An example search has returned 50 entries

’Ałk’idą́ą́’ ch’iyáán ’ ádayiilaa léi’ ła’ ’ánáádeiilyaa.

long.ago food pl-3-3-make.P Indef. some again-pl-3-1dpl-make.P

’Ałk’idą́ą́’ dahane’ yę́ę bíneeshdlį́įgo yíłta’.

long.ago pl-story past 3-1-admire.I-GO 3-1-read.P

’Áshįįh Bii’ Tóógóó náádísdzáago dziłghą́ą́’ hanáádeesh’nah.

Salt.Lake.City-toward again-1-go.F-GO mountain-back again-1-climb.R

’Ákót’éego ’i’íímas ’ájiił’įįh ni.

like.this-GO FOC twill 3-4-make.U EMPH

Asdzání ní’jookąąhgo kintahdi nijighá.

woman-NOM Rep-3a-beg.I-GO town-at about-3a-walk.I
listenloadingplaying

A lady is walking around in the city asking for help.

Ashkii hooghan gone’ ałhosh.

boy hogan inside 2-sleep.NI
listenloadingplaying

The boy is sleeping inside the hogan.

Ałk'idą́ą́' 'éiyá naadą́ą́' ’ayóo k'éédadiilyééh ńt'éé'. Díísh jį́įdi 'éiyá kindę́ę́’ nidahiilniih.

long.ago TOP corn very pl-3-1dpl-plant.R past | this day-at TOP store-from pl-3-1dpl-buy.CI
listenloadingplaying

Long ago, we planted corn. Now, we buy corn from the store.

Baa dahwiinít’ínígíí sh bééhodoozįįł nissin.

agenda 1-with 3-about-ho-find.out.F 3-1-want.NI

Chidí bits’ą́ą́’ niiltłago t’óó yíyooyił.

car 3-from 3-stop.P-GO just 3-3-push.Prog

Chidí nidabinóołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.O

Chidí t’ą́ą́’ nináníłbą́ą́z.

car just 3-1-reparked.R
listenloadingplaying

I backed in the car again.

daohsą́

pl-3DO-2dpl-eat.it.I

daoohgish

pl-3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.I

deidiłhį́į́h

pl-3DO-3dpl-melt.it.I

deiidą́ą́’

pl-3DO-1dpl-eat.it.P

deitł’ó

pl-3DO-3dpl-weave.it.I

deiyííyą́ą́’

pl-3DO-3dpl-eat.it.P

dideidííłjéé’

pl-3DO-3dpl-start.fire.P

Diné bikéyah bikáa’gi ndahonidzood yę́ędą́ą́’ Naatsis’áán hoolyégóó niha’áłchíní bił ’adahineet’į́į́’.

Navajo 3-land 3-on-at pl-areal-3-flee.pl.P past Navajo.Mountain areal-be.called.NI-to 1pl-children 3-with pl-1dpl-sneak.off.P

Dooládó’ dichin nisin da.

certainly hungry 1-want.N DA

Dó’ísh t’ahdii nikee’ bii’ síní’eezísh łí?

DÓ’-Q still 2-shoe 3-in 2-have.on.P-Q ŁÍ

hadínóołchał

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F
listenloadingplaying

card it (as in wool), 2nd person dual

Haidą́ą́’ shich’ą́ą́h ’ííchííl na’nishkaadgo.

winter-past 1-protect 3-snow.P 3-1-herd.CI-GO

Hooghan bikáá’ dah si’ánígíí bíyah da’nii’áago ’ádíílį́į́ł ’áko hooghan doo ’ałhiih nídoołdas da.

hogan 3-on up 3-sit.SPN-ÍGÍÍ 3-under pl-3-extend.NP-GO 3-2-make.F so hogan NEG RECIP-3-collapse.F NEG

Hoozdodę́ę́’ Łééchąąłgaii bee nááshdááłgo Kinłánídi da’jiyání góne’ sédáago shiyaa haalwod lá.

Phoenix-from greyhound.bus 3-with 1-return.Prog-GO Flagstaff-at cafe into 1-sit.SPN-GO 1-under 3-run.P DISC

K’ad Na’nízhoozhídi naasháa le’.

now Gallup-at around-1-walk.I hope

naashłé

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.I

Nahóółtą́ągo tł’óo’di dizhdółjeeh le’ nízin shicheii.

it.rained-GO outside.at 4-build.fire.O wish 3-3.want.CI my.grandfather
listenloadingplaying

My grandfather wishes to build a fire outside, but it has just rained.

Náá’íídéeshtah nisin doodago t’óó siláogóó deeshááł.

again-1-go.school.F 1-want or merely military-to 1-go.F

nidasoolá

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

nideeshłeeł

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.F
listenloadingplaying

carry a ropelike thing around, 1st person singular

Nitsilí ’abínígo tóógóó łį́į́łchíí’ bił ’ałnánáldlosh łeh.

2-brother morning-GO water-to horse-red 3-with 3-go.R usually

Níléí dá’ák’ehdi ła’ joogááł.

there cornfield-at some 4-walk.Prog
listenloadingplaying

Someone is walking in the cornfield way over there.

néishjį́į́h

Iterative Mode: 1-become.black.R
listenloadingplaying

I will become black, get sunburned again and again

Sha’áłchíní Toohgóó bił ’eesbąs.

1-children Shiprock-to 3-with 1-drive.Prog

She’abe’ sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́’ lágo.

1-milk 1-from 3-2-drink.O LÁGO

Shich’ah tsékooh góyaa ’adah b ’ííyol.

1-hat gorge areal-down downward 3-with 3-blow.P

Shidá’í látsíní ’áyiilaa’ii’ yaa bił hoozhǫǫhgo bima yaa yinítą́.

1-uncle bracelet 3-make.P-and 3-3-happy.I 3-mother 3-3-give.P

Shilį́į́’ tł’aaká’ii dóó shilį́į́’ biyéél bił tsodizin ’íishłaa.

1-appaloosa and 1-horse 3-saddle 3-with prayer 3-1-make.P
listenloadingplaying

With my appaloosa and my saddle side by side I made my prayer.

Shį́įhgo, doo haigo sin hadidii’áał da.

summer-GO, NEG winter-GO song start-2.sing.F NEG

T’áadoo hoshíníkéhé.

T’ÁADOO 2-scold.NI-Í

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

Tsé bikáa’gi béésh dah si’ą́.

rock 3-on-at knife up 3-sit.SNP

Tsé’áándę́ę́’ dóó tsédáajį’ ninish’na’.

cave-from and cliff-to 1-crawl.P

Tsinaabąąs t’éiyá bee ch’aa nida’asdee’ ha’níigo dahane’.

wagon only 3-it travel pl-3-go.P 3-say-GO.NI pl-3-tell.P
listenloadingplaying

We heard people traveled by wagon long ago.

Tsxį́įłgo tł'aakał ła’ ’ájóle’.

hurry-GO skirt some 3-4-make.O
listenloadingplaying

One wishes to quickly make a skirt.

wooshjį́į́h

Optative Mode: 1-become.black.O
listenloadingplaying

I hope to become black, get sunburned

yiishjį́į́ł

Progressive Mode: 1-become.black.Prog
listenloadingplaying

I am in the process of becoming black, getting sunburned

yishbéézh

3DO-3-boil.it.P

ʼÉí hastiin naanish bichʼįʼ ’ádoolʼaad lá.

that man work 3-to 3-3-give.F DISC
listenloadingplaying

That’s the man, who was assigned to do the job!