Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ach’íí’ ła’ deeshį́į́ł.

rolled.intestine some 1-eat.F

’Ahwééh ła’ wóshdlą́ą́’.

coffee some 3-1-drink.O

’Azhą́ hasistih ndi ’ayóo ’eesh’į́.

even.though 1-be.old.P even.though very 3-1-see.Prog

’Ádą́ą́dą́ą́’ásh nishínílnish?

yesterday-Q 2-work.P

Ashkii tł’óodi naashné ni. Nit’éé’ bimá aní k’adee’ ’aadéé’ chiíłtsxóoí yilwoł.

boy outside-at 1-play.IP 3-say. past 3-mother 3-say.IP now there-from vehicle-yellow-NMZ 3-moving.fast.F

bik’ídadidiidis

pl-3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídideesdis

3DO-1-wrap.it.around.it.F

bik’ídidíídis

3DO-2-wrap.it.around.it.F

Ch’iyáán ’íishłaa ’áádóó da’iidą́ą́’.

food 3-1-make.P CONJ 1Pl-eat.P

Ch’iyáán bá hooghandi béeso bideená naashnish.

food.store-at money 3-in-exchange.for 1-work.CI

dazhdooyį́į́ł

pl-3DO-4dpl-eat.it.F

Dibé ła’ yóó’ ’íínilgo k’adę́ę ’e’e’aahgo ch’ééh naanááshwoł.

sheep some away 3-1-lose.P-GO almost evening in.vain 3-after 1-run.around.P

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

dididiiljah

3DO-1dpl-start.fire.F

didiilyįh

3DO-1dpl-melt.it.F

diidiłjeeh

3DO-3-start.fire.I

Díí ’abíní dibé tóógóó neeshkał.

this morning sheep water-to 3-1-herd.Prog

Díí yiską́ągo ’íídííłtah.

this tomorrow 3-2-read.F

Dlǫ́ǫ́’ ’a’ą́ą́dę́ę́’ hanoolne’ dóó naneesne’.

prairie.dog hole-from stick.head.up.out.P and 3-look.around.P

Gah bikéé’ yishwoł.

rabbit 3-following 1-run.Prog

Ha’át’íí baa ’áłah ’aleeh jiní?

what 3-for meeting 4-say.NI

hadadiiltééł

pl-3DO-1dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadeishgizh

pl-3DO-3dpl-cut.it.out.P

Hastiin t’áá baa wóólyeed lágo.

man see.to.it to.him 2-run.to.O NEG-wish

hazhdínóołchał

3DO-4-card.it.(as.in.wool).F

Háadi lá dibé nidahaniih?

where-at Q sheep pl-3-pass-sell.CI

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Hooghan bikáá’ dah si’ánígíí bíyah da’nii’áago ’ádíílį́į́ł ’áko hooghan doo ’ałhiih nídoołdas da.

hogan 3-on up 3-sit.SPN-ÍGÍÍ 3-under pl-3-extend.NP-GO 3-2-make.F so hogan NEG RECIP-3-collapse.F NEG

Na’nízhoozhígóó nihił ’adeeswod ’áko shį́į́ ’adiidį́į́ł chidí nihá ’ánálnéehgo.

Gallup-to 1-with INDEF-drive.P then maybe 1-dual-eat.F car 1-for 3-fix.I-GO

Naa’ółí hanii náneeskaadí bił yíyą́ą́’. ’Alóós ga’ (yíyą́ą́’).

bean NEG.FOC tortilla 3-with 3-1-eat.P | rice FOC (3-1-eat.P)

Ne’eshłééh. T’áá ká nóólk’oł.

2-1-copy.I 2-blink.O

Nicheii nida’iiníísh góne’é kingóó ’ałnánádáah łeh.

2-grandfather Friday on store-to 3-go.R usually

nidajilé

pl-3DO-4dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

nideeshłeeł

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nídiiłne’.

3-2-hit.I

Shichidí t’ahdii yá’át’ééh, ’át’ah ’índa ła’ ninááhideeshnih.

1-car still 3-good.N later one again-3-1-buy.F

Shilį́į́’ tł’aaká’ii dóó shilį́į́’ biyéél bił tsodizin ’íishłaa.

1-appaloosa and 1-horse 3-saddle 3-with prayer 3-1-make.P

Sh naa’aash shį́į́! T’áá shǫǫdí shaná’níłtsóód!

1-with 3-go.dl.CI maybe please 1-to-back-3-2-feed.I

Shí hanii t’éiyá Naasht’ézhí bizaad sh bééhózin.

I contrary only English 3-language 1-with 3-know.P

Sitsii’ ndeeshshoh léi’ tó ’anideizgiz lá.

1-hair 3-1-moist.F because water 3-turn.off.R DISC

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

T’áá kintahdi ’ííyą́ą́’ nidi náá’áshdą́.

just town-at 1-eat.P but 3-1eat.R

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tsídii yázhí biná’neestł’ǫ́ góne’ nahaztą́.

bird little cage inside 3-sit.pl.SPN

Tł’éédą́ą́ łééchąą’í léi’ nihił ’yaííyá’ii’ neeztį́.

last.night dog strange 1dpl-with 3-come.inside.P-and lie.down.SNP

woohgish

3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.I

yiilyį́į́’

3DO-1dpl-melt.it.(snow).P

Yiską́ągo níléí hódahdi ’ółta’di ni’dí’néeshtįįł nissin.

tomorrow that up.at school-at 1-teach.F 1-want.CI

Yiską́ągo łį́į́’ ’ahaniniilkaad dooleeł.

tomorrow-GO horse 1dpl-round.up.P FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

ʼAtʼééd doo bzhǫ́ǫ da dooleeł.

girl NEG 3-with HO-happy.NI NEG 3-become.F