Your search for the mode Future (F)
has returned 50 entries

Ch’ééníshį́įgo náá’deeshtł’óół nissin.

return.summer.GO 1-again.weave.F 1-desire

Shichʼéʼé kinaasdaʼgo bitsiiʼ shá beʼdíítłʼóół. Tʼáásh ʼáko?

1-daughter 3-reach.puberty.P-GO 3-hair 1-for 3-2-tie.F just-Q okay

ʼAshiiké ’éí ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé chahashʼoh ʼádeidoolííł.

boy-pl TOP feather 3-means-of dance 3-reason shade-house 3-3-pl-build.F

’Ałní’ní’ą́ągo tó háálínídi ’ahéédidiit’ash.

noon-GO spring-at refl-1du-meet.F

’Áłtsé biba’ dooleeł ’áko shį́į́ ’índa nihił dah adidoolwoł.

first 3.for will until then only 1.with start 3-drive.F

bik’ídadidoohdis

pl-3DO-2dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídidiidis

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídidíídis

3DO-2-wrap.it.around.it.F

Chidí tááségis yę́ę ninááhodoołtį́į́ł daaní.

car 3-1-wash.P past-Q 3-again.rain.F pl-3-say.NI
listenloadingplaying

I washed the car but they say rain is in the forecast.

dadidíníilkał

pl-3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).F

didazhdidoołjah

pl-3DO-4dpl-start.fire.F

didoołhįh

3DO-2dpl-melt.it.F

diidį́į́ł

3DO-1dpl-eat.it.F

diilbish

3DO-1dpl-boil.it.F

Díí tł’éé’ ’índa hazhó’óó ’iideeshwosh.

this night only.then uninterrupted 1-sleep.F
listenloadingplaying

I will sleep well tonight.

Díí yiską́ągo ’íídííłtah.

this tomorrow 3-2-read.F

Doo ’áłah dadiidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Doo tó tsíídkáá’ dididííkáał da.

NEG water charcoal-on start-3-2-put.OC.F NEG

doołbish

3DO-2dpl-boil.it.F

Dziłghą́ą́’góó deeshááł nissin.

mountain-top-toward 1-go.F 1-want.CI

dííłbish

3DO-2-boil.it.F

Ha’át’íísh neidiyoołnih nínízin?

who-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

hadazhdoołtééł

pl-3DO-4dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadazhdínóołchał

pl-3DO-4dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadeidoołtééł

pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadínííłchał

3DO-2-card.it.(as.in.wool).F

hadínóołchał

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

Háísh yiską́ągo ’adoogis?

who-Q tomorrow 3-wash.F

Hooghan bikáá’ dah si’ánígíí bíyah da’nii’áago ’ádíílį́į́ł ’áko hooghan doo ’ałhiih nídoołdas da.

hogan 3-on up 3-sit.SPN-ÍGÍÍ 3-under pl-3-extend.NP-GO 3-2-make.F so hogan NEG RECIP-3-collapse.F NEG

Háá’íshą’. ’Ákǫ́ǫ́ dílyeed!

what-Q there 2-run.F

jididoołhįh

3DO-4-melt.it.F

jidooyį́į́ł

3DO-4-eat.it.F

jidoołbish

3DO-4-boil.it.F

Na’ahóóhaidi t’áá shǫǫ nihinááł łį́į́’ nidadoolgoł.

rodeo-at just good 3-1dpl-watch.F horse 3dpl-buck.along.F

Na’nízhoozhígóó deeyá, ya’?

Gallup-toward 2-go.sg.F Q

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.pl.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

Naʼazhǫǫshgóó dooʼáazhgo nihikééʼ ʼiih deeshwoł.

casino-to 2du-go.F-GO 2pl-follow 3-into 1-run.F

nidadoohłeeł

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

T'áá sáhí ʼííníyą́ą́ʼ. Tʼáá shǫǫ da ʼíyą́ shididííniił.

only.you 2-eat.P T’ÁÁ SHǪǪ DA 2-eat.I 1-2-tell.F

Tó háálínídi ’ahéédidiit’ashałní’ní’ą́ągo.

spring-at refl-1du-meet.F noon-GO
listenloadingplaying

Let’s meet at the spring at noon.

Tsxį́įłgo łees’áán ’ádíílííł nimásání nihaa yighááh!

quickly tortilla 3-2-make.F 2.poss-mat.grandma-NOM 1.pl-to 3-come.F

Yéego ’ííníłta’, she’awéé’, ’áko nizhónígo ni’dííłtah.

really 2-study.NI 1-baby so well 2-graduate.F

yideeshjį́į́ł

Future Mode: 1-become.black.F

yik’íididoodis

3DO-3-wrap.it.around.it.F

Yiską́ągo nighandi naadeeshááł.

tomorrow 2-home-at 2-to-1-go.F

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi, háádish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

Yiską́ągo shicheii nihaa deeshááł ní.

tomorrow 1-grandfather 1pl-to 1-walk.F 3-say.NI