Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

ʼAdaʼniigeh, nihíká ʼadoohjah.

3pl-marry.F 1dpl-after 2dpl-run.pl.F

’Adáádą́ą́’, hééł sinil góne’ hasht’ehooshłaa.

Day.last belongings storage inside 3-1-clean.P

’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł.

2-3-photograph.I neg 2-blink.O

’Ashkii tó nílinígíi yiih dzółhaał.

boy water 3-be.NI-ÍGÍÍ 3-in 3-fall.O

’Atsį́’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?

meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI

’Ííłta’ dóó ’iiłghaazh.

1-read.P CONJ 1-sleep.P

’Íhoo’aah ’ayóo bidziil.

education very 3-strong.I

'Aghaa’ daołgááh.

wool pl-3-2dpl-make.white.I

'Ólta’góó dayínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.I

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

dadiilbish

pl-3DO-1dpl-boil.it.F

Damóogo ’áłah ’aleeh ’áko ’áadi nihaadíínááł.

Sunday 3-gather 3-be so there-at 1-Pl-to-2-arrive.F

daohshóóh

pl-3DO-2dpl-brush/comb.it.I

daoohgish

pl-3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.I

daoołhį́į́’

pl-3DO-2dpl-melt.it.(snow).P

deidoołbish

pl-3DO-3dpl-boil.it.F

dididiiljah

3DO-1dpl-start.fire.F

dididííłjah

3DO-2-start.fire.F

didiiljeeh

3DO-1dpl-start.fire.I

didiiljéé’

3DO-1dpl-start.fire.P

diididoołjah

3DO-3-start.fire.F

dishhį́į́h

3DO-1-melt.it.I

Doo hanii kintahgóó díníyáa da nisin.

NEG contrary town-toward 2-start.go.P NEG 1-think.CI

Doo t'áá k'ad nich'i' hasdzíí da.

do.not.want.to towards.you.pos 1-speak.P NEG

Dooládóʼ Diné Bizaad nanitł’ah da lá.

certainly Navajo language 3-difficult.CI as.such discover

Gohwééh ’áłdó’ nahideeshnih nisinée beesénah lá.

coffee also 3-1-buy.F 1-want.NI-past 3-1-forget.P DISC

hadadoołbįįd

pl-3DO-2dpl-fill.something.up.with.it.P

hadínéeshchał

3DO-1-card.it.(as.in.wool).F

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with area-good.N neg

Háí lá yiską́ągo Tónaneesdizígóó bił ’adeeswod

who discovery tomorrow.GO Tuba.City.GOO with 3-drive.F-Q

Hooghan ’adeeshłííł ndi tsineheeshjíí’ shee ’ádin.

hogan 1-build.F but lumber 1-with 3-none.NI

jidíníłkaad

3DO-4-start.to.herd.them.(animals).I

jiyą́

3DO-4-eat.it.I

Kwii sínídáa dooleeł.

here 2-sit.SPN will.be.F

Ma'ii jooldloshí hane' haigo t'éiyá baa hane'.

coyote 4-walk.Prog-NMLZ story winter only 3-for story

Neezdáago ’índa yiyííłtsą́.

3-sit.P-Comp only.then 3-3-see.P

Nidahastą́ągo k’izh’dóle’ígi ’áhoot’é.

rain.P 4-plant.O.NOM areal-be.N

Nitsilí ’abínígo tóógóó łį́į́łchíí’ bił ’ałnánáldlosh łeh.

2-brother morning-GO water-to horse-red 3-with 3-go.R usually

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I

Shą́ą́’ ’ałk’idą́ą́’ baa hwiinít’į́į ni’.

remember long.ago 3-for 3-discuss.I recall

Shimá dóó shizhé’é Yootóodi ’ółta’ ńt’éé’.

1-mother and 1-father Santa.Fe-at 3-go.to.school.NI past

Shiyáázh nih ’oołbąs dooleeł.

1-son 1pl-with 3-drive.Prog will.be

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

T’áá ’ahánigóó yiizįįh

just near 2-stand.I

Tsézéí lą’í joyéełgo nidaaz dooleeł.

gravel a.lot 3-4-haul.I-GO 3-heavy.NI 3-become.F

Tł’éédą́ą́’ ni’shéłhaazh.

night-past 1-rest.P

woo’aal

3DO-2dpl-chew.it.P

yiidą́ą́’

3DO-1dpl-eat.it.P

yishóóh

3DO-3-brush/comb.it.I

“Níléí dził binaagóó ’ahééh hi’díníilchééł”, ní jiní ma’ii.

yonder.there mountain 3-around-GÓÓ around 2-du-run.F 3-say.P 4-say.P coyote