Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Ak’ah ła’ dishhį́įhgo baa naashá.
lard some 3-1-melt.I 3-to 1-go.CI’Awééh kweʼé ninishteeh, adaʼoogeeh.
baby here 3-carry.AnO.I 3-fall.O’Ániid ’iiyą́ą́ ’áko ndi t’ah dichin nisin.
Recently 1-eat.P even then still 3-hungry 1-want.NIBéeso bá hooghan góne’ shił ha’ashch’ą́ą́l dóó ’azéé’ííł’íní bił yah ’ííyá.
money 3-for building inside 1-with 3-go.up.as.elevator.P and doctor 3-with into 1-GO.Pbik’ídidoohdis
3DO-2dpl-wrap.it.around.it.Fbik’ídédiz
3DO-1-wrap.it.around.it.PCh’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad naalkaah doo baa ’áhonissin da. K’ad ’éí t’áá shxǫǫd bik’i’diitą́.
formerly Navajo language research NEG 3-about 1-aware.CI NEG | now TOP at.least 3-of-1-understand.PChidí bik’ee heesh’ááł.
car 3-tire 3-1-move.SRO.ProgDah nóóljííd lágo.
up 2-jump.O don’tdajiłbéézh
pl-3DO-4dpl-boil.it.Ideeshbish
3DO-1-boil.it.Fdeiidlą́ą́’
pl-3DO-1dpl-drink.it.Pdeiyííyą́ą́’
pl-3DO-3dpl-eat.it.Pdeiłhį́į́h
pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).IDichin nínízin ya’?
hungry 2-want.NI QDichin nínízin ya’?
hungry 2-want.NI Qdishhį́į́h
3DO-1-melt.it.FDíí nanise’ hiná.
this plant 3-alive.NIDoo ’áłah dadiidleeł da.
NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEGGah bik’ee’ taah yí’áhígóó ’eesbąs.
rabbit foot water 3-into1-drive.Proghadadéélbįįd
pl-3DO-1dpl-fill.something.up.with.it.Phadajishgizh
pl-3DO-4dpl-cut.it.out.Phadeeshtééł
3DO-1-carry.him/her.up.out.of.something.FHahgo lá tá’dinigizh?
When part 2-shear.Fhaoogeed
3DO-2dpl-dig.it.out.Phayííłgizh
3DO-3-cut.it.out.PHodíína’go ch’í’deeshnił.
later.GO out.animals.Fjidooyį́į́ł
3DO-4-eat.it.Fjiłhį́į́h
3DO-4-melt.it.(snow).INaaki nááhaigo shich’é’é náá’íídeeshtah, ní.
Two year.GO 1-daughter again.school.F said.Náá’íídéeshtah nisin doodago t’óó siláogóó deeshááł.
again-1-go.school.F 1-want or merely military-to 1-go.Fnideeshłeeł
3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.Fnidiilyeeł
3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.FNił bééhózinísh ’éí doodaii’ nicheii daats’í bił bééhózin?
2-with 3-know.CI-Q TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -ił with’akéé’ si’ání zanoo’į́ bik’ídáahgi
- accompaniment
- Continuative Imperfective (CI)
- nisin think, want
- -ísh enclitic for yes/no questionsNa’ídíkid bik’ídáahgi
- doodaii’ particle orNa’ídíkid bik’ídáahgi
- daats’í particle for perhapsNa’ídíkid bik’ídáahgi
- Continuative Imperfective (CI)
- nisin think, want




