Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past NEG 1-eat.P-NEG.GO because soon hunger 1-3-kill.P

’Ahwééh yishdlį́į́h ’áádóó naanishgóó yishááh.

coffee 3-1-drink.U and.then work-toward 3-1-go.U

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł lágo.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O LÁGO

’At’ééd t’áá shǫǫ kinaasda’.

girl just good 3-puberty.P

’Azhą́chíil ndi dibé ch’ínínil.

even 3-snow.I but sheep 3-1-release.P

’Ólta’di ’áłchíní binaashii sédáago ’ííníshta’.

school-at children 3-across.from 1-sit.SNP 3-read.NI

"Doildinę́ę’ daazts’ą́ą́ lá," didííniił.

3-be.outcast.NI-deceased 3-die.P DISC 3-2-tell.F

Baa dahwiinít’ínígíí sh bééhodoozįįł nissin.

agenda 1-with 3-about-ho-find.out.F 3-1-want.NI

bik’ídadidoohdis

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídadiidis

pl-3DO-1dpl-wrap.it.around.it.I

bik’ídisoodiz

3DO-2dpl-wrap.it.around.it.P

dadiidį́į́ł

pl-3DO-1dpl-eat.it.F

dajiyą́

pl-3DO-4dpl-eat.it.I

daooshóó’

pl-3DO-2dpl-brush/comb.it.P

deidiłhį́į́h

pl-3DO-3dpl-melt.it.I

deishbéézh

pl-3DO-3dpl-boil.it.P

Dibé bits’į́’ daodą́ą́laanaa.

sheep 3-meat pl-3-1dpl-eat.O LAANAA

Dibé hólǫ́ǫgo ła’ níjół’ah laanaa.

sheep exist-GO some 4-butcher.O hope

didazhdidoołjah

pl-3DO-4dpl-start.fire.F

didoołhįh

3DO-2dpl-melt.it.F

didołjeeh

3DO-2dpl-start.fire.I

dishhį́į́h

3DO-1-melt.it.I

Díí yiską́ągo ’íídííłtah.

this tomorrow 3-2-read.F

Díkwíí jį́ nanilnish?

how.many-Q day 2-work.I

Doo ’atiin bąąhgóó ch’il ’ahwééh ’áłah ’ájíléeh da.

NEG road 3-beside-along plant coffee together 3-4-gather.SFO.I NEG

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

hadasiigeed

pl-3DO-1dpl-dig.it.out.P

hadeizgeed

pl-3DO-3dpl-dig.it.out.P

hadééłbįįd

3DO-1-fill.something.up.with.it.P

hadííníłbįįd

3DO-2-fill.something.up.with.it.P

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’ę́ę́’ --- doo shił yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft inside 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

haoołgizh

3DO-2dpl-cut.it.out.P

hazhniłchaad

3DO-4-card.it.(as.in.wool).I

jishóóh

3DO-4-brush/comb.it.I

K’idadeelyáá nit’éé’ t’óó daazgan, háálá doo nahałtin da.

1pl-plant.P past just 3pl-dry.SPN, because NEG 3-rain.CI NEG

Na’nízhoozhídę́ę́’ shíká b ’oolwoł.

Gallup-from 1-for 3-with 3-drive.I

Shį́įgo ch’ééh jiyáán yishį́į́h ’áádóó tó lą’í yishdlį́į́h.

summer-GO watermelon 3-1-eat.U and.then water lots 3-1-drink.U

T’ah doo la’ tł’oh ła’ baa náánágeeh da.

not.yet DISC hay some 3-for 3-haul.I NEG

T’ah doo ła’ nihee ninááháłtin da.

not.yet some 1pl-on 3-rain.CI NEG

T’áá ’ákwíízhíní tó dah siyínígóó ’ałnánáshdááh.

every summer lake-toward again-1-go.R

T’áá binaa naasháa dooleeł

just 3-nearby 1-walk.I FUTURE

T'áá kwe’é shiba’ sínídáa doleeł.

just right.here 1-waiting.for 2-sit.SPN FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Tsé bikáa’gi béésh dah si’ą́.

rock 3-on-at knife up 3-sit.SNP

Tsé’áándę́ę́’ dóó tsédáajį’ ninish’na’.

cave-from and cliff-to 1-crawl.P

Tsinaabąąs bee nida’abąąsgo shi’dizhchį́.

wagon 3-with pl-3-drive.I-GO 1-pass-born.P

woołhį́į́’

3DO-2dpl-melt.it.(snow).P

Yadiizíní bigháníshgéésh.

can 3-through-1-cut.open.I

Yéego ’ííníłta’, shi’awéé’, ’áko nizhónígo ni’dííłtah.

really 2-study.NI 1-baby so well 2-graduate.F

yidooyį́į́ł

3DO-3-eat.it.F

Ła’ nídeezid yę́ędą́ą́’ ’áajigo niséyá.

one month past that-way-GO 1.go.P