Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adeesdíilgo dibé sits’ą́ą́’ dah diijéé’.

3-thunder.P-GO sheep 1-away.from start-3-run.Pl.P

’Atsį’ísh ’éí doodaii’ łóó’ísh nínízin?

meat-Q or fish-Q 3-2-want.NI

’Ólta’di ’áłchíní binaashii sédáago ’ííníshta’.

school-at children 3-across.from 1-sit.SNP 3-read.NI

-ch’a

-chá- or -chá

-íniiká

-ts’ą́ą́’, -ts’á

Béésh náábał dóó haa nízahdi nighan?

windmill and how 3-long.N-at 2-home

Ch’ééh déyáago hooghangóó nááshdááł.

in.vain 1-go.sg.P-GO home-to 1-return.Prog

Da’ dichinísh nínízin?

Q hunger-Q 2-feel.NI

Da’ Ron saad nináánéíłkaah ya’?

Q Ron word 3-3-investigate.I Q

Dah díníilghaazhísh ’íilnilaa?

fry.bread-Q 3-2-make.P

deiidą́ą́’

pl-3DO-1dpl-eat.it.P

deiidlą́ą́’

pl-3DO-1dpl-drink.it.P

Dibé tóógóó dínóshkaad.

sheep water-toward 3-1-start.herd.O

Dibé tóógóó neeshkał.

sheep water-toward 3-1-herd.Prog

didiiljéé’

3DO-1dpl-start.fire.P

doo --- le’ ’át’éégóó

díníłkaad

3DO-2-start.to.herd.them.(animals).I

Ha’át’éegishą’ nich’ah nííní’ą́?

where-at-Q 2-hat 3-2-set.down.SRO.P

Ha’át’éego lá ’íiyisíí ’atiinjį’ ’ańdeeshdááł lá?

how Q main road-up.to 1-back-on-go.F DISC

Ha’át’íísh nizhé’é yaa naaghá?

what-Q 2-father 3-about 3-do.CI

Haahláyéé ch’íjíghááh.

don’t.dare out-4-come.I

hadaniilchaad

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).I

hadeizgeed

pl-3DO-3dpl-dig.it.out.P

Haidą́ą́’ shich’ą́ą́h ’ííchííl na’nishkaadgo.

winter-past 1-protect 3-snow.P 3-1-herd.CI-GO

hainííłchaad

3DO-3-card.it.(as.in.wool).P

Hak’az bik’ee shíchį́į́h doo ’áháłchįįh da.

Hastóíí dóó sáanii k’inááda’didlé.

3-men and 3-women planting.again.PL.R

hazhdínóołchał

3DO-4-card.it.(as.in.wool).F

Háadish nichidí nííníłbą́ą́z?

where-at-Q 2-car 3-2-.park.P

hááji

Hái da shą’ tsinaa’eeł ’ájiilaa lá?

who DA Q boat 3-4-make.P DISC

Hái da shą’ tsinaa’eeł ’ájiilaa?

who DA Q boat 3-4-make.P

Hoozdo hoolyéedi deesdoi sha’shin. ’Áyaańda (’áyąą) diné bi’éétsoh t’áá gééd ndaakai.

Phoenix areal-called-at hot possibly no.wonder person 3-coat without pl-3-go.pl.P

jidííłhį́į́’

3DO-4-melt.it.P

naohłé

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Ná’oolkiłí sits’ą́ą́’ tanáóó’nił lágo!

watch 1-away 3-1-take.apart.O don’t

Sam ’ádił yálti’.

Sam reflx-with 3-talk.DI

Sha’áłchíní Toohgóó bił ’eesbąs.

1-children Shiprock-to 3-with 1-drive.Prog

Shá bíighah yáshti’ lá.

sun proportionate 1-talk.I DISC

Sitsóí ’ólta’góó dah diigháahgo ła’ béeso baa yish’ááh.

1-grandchild school-toward up 3-start.to.go.I-GO some money 3-to 3-1-give.SRO.U

T’ááłáhádi kin binída’shiilzhiizh dóó hooghangóó dah ńdiikai.

once-at house 3-into-Pl-1dpl-dance.P home-toward start start-1dpl-go.pl.P

t’óó

Tł’éédą́ą́’ ’iiłhaazh.

night-past 1-sleep.P

Yadiizíní bigháníshgéésh.

can 3-through-1-cut.open.I

yishóóh

3DO-1-brush/comb.it.I

Yiską́ągo níléí Tóhajiileehgóó shigáál deizt’i’.

tomorrow.GO over.there Tóhajiileeh-toward 1-physical.being pl-3-path.extend.P

Yóó’ ’anáshyeed.

away 1-run.I

Łį́į́’ bik’i na’ashnííł.

horse 3-on 3-1-unsaddle.I