A’o’
[[ʔaʔ.’oʔ]]
pronombre
we (inclusivo)
(Spanish) nosotros (inclusivo)
bookmark
Ab’lalon xjal
[[ʔa.’ɓlalon ʂχal]]
sustantivo
foreigner, strange
(Spanish) extranjero, forastero
bookmark
Ajna’l
[[ʔaχ.’naʔl]]
adverbio de tiempo
today
(Spanish) hoy
bookmark
Ajni’n
[[ʔaχ.’niʔn]]
demostrativo
that
(Spanish) aquél / aquella
bookmark
Ak’ix
[[ʔak’iʂ] ]
adjetivo
same
(Spanish) mismo, igual-
bookmark
Ala’mj
[[ʔalaʔmχ]]
verbo intransitivo
give birth
(Spanish) dar a luz
bookmark
Ale’x
[[aleʔʂ]]
adverbio
only, unique
(Spanish) único-
bookmark
Amaq’
[[ʔamaq]]
sustantivo
town
(Spanish) Pueblo
bookmark
B’an nim
[[ɓan nim]]
número
enough
(Spanish) bastante-
bookmark
B’an nim
[[ɓan. nim]]
número
too much
(Spanish) demasiado-
bookmark
B’itza’tz
[[ɓit͡saʔt͡s]]
verbo transitivo
To sing (tv)
(Spanish) Cantarlo
bookmark
B’itzayon
[[ɓit͡sajon]]
sustantivo
singer at religious ceremony
(Spanish) Cantor
bookmark
Chalajsal
[[[t͡ʃa.’laχ.’sal]]
verbo intransitivo
be happy
(Spanish) ser feliz
bookmark
Chimb’on
[[t͡ʃim.’ɓon]]
sustantivo
Musician
(Spanish) Músico
bookmark
Chinab’
[[t͡ʃinaɓ]]
sustantivo
Music
(Spanish) Música
bookmark
Chukel
[[t͡ʃukel] ]
adjetivo
alone
(Spanish) a solas-
bookmark
Ichmil
[[it͡ʃ.’mil]]
sustantivo inalienable
husband
(Spanish) esposo
bookmark
Itz’inj xuj
[[ʔit͡s’inχ ʂuχ ]]
sustantivo inalienable
younger sister
(Spanish) hermana menor
bookmark
Itz’layon
[[ʔi.t͡s’.’lajon]]
verbo
To hold a wake for
(Spanish) Velarlo
bookmark
Itz’lon
[[ʔi.’t͡s’.’lon]]
sustantivo
Wake
(Spanish) Velorio
bookmark
Janik’b’a’
[[χa.’nik’ʛaʔ]]
adverbio de tiempo
when
(Spanish) cuando
bookmark
Jukan
[[χu.’k’an]]
verbo intransitivo
swell
(Spanish) hincharse
bookmark
Junjunaq
[[χun.’χunaq]]
número
one by one
(Spanish) uno por uno,
bookmark
Junjunx
[[χun.’χunʂ]]
pronombre interrogativo
some
(Spanish) algunos
bookmark
K’onti’l eb’l
[[k’on’tiʔl.’eɓl]]
adjetivo
invisible
(Spanish) invisible-
bookmark
ky’ixel
[[kʲ’i.’xel] ]
sustantivo
Cultural heritage
(Spanish) herencia
bookmark
kyan aj titz’in tat
[[kʲan aχ tit͡s’in tat]]
sustantivo inalienable
father’s younger brother
(Spanish) tio (el hermano menor de su padre)
bookmark
Kye tinch kansal kyiy
[kʲe tint͡ʃ kan.’sal kʲij]]
sustantivo plural
kingfishers
(Spanish) los martín pescador
bookmark
Kye xjal
[[kʲe ʂ.’χal]]
sustantivo
people
(Spanish) personas
bookmark
Mey
[[mey]]
adjetivo
half
(Spanish) la mitad, medio-
bookmark
Mos
[[mos]]
sustantivo
non-indigenous man
(Spanish) ladino
bookmark
Nan
[[nan]]
sustantivo inalienable
mother
(Spanish) madre
bookmark
Nchi’j
[[n.’t͡ʃi’jχ]]
adverbio de tiempo
tomorrow
(Spanish) mañana
bookmark
Ni’atx b’an q’ab’
[[niʔaʔt͡ʂ ɓan ʛaɓ]]
sustantivo
left
(Spanish) izquierda
bookmark
Ni’atx tb’anil
[[niʔ.’at͡ʂ tɓanil]]
sustantivo
the evil
(Spanish) El mal
bookmark
Nik’on
[[ni.’k’on]]
verbo transitivo
lie
(Spanish) mentir
bookmark
Nxhb’ajin
[[n.’ʃinʛi.’χin]]
verbo
be intoxicated
(Spanish) estar borracho
bookmark
Otzqilon
[[ot͡s.’qilon]]
sustantivo
wiseman
(Spanish) sabio
bookmark
Pakb’al
[[pak.’ʛal]]
verbo transitivo
tell story
(Spanish) contar (una historia)
bookmark
Pelq’u’
[[pel.’ʛuʔ]]
verbo transitivo
push
(Spanish) empujar
bookmark
Q’a’enj, remeyj
[[ʛaʔ.’enχ, remej]]
sustantivo
Medicine
(Spanish) Medicina, remedio
bookmark
Qib’ol
[[qi.’ɓol]]
verbo transitivo
rub
(Spanish) frotar
bookmark
Saquk’
[[sa.’quk’]]
sustantivo
bedbug
(Spanish) chinche
bookmark
Sotz’
[[sot͡s’]]
sustantivo
bat
(Spanish) murciélago
bookmark
Tajsik anim
[[taχ.’sik anim]]
sustantivo
Cemetery
(Spanish) Cementerio, camposanto
bookmark
Tamoj
[[tamoχ] ]
sustantivo
pair, couple
(Spanish) pareja-
bookmark
Tat
[[tat]]
sustantivo inalienable
father
(Spanish) padre
bookmark
Te tx’ya’n k’onti’l no’qelan
[[te t͡ʂ’.’jaʔn k’on.’ti’l noqe.’lan]]
frase
the dog does not run
(Spanish) el perro no corre
bookmark
Teb’en
[[Teɓen]]
sustantivo
flesh (fruit)
(Spanish) pulpa
bookmark
Tjay anim
[[tχaj anim]]
sustantivo
Grave
(Spanish) panteón, tumba, nicho
bookmark
Tqetel tkyesb’il pom
[[qetel tkʲ’esɓil pom]]
sustantivo
Incense
(Spanish) Copal para quemar, incienso
bookmark
Txewal, kyab’il
[[t͡ʂewal jaɓil]]
sustantivo
Disease
(Spanish) Peste, enfermedad
bookmark
Txkup
[[t͡ʂ.’kup]]
sustantivo
animal
(Spanish) animal
bookmark
Wa’xh kway
[[waʔʃ k.’waj]]
sustantivo
donkey
(Spanish) burro
bookmark
Wal
[[wal]]
sustantivo siempre poseido
son
(Spanish) hijo (de mujer)
bookmark
Xel qanlet tetz Ajq’ij ti’ tyab’il at.
[[ʂel qan.’let tet͡ʃa ajʛiχ tiʔ tjaɓil at] ]
verbo
To consult witch a diviner
(Spanish) hacer consultas con los ajq’ij (para saber que enfermedad tiene)
bookmark
Xewj
[[ʂewχ]]
verbo intransitivo
breathe
(Spanish) respirar
bookmark
Xhiky
[[ʃikʲ]]
sustantivo
rabbit
(Spanish) conejo
bookmark
Xhk’atunsb’il
[[ʃ.’k’atun.’saɓil]]
verbo transitivo
wipe
(Spanish) limpiar
bookmark
Xjal awal kjoj
[[ʂχal awal kχoχ]]
sustantivo
farmer
(Spanish) persona que siembra milpa
bookmark
Xnenul
[[ʂne.’nul]]
sustantivo
watchman
(Spanish) guardián
bookmark
Xob’al
[[ʂoɓal]]
sustantivo
Fright, illness
(Spanish) Susto
bookmark
yoq’ol b’aq
[[joʛol ɓaq]]
sustantivo
Bone curer
(Spanish) Huesero
bookmark
Yoq’ol xuj
[[joʛol ʂuχ]]
sustantivo
Midwife
(Spanish) Comadrona, partera
bookmark