Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Amásání léi’ dibé yázhí yootééł.
grandmother INDEF sheep little 3-3-carry.AnO.Prog’Ałk’idą́ą́’ tóniteel bąąhgóó tádííyáhę́ę bénááshnii’.
long.ago ocean 3-beside-along around-1-past 3-1-remember.P’Áłchíní bi’éé’ náádaségis.
children 3-clothes 3-1-wash.R'Aghaa’ daołgááh.
wool pl-3-2dpl-make.white.IAsdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ naalnish da.
woman little 3-car not.even but 3-work.P NEGBee nahaldzoohí yah ’adíítį́į́ł. Da’ yah 'ííńtą́?
broom in 3-2-bring.F.SSO Q in 3.2.bring.P.SSOBéésh hataałí t’áádoo de nídíłki’í.
radio NEG up 2-volume.turn.I-Íbik’ídadidoohdis
pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.FBįįh bił da’doółdǫǫh.
deer 3-with pl-2dpl-shoot.Odadoohsį́į́ł
pl-3DO-2dpl-eat.it.Fdadínółkaad
pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).IDá’ák’ehdi nídahodoohgoł.
cornfield-at pl-3-2-hoe.FDichin nínízin ya’?
hungry 2-want.NI Qdiidiłjeeh
3DO-3-start.fire.IDíí tł’éé’ ’índa hazhó’óó ’iideeshwosh.
this night only.then uninterrupted 1-sleep.Fdoohsį́į́ł
3DO-2dpl-eat.it.Fdínółkaad
3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).IHa’át’íísh biniinaa naníchxǫ’?
what-Q 3-because 2-pout.CIhaniilchaad
3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).IHáidíígíísh neidiyoołnih nínízin?
which.one-ÍGÍÍ-Q 3-3-buy.F 2-think.NIhááłgizh
3DO-1-cut.it.out.PKin bighą́ą́’dę́ę́’ hadah ’adzííłhaal ndi t’áadoo ’ádadénih da.
house 3-to-from down 1-tumble.P but NEG RFLX-1-hurt.P NEG
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -ghą́ą́h attaching to, hitched to, connected tofind in Navajo Postposition Lexicon
- -dę́ę́’ from a general location or point in space or time, also out of, off offind in Navajo Postposition Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
- ndi butfind in Navajo Conjunction Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)
- t’áadoo notfind in Navajo Adverb Lexicon
Naaltsoos bikáá’ na’aníshí bikáa’gi si’ą́.
book desk 3-on-at up 3-lie.SRO.SPNNi daats’í nił bééhózin ’éí doodaii’ nicheii daats’í bił bééhózin?
2 perhaps 2-with 3-know.CI TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CInidasiilkáá’
pl-3DO-1dpl-investigate.it.Pnideeshłeeł
3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.Fnitł’ó
3DO-2-weave.it.INizhéʼé nilą́ąjįʼ yigáałgo bikééʼ yilwoł.
2-father 2-in.front-to 3-walk.Prog-GO 3-behind 2-run.Prog
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Command, affirmativefind in Navajo Imperatives
- Ájoolį́į́łfind in Navajo Imperatives
- -go verb and subordinating encliticfind in Navajo Adverb Lexicon
- -jį́’ up to, as far asfind in Navajo Postposition Lexicon
- -kéé’ behind, followingfind in Navajo Postposition Lexicon
- Progressive (Prog)
- yishwoł run along