Your search for * biihidzóhí 50 entries
’Abe’ yistiní hazhóó’ógo ni’ ninishtłeeh ńt’éé’ nááłhęęsh.
ice.cream carefully stop 3-1-stop.carry.I past 3-fall.P’Anishkeed, t’áá ká nóólk’oł lágo.
2-3-photograph.I neg 2-blink.O LÁGO’Áádóó hainidzaa?
and.then what-3-2-do.P’Ííyą́ą́’ dóó bik’ijį’ tsinyaagi nétį́į́ dóó ’iiłhaazh.
1-eat.P and 3-after tree-under-at.spec 1-lie.down.P and 1-sleep.PÁt’ah ’índa shaa náádíídááł.
later 1-to again-2-come.FBaa tįįh náádiikah.
3-for achieve 1dpl-walk.pl.ICh’ééh jiyáán náánááshdą́ą́’.
watermelon again-1-eat.RCh’į́į́góó ch’ééh tádííyá.
fail in.vain 1-go.PChidí bąąh dah sitání bąąh dah shishtįįh ńt’éé’ ’ił adaagizí doo ’éí da lá.
car license plate 3-1-put. I SSO past Sup-with screw neg that neg Disc.Chidí na’na’í łęęzh yíyooyił.
tractor dirt 3-3-push.ProgDa’ Ron saad nináánéíłkaah ya’?
Q Ron word 3-3-investigate.I Qdayííłhį́į́’
pl-3DO-3dpl-melt.it.(snow).Pdeididínóołkał
pl-3DO-3dpl-start.to.herd.them.(animals).FDééh yaassííd léi’ ’ayóo sido lá.
tea 3-1-pour.I because very 3-hot.SPN discDíigi ’át’éego yigááł.
this-similar.to 3-walk.ProgDonovanísh aadę́ę́’ deeyá?
Donovan-Q from-there 3-come.PDoo tó tsíídkáá’ dididííkáał da.
NEG water charcoal-on start-3-2-put.OC.F NEGDíí séí dóó tsé yázhí ’ałtahígíí łeezh bikáa’gi naasaas ’áko shį́į́ doo hashtł’ish da doołeeł.
this sand and stone little mixed.together-NOM dirt 3-on-at 3-1-sprinkle.Prog then maybe NEG mud NEG future
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- dóó and, and thenfind in Navajo Conjunction Lexicon
- ’áko shį́į́ then maybe, then probablyfind in Navajo Conjunction Lexicon
- -káá’ on, on top of’akéé’ si’ání zanoo’į́ bik’ídáahgi
- -gi at’akéé’ si’ání zanoo’į́ bik’ídáahgi
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasessaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- dooleeł futuresaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
Ha’át’íí baa ’áłah ’aleeh jiní?
what 3-for meeting 4-say.NIHa’át’ííshą’ hastiin dóó ’at’ééd ’áyiilaa?
what-Q man and girl 3-3-make.PHa’ąądi dibé bighan.
areal-other.side sheep 3-corralHa’ąądi dibé bighan.
areal-other.side sheep 3-corralHastiin Nééz doo ’asht’é’égóó nihibéégashii yá doolnih.
Mr. Long extremely 1pl-cow 3-for 3-annoy.ProgHastiin t’áá ’ádzaagóó nahasne’.
man at.random 3-tell.PHazeistsósí ńlááh ’akǫ́ǫ́ náádilyeed! Ho’dooniid.
Chipmunk 2-ahead over.there again-start-2-run.I 4-say.PJáan, nanilnishísh?
John 2-work.I-Qjididoołhįh
3DO-4-melt.it.FJoołísh ’atiin tsé’naa ’ahííníłhan doodaii’ daats’í ’anít’i’ báhátis ’ahííníłhan?
ball-Q road across 3-2-throw.P or perhjaps fence 3-over 3-2-throw.PK’ad hooghangóó nááshdááł dooleeł.
now hogan-toward 1-go.Prog FUTK’adę́ę ’ałné’e’áahgo díchin bik’ee shitah ’anahodí’niitłi’.
now noon hunger 3-account 1-among 1-shake.Rk’adę́ę ... lágo
Kinaaldáágóó jidóya’ t’óó ’ílį́.
puberty.ceremony-to 4-go.O hope just thinkNicheii nida’iiníísh góne’é kingóó ’ałnánádáah łeh.
2-grandfather Friday on store-to 3-go.R usuallyNighéí na’ashch’ąą’ígíí níil’į́.
over.there painting-ÍGÍÍ 3-2-du.look.IShicheii bighangóó yishááł.
1-grandfather house-toward 1-go.ProgShichʼeʼé tsididįįjįʼ yinįtʼį́įgo biniinaa dibé yooʼ ʼayiinil.
1-daughter overwhelmed 3-3-act.NI-go 3-because sheep out.of.sight 3-3-lost.plShimá bighangóó náshdáahgo łééchąą’í baná’ástso’.
1-mother 3-house-toward again-1-go-GO dog 3-again-1-feed.RShimá dóó shizhé’é Yootóodi ’ółta’ ńt’éé’.
1-mother and 1-father Santa.Fe-at 3-go.to.school.NI pastShį́į́dą́ą́’ na’niiłkaadgo t’áá ’áháníjį’ ’adeeshch’iłgo bik’ee deelyiz.
T’ahádą́ą́’ dah ’ayítł’óh.
before.thus up 3-2-loom.set.IT’áá ká ’ooshháásh lágo.
neg 1-go.to.sleep.O LÁGOT’iis Ts’ózídi shicheii bidááh níyá.
Crownpoint.at 1-grandfather 3-meet 1-walk.PT’óó dichin daniidlį́į dooleeł t’áadoo nihá ch’iyáán ’íinilaagóó.
just hunger 1pl-become.F will.be NEG 1pl-for food 3-2-make.P-NEGT’óó la’ doo chííł nahalin.
just the.fact fut 3.snow 3-looks.likeTsiiyi’di náá’dzítseeł yiits’a’.
forest.up.to 4-again.chop in.sound.RTsxį́įłgo naalkidígíí neeznáá yidziihgo Jóhonaa’éí daolyéii ch’ééh ’iih da’ałne’ nít’éé’ ’áłt’ąą ’ałtso ’o’oolkidgo ’índa ’iih da’asne’.
fast-GO 3-tick-ÍGÍÍ ten 3-remain.I-GO Suns pl-3-call.NI-NMLZ in.vain 3-into pl-3-3-throw.I past until.after all clock-go finally 3-into pl-3-3.throw.Pwooyą́ą́’
3DO-2dpl-eat.it.PYiską́ągo díí doo ’íídííłtah da. (K’ad tsxíiłgo ’ííníłta’.)
tomorrow this NEG 3-2-read.F NEG (now quickly 3-2-read.I)
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Command, negativefind in Navajo Imperatives
- Náásgóó
- Command, affirmativefind in Navajo Imperatives
- T’ahdii baa na’aldeehfind in Navajo Imperatives
- yiską́ągo tomorrowsaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasessaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- Náásgóó
- k’ad nowsaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- tsxį́įłgo quickly, fastsaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- T’ahdii




