Your search for * has returned 50 entries
’Azhą́ ts’aa’ nizhóní ndi ’áłts’íísí.
even.though basket 3-be.pretty.NI even.though 3-be.small.NI’Ałk’idą́ą́’ tóniteel bąąhgóó tádííyáhę́ę bénááshnii’.
long.ago ocean 3-beside-along around-1-past 3-1-remember.P-níká
-tsé
-tł’ááh
Bilagáana bizaad bił nantł’a.
English language 3-with 3-difficult.NICh’óóshdą́ą́dą́ą́’ shichidí naaki. K’ad ’éí t’ááłá’í.
formerly 1-car two now it oneChidí bitoo’ hadi’dííłbį́į́łgo ’índa Na’azhǫǫshgóó diikah.
car 3-fuel 3.fill.up-GO.P only.then casino-GOO 3pl.go.FChidí nidabinołtłáád.
car pl-3-2dpl-stop.IDa’ ’ałní’ní’ą́ąjį’ tł’óo’di nishínílnish?
Q noon-until outside-at 2-work.P
listen
Did you work outside up to noon?
bookmark- da’ particle for yes/no questionsfind in Navajo Questions Lexicon
- ’ałní’ní’ą́ąjį’ noon-until
- -jį́’ up to, as far asfind in Navajo Postposition Lexicon
- time
- -di atfind in Navajo Postposition Lexicon
- location
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- naashnish workfind in Navajo Verb Modes
Da’ chidíísh bee hólǫ́ doodaii’ ni daats’í chidí nee hólǫ́?
Q car-Q 3-with 4-exist.NI or 2 maybe car 2-with 4-exist.NIDaané’é baa na’aldeehdi ’at’ééd jooł yídzoołtał.
game 3-to 3-happen.CI-at girl ball 3-3-kick.ProgDííshą’ látsíní háádę́ę́’ naa ninídee’?
this-Q bracelet where-from 2-to 3-arrive.PlO.PDooládó’ shį́į́ shich’ohoos’ni’ da; ’adą́ą́dą́ą́’ kintah góyaa yishááł ńt’éé’ béeso naadiinígíí ńdiiłtsooz.
wow probably 1-lucky.P yesterday town areal down 1-go.I Past money twenty-NOM 3-sit.FFO.P
listen
Boy oh boy, I was in luck; yesterday I was walking down the street and found a twenty dollar bill.
bookmark- dooládó’ --- da lá (it) certainly isfind in Navajo Particle Lexicon
- shį́į́ perhaps, probably, possiblyfind in Navajo Particle Lexicon
- ’adą́ą́dą́ą́’ yesterday
- góyaa down
- nit’ee’ pastfind in Navajo Particle Lexicon
- Perfective (P) (yi, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)find in Navajo Verb Modes
Doozhǫǫgo bééso shee hólǫ́ǫgo chidí nahideeshnih.
half.decent money 1-with 3-3-have.I-GO car 1-buy.FHa’át’íí́sh baa hane’?
What Q 3-for be.told.CIhaa níłtso
Hahgo hooghan ’ádíílííł?
when hogan 3-2-make.Fhaiigeed
3DO-1dpl-dig.it.out.Phainííłchaad
3DO-3-card.it.(as.in.wool).PHastiin ’éí tsídii ła’ ’adah ’ayídzíí’ą́.
man TOP bird INDEF down 3-3-knock.off.SRO.PHáágóó díníyá?
where-to 2-go.FHáíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa?
who-Q boat 3-3-make.PKintahgóó naayáá lá. ’Áyaanída bikee’ ’ániidí.
town-to 3-go.P DISC no.wonder 3-shoe newKwii sínídáa dooleeł.
here 2-sit.SPN will.be.FShá bíighah tsiyaa sédáago, shinááł nida’jiłkǫ́ǫ́’.
sun proportionate tree-under 1-sit.SPN-GO 1-watch.CI pl-4-swim.PShééhonísinísh?
1-2-know.NI-QShidá’í éí t’óó chaha’oh ła’ nijó’aah laanaa ní.
my.uncle TOP just arbor one 4-build.O hope 2-say.PShizhé’é bitsą́ądi haashį́į́ yidzaago tł’óó’góó yik’ee naalyiish.
1-father 3-stomach-at something 3-happen.P-GO outside-toward 3-on.account.of 2-bend/stoop.CIShí t’óó ’ááłk’iis yisháałgo shizhé’é tsékooh gódeg ha’asbą́ą́z.
1 merely SUP-alongside 1-go.Prog-GO 1-father canyon areal-up up-3-drive.PShíká ’anilyeed.
1-for 2-run.IShį́į́dą́ą́’ na’niiłkaadgo t’áá ’áháníjį’ ’adeeshch’iłgo bik’ee deelyiz.
T’áa shǫǫ chidí bikee’ ’aniidíígíí shá bąąh niná’nil.
just good car 3-shoe new-rel 1-for 3-on again-3-place.PT’áá ká ’ooshháásh.
neg 1-go.to.sleep.OT’ááłáhádi kin binída’shiilzhiizh dóó hooghangóó dah ńdiikai.
once-at house 3-into-Pl-1dpl-dance.P home-toward start start-1dpl-go.pl.PT’áh shǫǫ shibéeso bizis t’áá chidí bii’ si’ą́ą́ lá.
just good 1-money 3-wallet just car 3-inside 3-sit.SRO emph.Tózis biníká dínísh’į́į́’.
bottle 3-through 1-look.XTsxį́įłgo ni’éé’ biih ni’nééh.
hurry 2-clothes 3-into 2-crawl.ITʼah doo laʼ nááʼáshdlą́ą da.
anymore LA’ again-1-drink.P NEGwoohgish
3DO-2dpl-make.one.cut.in.it.IYiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?
tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI
listen
When you go to Gallup tomorrow where do you want to eat?
bookmark- yiską́ągo tomorrow
- háá-P.ENCLITIC wherefind in Navajo Questions Lexicon
- -sh enclitic for content questionsfind in Navajo Questions Lexicon
- -di atfind in Navajo Postposition Lexicon
- Future (F)find in Navajo Verb Modes
- yíshą́ eat itfind in Navajo Verb Modes
- Continuative Imperfective (CI)find in Navajo Verb Modes
- nisin think, wantfind in Navajo Verb Modes




