward 1-go.Prog

Shiyáázh Damóogo ’índa ’áádę́ę́’ nídeesdzá

1-son Sunday.GO will.be from 2-returning.F

Shizhé’é bichíditsoh yaa naashnish

1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked.P 1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked

T’ah doo ła’ nihee ninááháłtin da.

not.yet some 1pl-on 3-rain.CI NEG

T’áá ’aaí ’aníigo t’éiyá doo bikee’ saad si’ą́ą da.

truly 3-say.I-GO only NEG 3-behind word 3-sit.SPN NEG

T'áá kwe’é shiba’ sínídáa doleeł.

just right.here 1-waiting.for 2-sit.SPN FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Tsxį́įłgo tł'aakał ła’ ’ájóle’.

hurry-GO skirt some 3-4-make.O

Tsxį́įłgo naalkidígíí neeznáá yidziihgo Jóhonaa’éí daolyéii ch’ééh ’iih da’ałne’ nít’éé’ ’áłt’ąą ’ałtso ’o’oolkidgo ’índa ’iih da’asne’.

fast-GO 3-tick-ÍGÍÍ ten 3-remain.I-GO Suns pl-3-call.NI-NMLZ in.vain 3-into pl-3-3-throw.I past until.after all clock-go finally 3-into pl-3-3.throw.P

Yiską́ągoósh ’adeestsił nínízingo bee na’anishí hasht’enilééh?

tomorrow-Q 1-make.F 2-want.NI-GO tool 3-2-prepare.I

yiyííyą́ą́’

3DO-3-eat.it.P

Łį́į́ b níníłjooł.

horse 3-for 3-2-handle.NCM.F

ʼDa'azhishgóó, sis łigaii shaʼ díílééł.

dance-to 1-go.F belt silver 1-borrow3-lend.SFO.F