Your search for the mode Future (F)
has returned 50 entries

Shichʼéʼé kinaasdaʼgo bitsiiʼ shá beʼdíítłʼóół. Tʼáásh ʼáko?

1-daughter 3-reach.puberty.P-GO 3-hair 1-for 3-2-tie.F just-Q okay

ʼAshiiké ’éí ʼatsʼos bee ʼazhish biniiyé chahashʼoh ʼádeidoolííł.

boy-pl TOP feather 3-means-of dance 3-reason shade-house 3-3-pl-build.F

’Áłtsé biba’ dooleeł ’áko shį́į́ ’índa nih dah adidoolwoł.

first 3.for will until then only 1.with start 3-drive.F

’Íídeeshwosh daats’í doodaii’ saad naalkaah bindeeshnish.

1-sleep.F maybe or word research 3-1-work.F

Amá k’adee’ neeshch’íí nidahidíídla ní jiní.

pas-mother now piñon 3-1dpl-pick.F 3-say 3-it.is.said

bik’ídadidiidis

pl-3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

bik’ídideesdis

3DO-1-wrap.it.around.it.F

bik’ídidiidis

3DO-1dpl-wrap.it.around.it.F

Chaha’oh biyaagi ni’dííłbąs.

shade.house 3-under-at 2-drive.F

Chidí nahideeshnih ndi shibéeso ’ádin.

car 3-1-buy.F but 1-money 3-none.NI

Da’diidį́į́ł.

pl-1dpl-eat-pl.F

Da’iigisgo deekai yéeni t’oo naalyéhí bá hooghangóó nisiikai.

pl-3-wash-GO walk.pl.F aforementioned merely goods 3-for home-to roundtrip
listenloadingplaying

We were supposed to go to the laundromat, but instead we went to the store.

dadidiilyįh

pl-3DO-1dpl-melt.it.F

dadidoołhįh

pl-3DO-2dpl-melt.it.F

Damóogo nihaa náájídááh.

Sunday.GO us.return 4-again.visit.F
listenloadingplaying

Visit us again on Sunday.

deeshbish

3DO-1-boil.it.F

deeshį́į́ł

3DO-1-eat.it.F

Dibé bitah dídéesh’įįł, díkwíínee’ náádeishchį́.

sheep 3-among 3-1-look.F how.many-really again-3-born.R
listenloadingplaying

I’m going to the flock to see how many sheep have been born.

dideididoołjah

pl-3DO-3dpl-start.fire.F

dididííłjah

3DO-2-start.fire.F

didoołhįh

3DO-2dpl-melt.it.F

diidį́į́ł

3DO-1dpl-eat.it.F

Díí tł’éé’ ’iidííłhosh.

this night 2-sleep.F

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Gohwééh ’áłdó’ nahideeshnih nisinée beesénah lá.

coffee also 3-1-buy.F 1-want.NI-past 3-1-forget.P DISC

Ha’át’íísh nizhé’é nahideeshnih nízin.

what-Q 2-father 3-1-buy.F 3-want.NI

Haashą’ ʼátʼé, shí bichʼįʼ haʼdiisdzih.

how-Q 3-be.NI 1 3-to 1-speak.F

hadazhdoołtééł

pl-3DO-4dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadínóołchał

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadííłtééł

3DO-2-carry.him/her.up.out.of.something.F

Háidíígíísh neidiyoołnih nínízin?

which.one-ÍGÍÍ-Q 3-3-buy.F 2-think.NI

Háí lá kintahgóó sh ’adoołbąs?

who-Q town-to 1-me 3-drive.F

Hodíína’go ch’í’deeshnił.

later.GO out.animals.F

Hooghan ’adeeshłííł ndi tsineheeshjíí’ shee ’ádin.

hogan 1-build.F but lumber 1-with 3-none.NI

Kénídánííljeehgo, sin ła’ beehódíítał.

shoe.game-GO song some 2-sing.F

Na’nízhoozhígóó nihił ’adeeswod ’áko shį́į́ ’adiidį́į́ł chidí nihá ’ánálnéehgo.

Gallup-to 1-with INDEF-drive.P then maybe 1-dual-eat.F car 1-for 3-fix.I-GO

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

Naʼazhǫǫshgóó dooʼáazhgo nihikééʼ ʼiih deeshwoł.

casino-to 2du-go.F-GO 2pl-follow 3-into 1-run.F

Ni ga’ k’ad dibé bikéé’ díínááł.

you EMPH now sheep 3-behind 2-go.F

nideeshłeeł

3DO-1-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidiilyeeł

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidoohłeeł

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nizhé’é ha’át’íísh nahideeshnih nízin.

2-father-Q what 3-1-buy.F 3-want.NI

Níká ’adeeshwoł biniiyé níyá.

2-for 1-run.F 3-purpose.of 1-came.P

Shimá bighangóó shíni’ ńt’éé’ ch’ééhago shhoogéé’.

1-mother 3-home-to 1-desire.to.go past in.vain 1-go.P-GO 1-with ho-become.lazy.X

T’ahádą́ą́’ niha’áłchiní ’ólta’di bá hada’didoołííł.

right.now 2pl-children school-at 3-for pl-2dpl-enroll.F

Tó tsíídkáá’ dididííkááł.

water charcoal-on start-3-2-put.OC.F

Yiską́ągo ’azee’ííłíní niwoo’ yideeshnish doo.

tomorrow doctor 2-teeth 3-2-work.F will.be

Yiską́ągo díí doo ’íídííłtah da. (K’ad tsxíiłgo ’ííníłta’.)

tomorrow this NEG 3-2-read.F NEG (now quickly 3-2-read.I)

Yéego nihee nahóółtą́ągo yá’át’ééh doo yę́ę ’áko shį́į́ naadą́ą́’ dadinóosééł.

hard.GO 1pl-on 3-rain.P.GO 3-good future wish then maybe corn 3pl-grow.F