Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahwééh náshdlį́į́h áádóó naanishgóó yishááh.

coffee again-1-drink.R then work-toward 1-go.I

’Atiin bąąhgóó doo ch’il ’ahwééh ’ájíléeh da.

road 3-beside-along NEG plant coffee together 3-4-gather.SFO.I NEG

’Atsį́’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?

meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI

’Áde’óóyą́ą́’ lágo.

self-2-eat.O don’t

’Ádihodideesht’ih sha’shin nisingo t’áadoo ’atah haasdzíi’ da.

RFLX-1-get.into.trouble.F perhaps 1-think.CI-GO NEG among 1-say.P NEG

’Ákǫ́ǫ́ shił díí’ash.

there 1-with 2sg-go.du.F

Ííshją́ą́ shį́į́ díí ’atoo’ béésh bii’ kǫ’í bikáá’ dah séką́.

certainly perhaps this stew stove 3-on up 3-1-put.OC.P

’Ííyą́ą́dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.

1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.P

’Oółháásh lágo.

2-sleep.O don’t

Ałk’idą́ą́’ ’éiyá naadą́ą́’ ’ayóo k’éédadiilyééh ńt’éé’. Díísh jį́įdi ’éiyá kindę́ę́’ nidahiilniih.

long.ago TOP corn very pl-3-1dpl-plant.R past | this day-at TOP store-from pl-3-1dpl-buy.CI

bik’ídazhdeezdiz

pl-3DO-4dpl-wrap.it.around.it.P

bik’ídóhdis

3DO-2dpl-wrap.it.around.it.I

Chidí tááségis yę́ę ninááhodoołtį́į́ł daaní.

car 3-1-wash.P past-Q 3-again.rain.F pl-3-say.NI

Chidíłtsooí bidááh síńzį́dooleeł.

car-yellow-REL 3-for 2-stand.SPN FUT

deiitł’ó

pl-3DO-1dpl-weave.it.I

didíníilkał

3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).F

diilbish

3DO-1dpl-boil.it.F

Dlǫ́ǫ́’ ’a’ą́ą́dę́ę́’ hanoolne’ dóó naneesne’.

prairie.dog hole-from stick.head.up.out.P and 3-look.around.P

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Doo b bééhózin da ya’?

neg 3-with 3-know.CI neg Q

Doo hanii kintahgóó díníyáa da nisin.

NEG contrary town-toward 2-start.go.P NEG 1-think.CI

dołhį́į́h

3DO-2dpl-melt.it.I

dííyį́į́ł

3DO-2-eat.it.F

dííłbish

3DO-2-boil.it.F

Gah bikéé’ yishwoł.

rabbit 3-following 1-run.Prog

Gohwééh ła’ shaa níkaah.

coffee some 1-to 2-give.OC.I

Ha’át’íí́sh baa hane’?

What Q 3-for be.told.CI

hadazhdééłbįįd

pl-3DO-4dpl-fill.something.up.with.it.P

hadazhniłchaad

pl-3DO-4dpl-card.it.(as.in.wool).I

haníłchaad

3DO-2-card.it.(as.in.wool).I

Hastiin Nééz lą́ą hádadíníit’ı̨́ı̨́’.

Mister Neez emph pl-3-1dpl-search.I

hazhnííłchaad

3DO-4-card.it.(as.in.wool).P

Hádą́ą́’ hooghan ’ájíilaa?

When-past this hogan 3-4-make.P

Háí lá Naatsis’áángóó náádeesdzá?

who-Q discover Navajo.Mountain.GOO again-3-go.F

Háísh yiską́ągo ’adoogis?

who-Q tomorrow 3-wash.F

Hooghan bine’jígo łį́į́’ sizį́ dóó t’íís yiyaagi dahaastł’ǫ́.

home behind-at-GO horse 3-stand.SPN AND cottonwood 3-under-at up-3-3-tie.P

Mexicogóó daashinyáa ni’.

Mexico-to was.it 2-go.I NI’

Náńsdzáago t’áá ’íídą́ą́’ ’ííníyą́ą’ dooleeł.

back-1-go.sg.P-GO just already INDEF-2-eat.P FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

nidajizlá

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

NTUdi hooghannimází góne’ Diné bizaad baa ’iinishta’

NTU-at hogan inside Diné 3-language 3-for 1-read.I

Shiyáázh Damóogo ’índa ’áádę́ę́’ nídeesdzá

1-son Sunday.GO will.be from 2-returning.F

Sitsiitł’óól tsásk’eh bikáá’ dah yishłééh.

Navajo.hair.tie bed 3-on up 3-1-put.SFO.U

Sitsóí ’ólta’góó dah diigháahgo ła’ béeso baa yish’ááh.

1-grandchild school-toward up 3-start.to.go.I-GO some money 3-to 3-1-give.SRO.U

Tó dílchxoshí sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́lágo.

soda 1-from 3-1-drink.O don’t

Tó tsíídkáá’ dididííkááł.

water charcoal-on start-3-2-put.OC.F

Tł’éédą́ą́ łééchąą’í léi’ nihił ’yaííyá’ii’ neeztį́.

last.night dog strange 1dpl-with 3-come.inside.P-and lie.down.SNP

wooshóó’

3DO-2dpl-brush/comb.it.P

woołhį́į́’

3DO-2dpl-melt.it.(snow).P

yiigish

3DO-2-make.one.cut.in.it.I

yiyííyą́ą́’

3DO-3-eat.it.P