A’ich
[[ʔaʔint͡ʃ]]
pronombre
you (singular)
(Spanish) tú / vos / usted (singular)
bookmark
A’o’na
[[ʔaʔ.’na]]
pronombre
we (exclusive)
(Spanish) nosotros (exclusivo)
bookmark
Ab’lalon xjal
[[ʔa.’ɓlalon ʂχal]]
sustantivo
foreigner, strange
(Spanish) extranjero, forastero
bookmark
Aja’n
[[ʔaʔχaʔn]]
demostrativo
this
(Spanish) esto / esta
bookmark
Ajlal
[[ʔaχ.’lal]]
verbo transitivo
count
(Spanish) contar (1, 2, 3...)
bookmark
B’an nim
[[ɓan nim]]
número
enough
(Spanish) bastante-
bookmark
B’o’w tx’ya’n
[[ɓoʔw t͡ʂ’jaʔn]]
sustantivo
puma
(Spanish) puma
bookmark
Ch’inky
[[t͡ʃ’i.’nkʲ]]
número
a little more
(Spanish) otro poco-
bookmark
Chilb’a’
[[t͡ʃil.’ɓaʔ]]
sustantivo
shaker
(Spanish) Cascabel (m)
bookmark
E’en
[[ʔeʔen]]
verbo transitivo
see
(Spanish) ver
bookmark
Itz’jik
[[ʔit͡s’.’χik]]
verbo intransitivo
be born
(Spanish) nacer
bookmark
Itz’lon
[[ʔi.’t͡s’.’lon]]
sustantivo
Wake
(Spanish) Velorio
bookmark
Itzikj
[[ʔit͡sikχ]]
sustantivo inalienable
elder brother
(Spanish) hermano mayor
bookmark
Iwi’
[[ʔwiʔ]]
adverbio de tiempo
yesterday
(Spanish) ayer
bookmark
Jaxhb’il
[[χaʃ.’ɓil]]
sustantivo
coconut
(Spanish) coco
bookmark
K’ul
[[k’ul]]
sustantivo
plant
(Spanish) planta
bookmark
K’wa’l
[[k’waʔl]]
sustantivo
boy
(Spanish) niño
bookmark
Kulin
[[ku.’lin]]
adjetivo
smooth
(Spanish) liso
bookmark
Kxhlan
[[k.’ʃlan]]
sustantivo
chicken
(Spanish) pollo
bookmark
Ky’i la’j
[kʲ’ilaʔ]]
número
a lot
(Spanish) mucho, bastante-
bookmark
kyan aj titz’in tat
[[kʲan aχ tit͡s’in tat]]
sustantivo inalienable
father’s younger brother
(Spanish) tio (el hermano menor de su padre)
bookmark
Kye ichan eqe kansan te saqb’alam
[[kʲe ʔit͡ʃan ʔeqeʔ kan.’san te saq.’ɓalam]]
frase
men killed the jaguar
(Spanish) hombres mataron el jaguar
bookmark
Kye tx’ya’n k’onti’l nkye oqelan
[[kʲe t͡ʂ’.’jaʔn k’ontiʔl kʲe noqelan]]
frase
the dogs are running
(Spanish) los perros corren (estan corriendo)
bookmark
Kykab’il
[[kʲkaɓil]]
numero
both
(Spanish) ambos, los dos-
bookmark
Mos
[[mos]]
sustantivo
non-indigenous man
(Spanish) ladino
bookmark
Nchi’j
[[n.’t͡ʃi’jχ]]
adverbio de tiempo
tomorrow
(Spanish) mañana
bookmark
Ni’atx tb’anil
[[niʔ.’at͡ʂ tɓanil]]
sustantivo
the evil
(Spanish) El mal
bookmark
Nijunt
[[niχunt] ]
adverbio
anyone, no one
(Spanish) ninguno-
bookmark
Nik’on
[[ni.’k’on]]
verbo transitivo
lie
(Spanish) mentir
bookmark
Nim amaq’
[[nim amaʛ]]
sustantivo
City
(Spanish) Ciudad
bookmark
Nim su’a’n
[[nim suʔaʔn]]
sustantivo
bamboo
(Spanish) bambú
bookmark
Nk’ajol
[[nk’a.’jol]]
sustantivo
son
(Spanish) hijo (de hombre)
bookmark
Nxhb’ajin
[[n.’ʃinʛi.’χin]]
verbo
be intoxicated
(Spanish) estar borracho
bookmark
Ok i’l, q’ojin
[[ʔO.’k iʔl ʛo.’χin] ]
verbo transitivo
fight
(Spanish) luchar / pelear
bookmark
Pawan
[pa.’wan]
verbo transitivo
split
(Spanish) dividir
bookmark
Q’a’en
[[ʛaʔen]]
sustantivo
tablet where women grind food for feasting
(Spanish) molendera (tabla donde se pone piedra de moler)
bookmark
Q’anal te xob’al
[[ʛanal te ʂoɓal] ]
verbo
To cure of fright-related illness
(Spanish) Curar de susto
bookmark
Sanik
[[sa.’nik]]
sustantivo
ant
(Spanish) hormiga
bookmark
Skapun twitz ka’j
[[sk’a.’pun twit͡s kaʔχ]]
frase
clear sky
(Spanish) cielo azul
bookmark
Smujin
[[smu.’χin]]
sustantivo
obscurity
(Spanish) obscuridad, oscuridad
bookmark
Stakb’il
[[stak.’ɓil]]
sustantivo
altar
(Spanish) Altar
bookmark
Tal txk’up
[[tal t͡ʂ.’kup]]
sustantivo
pup
(Spanish) cachorro
bookmark
Tb’aq’ twitz xjal
[[tɓaq twitz ʂχal]]
verbo
To give the evil eye
(Spanish) Ojear
bookmark
Te junjun
[[te χun.’χun]]
nunero
each one
(Spanish) cada uno-
bookmark
Ti’
[[tiʔ]]
pronombre interrogativo
what
(Spanish) ¿qué?
bookmark
Tjay anim
[[tχaj anim]]
sustantivo
Grave
(Spanish) panteón, tumba, nicho
bookmark
Toyb’etz
[[toj.’ɓet͡s]]
sustantivo
Offering
(Spanish) Ofrenda
bookmark
Twi’ tx’yan
[[twiʔ t͡ʂ’.’jaʔn]]
sustantivo
bitch
(Spanish) perra
bookmark
Tx’a’omj
[[t͡ʂ’aʔomχ]]
sustantivo
Bribe
(Spanish) Mordida (soborno)
bookmark
Txaxon
[[t͡ʂa.’ʂon]]
adjetivo
unripe
(Spanish) inmaduro
bookmark
Txi’n
[[t͡ʂiʔn]]
Adverbio de lugar
there
(Spanish) allá
bookmark
Tza’n
[[t͡saʔn]]
Adverbio de lugar
here
(Spanish) aquí
bookmark
Tzan kyaqil
[[t͡san. ’kʲaqil]]
número
total
(Spanish) en total-
bookmark
Tzitza’
[[t͡si.’t͡saʔ]]
adverbio interrogativo de manera
how
(Spanish) cómo
bookmark
Wa’xh kway
[[waʔʃ k.’waj]]
sustantivo
donkey
(Spanish) burro
bookmark
waq’unon
[[wa.’ʛunon]]
sustantivo posesivo
Servant, paid laborer
(Spanish) Mozo
bookmark
Xjal awal kjoj
[[ʂχal awal kχoχ]]
sustantivo
farmer
(Spanish) persona que siembra milpa
bookmark
Xlink’an
[[ʂlin.’k’an]]
verbo intransitivo
jump
(Spanish) saltar
bookmark
Xo’ol
[[ʂoʔo]]
verbo transitivo
pull
(Spanish) tirar
bookmark
Xob’layon
[[ʂoɓ.’lajon]]
sustantivo
Ghost
(Spanish) Fantasma
bookmark
Xpo’tz
[[ʂpoʔt͡s]]
sustantivo
Ball
(Spanish) Pelota, bola
bookmark
Xpunuq’in
[[ʂpunu.’ʛin]]
verbo intransitivo
swim
(Spanish) nadar
bookmark
Xqetx’
[[ʂχet͡ʂ’]]
adjetivo
twisted
(Spanish) torcido-
bookmark
Xtxawuk’ tkyesb’il pom
[[ʂt͡ʂa.’wuk’ tkʲ’esʛil pom]]
sustantivo
Incense burner
(Spanish) incensario (recipiente para quemar incienso)
bookmark
Ya’ aj titz’in tat
[[jaʔ aχ tit͡s’in tat]]
sustantivo inalienable
father’s younger sister
(Spanish) tia (la hermana menor de su padre)
bookmark
Yab’sa’
[[jaʛ.’saʔ]]
verbo intransitivo
be ill
(Spanish) estar enfermo
bookmark