An example search has returned 50 entries

Ch’ah ’éí doodaii’ nák’ee sinilí łizhinígíí daats’í nee hólǫ́’?

hat or sunglasses perhaps 2-with 4-exist.NI
listenloadingplaying

Do you have a hat or sunglasses? / Maybe you have a hat or sunglasses.

Chidí daats’í bee hólǫ́ ’éí doodaii’ niísh chidí nee hólǫ́?

car maybe 3-with 4-exist.N TOP or 2-Q car 2-with 4-exist.NI

Chidí naat’a’íísh hooghan yikáá’góó ch’ét’a’ doodaii’ dził bąąhgóósh ch’ét’a’?

airplane-Q hogan 3-over-along 3-fly.P or mountain 3-side-along-Q 3-fly.P

Chidí naat’a’íísh hooghankáá’góó ch’ínísaal ’éí doodaii’ dziłghąą’góó daats’í?

airplane house-over-along over-3-fly.P TOP or mountain-attached-along perhaps

Chidíísh bee hólǫ́ ’éí doodago ni daats’í ła’ nee hólǫ́?

car-Q 3-with 4-exist.N TOP or 2 maybe one 2-with 4-exist.NI

Da’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?

Q noon-until outside-at 2-work.P

Da’ dichin nínízin?

Q hungry 2-want.NI

Da’ dichinísh nínízin?

Q hunger-Q 2-feel.NI

Daniel hahgosh hidilníísh?

Daniel when-Q 3-start.work.I

listenloadingplayingSpeaker: Natalie R. DesideriolistenloadingplayingSpeaker: Lorene B Legah

When does Daniel go to work?

Dichinísh doodaii’ dibáá’ísh jinízin?

hunger-Q or thirst-Q 3-4-want.NI

Díí haa yit’éego ’atiin?

this how 3-be.NI road
listenloadingplaying

How is this road?

Díídó’ doo ákót’ée daásh łí?

this-DÓ’ neg indef-how-3-be.NI neg-ÍSH ŁÍ

Díkwíí lá ninááhai?

how.many Q 2-winter

Díkwíísh ninááhai?

how.many-Q 2-winter.NI

ha’át’éegi

listenloadingplaying

where (at what particular location)

Ha’át’éegishą’ nich’ah nííní’ą́?

where-at-Q 2-hat 3-2-set.down.SRO.P
listenloadingplaying

Where did you leave your hat? Where did you set your hat down?

Ha’át’éegoshą’ t’áadoo ’azee’ál’į́į́góó nisíníyáa da?

why-Q NEG hospital-to 2-go.sg.P NEG

ha’át’éédę́ę́’

listenloadingplaying

here from

Ha’át’íí neidiyoołnih nínízin?

who 3-3-buy.F 2-think.NI

Ha’át’íísh biniinaa naníchxǫ’?

what-Q 3-because 2-pout.CI

haa néelą́ą́’

listenloadingplaying

how much, how many, what quantity. [mass]

Haa néelą́ą́’ nidá’ák’eh?

how 3-much.N 2-cornfield
listenloadingplaying

How many cornfields do you have?

Haashą’ ʼátʼé, shí bichʼįʼ haʼdiisdzih.

how-Q 3-be.NI 1 3-to 1-speak.F

Haaʼísh dáʼákʼeh?

where-Q cornfield
listenloadingplaying

Where is the cornfield?

Haaʼísh niʼnishʼaah?

where-Q 3-1-park.SRO.F
listenloadingplaying

Where should I park?

Haaʼísh niʼnis´bąąs?

where-Q 3-1-park.F
listenloadingplaying

Where should I park?

hahgo

listenloadingplaying

when [future]

Hastiin dóó ’at’ééd ha’át’íí ’áyiilaa?

man and girl what 3-3-make.P
listenloadingplaying

What did the man and the girl make?

há’at’é-go

Háadi lá ’ádeiit’į́?

where-at Q pl-3-be
listenloadingplaying

Where are we (pl)?

háajį’go

listenloadingplaying

toward where

Háádę́ę’shą’ díí ch’ah nizhóní léi’ naa yílts’id?

where-from-Q DEM hat 3-beautiful.NI INDEF 2-to 3-move.air.SRO.P

háágóó

listenloadingplaying

where to

Hádą́ą́’ Jáan bighan ’áyiilaa?

When-past John 3-hogan 3-3-make.P

Hádą́ą́’sh Mary ’ólta’dę́ę́’ nádzá?

when-past-Q Mary school-from 3-return.P

Hái da shą’ tsinaa’eeł ’ájiilaa?

who DA Q boat 3-4-make.P
listenloadingplaying

(I wonder) who made this boat?

Háí lá ’ałhosh?

who Q 3-sleep.I
listenloadingplaying

I am wondering who is sleeping

Háí lá sis ligái ííł’įįh?

who-Q belt silver 3-make.U

Háí lá tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who Q boat 3-3-make.P
listenloadingplaying

Who made a boat?

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Háá’íshą’. ’Ákǫ́ǫ́ dílyeed!

what-Q there 2-run.F

Háádę́ę’shą’ díí ch’ah nizhóní léi’ naa yílts’id?

where-from-Q DEM hat 3-beautiful.NI INDEF 2-to 3-move.air.SRO.P

Jáan naalnishísh?

John 3-work.I-Q

K’aa’ísh ’aní’á biyaa doodago daats’í báhátis ’ayiist’oh ?

arrow-Q bridge 3-under or perhaps 3-over 3-3-shot.P

Kin Łánídi daats’í ’éí doodago Bee’eldííldahsinildiísh naniná?

Flagstaff-at perhaps or Albuquerque-at-Q 2-go.around.CI

Ni daats’í nił bééhózin ’éí doodaii’ nicheii daats’í bił bééhózin?

2 perhaps 2-with 3-know.CI TOP or 2-grandfather perhaps 3-with 3-know.CI

Nidlóóhísh doodaii’ doo daats’í nidlóoh da?

2-cold.I-Q or neg perhaps 2-cold.I neg

Nihimásání ha’át’íí lá yinízin?

1dpl-grandmother what LÁ 3-3-want.NI

T’ahdiísh nahałtin?

still-Q area-rain.CI
listenloadingplaying

Is it still raining?