Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

Hííłch’į’go ’índa ta’iideeshnih.

evening.GO until 1-mix.dough.F

Yadiizíní bigháníshgéésh.

can 3-through-1-cut.open.I

’Ak’ah kǫ’ dishtłi’go sédá.

candle 3-1-cause.burn.NI-GO 1-sit.SPN

’Ashkii bi’éé’ hazhó’ó ’ayíyiishchid dóó ’ólta’ góne’ yah ’ííyá.

boy 3-shirt nicely 3-3-tuck.in.P and school into into 3-go.P

’Atsį’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?

meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI

’Ííshją́ą́ ’at’ééd yázhí hooghandę́ę́’ ch’idoogááł.

certainly girl little house-from out-3-walk.F

Baa tįįh náádiikah.

3-for achieve 1dpl-walk.pl.I

bik’ídadisoodiz

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.P

Bitsii’ nineez nít’ę́ę́’ k’íinígizh lá.

3-hair 3-long.N past 3-3-cut.P DISC

Béeso ła’ nich’į’ nidoolyééł t’ahádą́ą́’ ’ałtso nanilnish.

money some 2-toward 2-3-pay.F before.thus all 2-work.I

Chidí nidabinóołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.O

Daango k’ééda’dilyééh nt’éé’ t’áádoo k’ééda’diilyáa da.

spring-GO 3-plant.R past NEG 3-3-plant.P NEG

dadoołbish

pl-3DO-2dpl-boil.it.F

daohsą́

pl-3DO-2dpl-eat.it.I

dashiilbéézh

pl-3DO-1dpl-boil.it.P

Dibé bits’į́’ daodą́ą́laanaa.

sheep 3-meat pl-3-1dpl-eat.O LAANAA

Díí yiską́ągo ’íídííłtah.

this tomorrow 3-2-read.F

Doo ’áłah deiidleeh da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.I NEG

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

Díí ’áʼkáán háidíígíísh nahiidiilnih?

TOPIC flour which.one-ÍGÍÍ-Q 3-2du-buy.F

Díí dibé yázhí yíłtééł.

TOP sheep little 3-2-carry.AnO.Prog

Ha’at’iish náádaadi’ní?

what-Q again-pl-3-say.I

hadeidééłbįįd

pl-3DO-3dpl-fill.something.up.with.it.P

Hazhóʼí síní. Tʼáadoo naaní’dííldisí.

careful 2-sit.I NEG again-2-wander.Prog-í

Hádą́ą́’ Jáan bighan ’áyiilaa?

When-past John 3-hogan 3-3-make.P

Hádą́ą́’ Jáan Tó Hónaanígóó naayá?

When past John ocean across-to 3-go.P

háínígeed

3DO-2-dig.it.out.P

Jacob ’éí ayóo naalnish

Jacob this.one very 3-work.CI

jidíníłkaad

3DO-4-start.to.herd.them.(animals).I

K’aa’ísh tsénaa ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

Na’ná’á biyaa góne’ dóó báhátis ’adiłt’oh.

bridge 3-under below and 3-across 3-3-shoot.P

Naakaii bizaad jółta’ le’ dzinízingo dzizdá.

mexican language 4-read.I wish 4-wish.O-GO 4-sit.P

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

ni’sełkǫ́ǫ́’ léi’ yéigo bąąh ch’ééh déyá

1-swim.P because very 3-on in.vain 1-go.P

Niba’ sézį́.

2-wait 1-stand.SPN

nijizlá

3DO-4-carry.a.ropelike.thing.around.P

nizhdooleeł

3DO-4-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nizhónígo ’oo’ááł.

be.nice.NI-GO be.daytime.Prog

Shi’éé’ kin bikáá’dóó hadah (or bidah, ’adah) ’ahé’ah.

1-clothes house 3-on-from areal-downward 3-1-toss.FFO.P

Shichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.

1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.P

Shimá dóó shizhé’é Yootóodi ’ółta’ ńt’éé’.

1-mother and 1-father Santa.Fe-at 3-go.to.school.NI past

Shiye’ bicheii yi’ká ’análwo’dooleeł biniiyé ba’niłtį́į́́ nt’éé’ sits’ą́ą́’ yił nikidíńiit’ą́ą́zh.

1-son 3-grand.father for 3-1-help.F for 3-loan for 1-away with 2-dpl.walk.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shí ’éí t’áá naanishdóó kingóó déyá.

I TOP just work-from town-to 1-go.I

T’ah doo ashą́ą da.

not.yet 1-eat.I NEG

T’ah doo kintahgóó diit’aash da.

not.yet store-to 1du-go.I NEG

T’áá ’aaí ’aníigo t’éiyá doo bikee’ saad si’ą́ą da.

truly 3-say.I-GO only NEG 3-behind word 3-sit.SPN NEG

Tówónaanígóó ch’aazhdóya’ laanaa.

overseas-to 3-1-travel.O hope

woohdlą́ą́’

3DO-2dpl-drink.it.P

Yas Niłt’ees bini góne’ yas dajiłhį́į́h.

January 3-in 3-into snow Pl.4-melt.I

Yiską́ągo łį́į́’ ’ahaniniilkaad dooleeł.

tomorrow-GO horse 1dpl-round.up.P FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying