Your search for * biihidzóhí 50 entries
’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.
morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG 3-because soon hunger 1-3-kill.I’Áłahji’ tó dilchxoshí síníł’ą́.
always water popping-Í 3-2-keep.SPN"Doildinę́ę’ daazts’ą́ą́ lá," didííniił.
3-be.outcast.NI-deceased 3-die.P DISC 3-2-tell.FAt’ééké dził gó’ąą nída’iilááh.
3-girls mountain areal.over 3pl-gather.CIBikáá’ dah ’asdáhí bikáa’gi doodaai’ ni’góó daats’í nishdaah?
chair 3-top-at or floor-on perhaps 1-sit.NICh’iiyą́ą́n t’áá áłdįįh ádaalyaa.
food just ready distr.pl-3-make.PChidí naat’a’í nihił dah diit’a’.
airplane 1dpl-with up 3-fly.PDa’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?
Q noon-until outside-at 2-work.PDibé bighan báátis dah yiishte’.
Sheep corral 3-over up 1-climb.PDibé bits’į́’ daodą́ą́’ lágo.
sheep 3-meat pl-3-1dpl-eat.O LÁGODibé doo deeghánígóó ’ałkéé’ ’adíítąądgo hooghanjį’ náákah.
sheep neg long.distance-neg-GO following.behind 3-in.a.line.NP-GO home-up.to return.go.IDibé tóógóó neeshkał.
sheep water-toward 3-1-herd.ProgDiné léi’ shichidí bikee’ doo baa diilts’ííd le’ ’át’éégóó yąąh niini’ą́.
man some 1-poss-car 3-tire NEG 3-about 3-start.fall.I allow unbelievably-to-NEG 3-on 3-3-put.SRO.PDíí ’abíní dibé tóógóó neeshkał.
this morning sheep water-to 3-1-herd.ProgDíkwíísh ninááhai?
how.many-Q 2-winter.NIHa’át’éegoshą’ ’ayóo náníldzid?
why-Q very 2-fear.IHalah doo bííghah jiztį́į da.
opposite.sibling NEG 3-beside 4-lay.O NEG
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- Indirect instruction, negativefind in Navajo Imperatives
- Laanaa hoolzhish saad naalkii góne’find in Navajo Imperatives
- Command, negativefind in Navajo Imperatives
- 4th person admonition, negative, Optativefind in Navajo Imperatives
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasessaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
Hastiin dóó ’at’ééd ha’át’íí ’áyiilaa?
man and girl what 3-3-make.PHaánee’ náánááshdáał dooleeł.
well 1-again-walk.R futureHáágóó shą’ díníyá?
where-to.Q 2-go.FHoozdohdi ’éí doo ’ashohodoobéézhgóó deesdoi.
Phoenix-at TOP extremely 3-hot.SPNK’ad hooghangóó nááshdááł dooleeł.
now hogan-toward 1-go.Prog FUTKintahdę́ę́’ hahí néínídzáá lá.
town-from quickly 2-return.P DISCMary hádą́ą́’sh ’ólta’dę́ę́’ nádzá?
Mary when-past-Q school-from 3-return.PNa’ńle’dii. Tó háníyá, tóhą́ą ’ásdįįd lá.
dismay water areal-1.go 3-disappear.P DISCNaadą́ą́’ lá haa néelą́ą́’ nida’ak’eh biyi’ góne’?
corn Q how 3.much.N 2-cornfield 3-in thereNaalyéhé bá hooghandi t’ah doo dá’deelkaałdą́ą́’ nisingo na’ńle’dii tsį́į́ł shiisxį́ (siisxį́).
trading.post-at just NEG 3-PASS-close.I-past 1-think.N-GO dismay speed 1-3-kill.PNahółtą́ą́’ laanaa t’óó daniidzin.
rain hope just pl-3pl-want.ONeel’ą́ą le’.
term-3-reach.up.to.NI LE’Nichidí háadish nííníłbą́ą́z?
2-car where-at-Q 3-2-park.PShichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.
1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.PShilééchąą’í yázhí shikéé’ yildlosh ńt’éé’ hashtł’ish yiih yildloozh.
1-dog little 1-behind 3-walk.Prog past mud 3-into 3-walk.PSitsóóké da’ółta’go t’óó bik’iisdził.
1-grandchildren pl-school-GO just 3-1-support.ProgT’ahádą́ą́’ k’eelyé hast’e’ nidahidoohjih dą́ą́go k’ídadidoolyééł biniyé.
before seeds ready 3-2dpl.bring.F spring.GO 3-3.plant.F 3-for.purposeT’áá ’ałkéé’ ’azee’ííł’íní bił yah ’adahaadzá.
just one-behind-another doctor 3-with 3-in 1Dist-4-go.IT’áá shǫǫ da la’ da’adą́ądi diné bich’iiyą’ hólǫ́ǫ́ lá.
at.least such.as some restaurant-at Navajo 3-food 3-exist.NI DISCTooh ńlínigíí t’óó bááłk’iis yisháałgo shee ’i’íí’ą́.
river merely 3-alongside 1-walk.Prog 1-with evening timeTó lą’ígo nidlą́ ’áko bee nitah yá’áhoot’ééh dooleeł.
water many 3-2-drink.DI so 3-with 2-among pl-3-good.NI future
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- T’ahdii
- ’áko so, so that, so thenfind in Navajo Conjunction Lexicon
- -ee by means of’akéé’ si’ání zanoo’į́ bik’ídáahgi
- -tah, -taa-, -ta- among, mixing’akéé’ si’ání zanoo’į́ bik’ídáahgi
- Neuter Imperfective (NI)
- dooleeł futuresaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- dooleeł futuresaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi




