Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Áshįįh Bii’ Tóógóó náádísdzáago dziłghą́ą́’ hanáádeesh’nah.

Salt.Lake.City-toward again-1-go.F-GO mountain-back again-1-climb.R

Asdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ naalnish da.

woman little 3-car not.even but 3-work.P NEG

At’ééd na’abąąs yíhooł’ą́ą’go bimá yił ’oołbąs.

girl driving 3-3-learn.P-GO 3-mother 3-with 3-drive.Prog

Ałk'idą́ą́' 'éiyá naadą́ą́' ’ayóo k'éédadiilyééh ńt'éé'. Díísh jį́įdi 'éiyá kindę́ę́’ nidahiilniih.

long.ago TOP corn very pl-3-1dpl-plant.R past | this day-at TOP store-from pl-3-1dpl-buy.CI

Át’ah ’índa shaa náádíídááł.

later 1-to again-2-come.F

Bee nahaldzoohí yah ’adíítį́į́ł. Da’ yah 'ííńtą́?

broom in 3-2-bring.F.SSO Q in 3.2.bring.P.SSO

Daané’é baa na’aldeehdi ’at’ééd jooł yídzoołtał.

game 3-to 3-happen.CI-at girl ball 3-3-kick.Prog

Damóogo ’áłah ’aleeh ’áko ’áadi nihaadíínááł.

Sunday 3-gather 3-be so there-at 1-Pl-to-2-arrive.F

daoohgish

pl-3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.I

dazhdoołbish

pl-3DO-4dpl-boil.it.F

deididoołhįh

pl-3DO-3dpl-melt.it.F

deiidlą́ą́’

pl-3DO-1dpl-drink.it.P

deishóóh

pl-3DO-3dpl-brush/comb.it.I

deiłhį́į́h

pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).I

didííníłjéé’

3DO-2-start.fire.P

diidį́į́ł

3DO-1dpl-eat.it.F

dizhdidoołjah

3DO-4-start.fire.F

Díí yihahígíí biyi’, háísh tówónaanígóó ch’aa deeyá?

this year.IGII within who overseas.GOO travel 3-going.F-Q

doołbish

3DO-2dpl-boil.it.F

dołhį́į́h

3DO-2dpl-melt.it.I

dííyį́į́ł

3DO-2-eat.it.F

Ha’át’íísh neidiyoołnih nínízin?

who-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Ha’át’íísh nizhé’é nahideeshnih nízin.

what-Q 2-father 3-1-buy.F 3-want.NI

Haalá t’áá ’éiyá naaltsoos niníłtsooz ni’.

what-Q just TOP paper 3-1-put.FFO.P recall

Haashíyee' díí naak'ee sinilí biniitááh t'áá daats'í bee hoot'į́.

try.and.find.out this eyeglasses 3-2-try.IP just maybe 3-with area-pas-see.Prog.N

hadeidoołtééł

pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadoołbįįd

3DO-2dpl-fill.something.up.with.it.P

hadínéeshchał

3DO-1-card.it.(as.in.wool).F

hainííłchaad

3DO-3-card.it.(as.in.wool).P

hayííłgizh

3DO-3-cut.it.out.P

Hodíína’go ch’í’deeshnił.

later.GO out.animals.F

K’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół doo yę́ę ła’ damóo yę́ędą́ą́’ t’áadoo ’asétł’ǫ́ǫ da.

now half-toward 1-weave.Prog future past one Sunday when.past NEG 1-weave.P NEG

neizlá

3DO-3-carry.a.ropelike.thing.around.P

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I

Shicheii bighangóó yishááł.

1-grandfather house-toward 1-go.Prog

Shidá’í látsíní ’áyiilaa’ii’ yaa bił hoozhǫǫhgo bima yaa yinítą́.

1-uncle bracelet 3-make.P-and 3-3-happy.I 3-mother 3-3-give.P

Shinaaí ła'í ndi chizh t'áadoo ła' yaah ayiitą́ą da.

1-older.brother not.even.one but firewood just-NEG some directional-3-3-gather.P NEG.

Shitsili tsin ła’ nieidiitą́ii’ łeechą́ą́’ii’ łéi néídiiłhaal.

1-little.brother stick 3-3-pick.up.P-and dog INDEF 3-3-hit.P

Shiyáázh shaa yógháah le’ nissingo sédá.

my.son 1-for 3-arrive.O hope 3-1-want.CI-GO 1-sit.I

Shiázh ’ółta’góó deeyáhą́ą doo yénániih da.

1-son school-to 3-go.P-past one but NEG 3-3-remember.CI NEG

Shí hanii t’éiyá Naasht’ézhí bizaad sh bééhózin.

I contrary only English 3-language 1-with 3-know.P

T’ah doo ła’ nihee ninááháłtin da.

not.yet some 1pl-on 3-rain.CI NEG

Tówónaanígóó ch’aazhdóya’ laanaa.

overseas-to 3-1-travel.O hope

wołbéézh

3DO-2dpl-boil.it.I

yiidą́

3DO-1dpl-eat.it.I

yiilyį́į́’

3DO-1dpl-melt.it.(snow).P

yiilyį́į́h

3DO-1dpl-melt.it.(snow).I

yishbéézh

3DO-1-boil.it.I

Yiską́ągo naaltsoos naa deesh’ááł.

tomorrow book 2-for 1-move.SRO.F

Łį́į́’ bik’i na’ashnííł.

horse 3-on 3-1-unsaddle.I