Ale’x
[[aleʔʂ]]
adverbio
only, unique
(Spanish) único-
bookmark
Alo’mj
[[ʔa.’loʔmχ]]
sustantivo
deer
(Spanish) ciervo
bookmark
B’an q’ab’
[[ɓan ʛaɓ]]
sustantivo
right
(Spanish) derecho
bookmark
B’i’ixh
[[ɓiʔʃ ]]
sustantivo inalienable
father’s mother
(Spanish) abuela paterna
bookmark
B’o’w tx’ya’n
[[ɓoʔw t͡ʂ’jaʔn]]
sustantivo
puma
(Spanish) puma
bookmark
Chilb’a’
[[t͡ʃil.’ɓaʔ]]
sustantivo
shaker
(Spanish) Cascabel (m)
bookmark
Chimb’il xjal
[[t͡ʃim.’ɓil ʂχal]]
sustantivo
Meeting
(Spanish) Junta, reunión
bookmark
Chimb’on
[[t͡ʃim.’ɓon]]
sustantivo
Musician
(Spanish) Músico
bookmark
Chimb’on chinab’
[[t͡ʃim.’ɓon]]
sustantivo
Marimba players
(Spanish) Marimberos
bookmark
E’en
[[ʔeʔen]]
verbo transitivo
see
(Spanish) ver
bookmark
Ib’oy
[[ʔiɓoj]]
sustantivo
armadillo
(Spanish) armadillo
bookmark
Ichmil
[[it͡ʃ.’mil]]
sustantivo inalienable
husband
(Spanish) esposo
bookmark
Ijaj
[ʔi.’χaχ]
sustantivo
seed
(Spanish) semilla
Speaker: Calixto Simon Perez
bookmark
Itz’inj
[[ʔit͡s’inχ]]
sustantivo inalienable
younger brother
(Spanish) hermano menor
bookmark
Iwi kye nkye tx’ya’n nkye oqelan
[[ʔiwi kʲe t͡ʂ’.’jaʔn nkʲe oqelan]]
frase
yesterday the dogs were running
(Spanish) ayer los perros estaban corriendo
bookmark
Jukan
[[χu.’k’an]]
verbo intransitivo
swell
(Spanish) hincharse
bookmark
K’ayb’il
[[k’aj.’ɓil]]
sustantivo
Market
(Spanish) Mercado
bookmark
Kamiky
[[ka.’mikʲ]]
verbo intransitivo
die
(Spanish) morir
bookmark
Kansb’il txkup
[[kan.’sɓil wakʃ]]
sustantivo
Slaughterhouse
(Spanish) Rastro, donde se mata animales
bookmark
Kawlayon q’ij
[[kaw.’lijon ʛiχ]]
sustantivo
Religious society
(Spanish) Cofradía
bookmark
Kayi’
[[kajiʔ]]
verbo transitivo
watch
(Spanish) ver
bookmark
Kyan aj itzikj tzan nan
[[kʲan aχ tit͡sikχ t͡san nan]]
sustantivo inalienable
mother’s younger brother
(Spanish) tio (el hermano menor de su madre)
bookmark
Laqchik
[[laʛt͡ʃik]]
adverbio
far
(Spanish) lejos
bookmark
Majenayon jay
[[ma.’χena.’jon χaj]]
sustantivo
guest
(Spanish) Huésped
bookmark
Nab’amj
[[naɓamχ]]
sustantivo
Blessing
(Spanish) Bendición
bookmark
Nchi’j
[[n.’t͡ʃi’jχ]]
adverbio de tiempo
tomorrow
(Spanish) mañana
bookmark
Nchi’j te tx’ya’n nlay tz’oqelan
[[nt͡ʃ ’.’iʔχ te nlaʔj t͡s’o.’qelan]]
frase
tomorrow the dog will not run
(Spanish) mañana el perro no correrá
bookmark
Ni’atx b’an q’ab’
[[niʔaʔt͡ʂ ɓan ʛaɓ]]
sustantivo
left
(Spanish) izquierda
bookmark
Nijunt
[[niχunt] ]
adverbio
anyone, no one
(Spanish) ninguno-
bookmark
Nim su’a’n
[[nim suʔaʔn]]
sustantivo
bamboo
(Spanish) bambú
bookmark
Nlay alon
[[nlaj ʔa.’lon] ]
adverbio de negación
not
(Spanish) no (futuro)
bookmark
Oqelan
[[ʔo.’qelan]]
verbo intransitivo
run
(Spanish) correr
bookmark
Otzqilon
[[ot͡s.’qilon]]
sustantivo
wiseman
(Spanish) sabio
bookmark
Patz’an
[[pa.’t͡s’an]]
sustantivo
reed
(Spanish) caña
bookmark
Pujul alon
[[puʂul alon]]
verbo
To serve as midwife
(Spanish) Atender un parto
bookmark
Q’anayon
[[ʛanajon]]
sustantivo
Shaman, medicine man
(Spanish) Curandero
bookmark
Q’umal
[[ʛu.’mal]]
verbo transitivo
say
(Spanish) decir
bookmark
Q’usal tze’
[[ʛusal t͡seʔ]]
sustantivo
moss
(Spanish) musgo
bookmark
Qxjalil
[[q.’ʂχa.’lil]]
sustantivo
indigenous
(Spanish) Indígena
bookmark
Saqb’alam
[[saq.’ɓalam]]
sustantivo
jaguar
(Spanish) jaguar
bookmark
Saqb’aqon
listenloadingplaying
[saq.ɓa.’qon]
sustantivo generalmente no poseido
hail
(Spanish) granizo (de hielo)
Speaker: Calixto Simon Perez
bookmark
Saquk’
[[sa.’quk’]]
sustantivo
bedbug
(Spanish) chinche
bookmark
Sb’u’k
[[sɓuʔk]]
sustantivo
North American person
(Spanish) gringo
bookmark
Tajsik anim
[[taχ.’sik anim]]
sustantivo
Cemetery
(Spanish) Cementerio, camposanto
bookmark
Taklet
[[tak.’let]]
verbo intransitivo
freeze
(Spanish) congelarse
bookmark
Tamoj
[[tamoχ] ]
sustantivo
pair, couple
(Spanish) pareja-
bookmark
Te tx’ya’n k’onti’l no’qelan
[[te t͡ʂ’.’jaʔn k’on.’ti’l noqe.’lan]]
frase
the dog does not run
(Spanish) el perro no corre
bookmark
Tetz k’onti’l no’qelan
[[tet͡s k’on.’tiʔl .’noqelan]]
frase
he does not run
(Spanish) él no corre
bookmark
Tetz k’onti’l xik xhchi’ kyiy
[[tet͡s k’on.’tiʔl ʂik ʃt͡ʃ iʔ]]
frase
he did not eat it
(Spanish) él no lo comió
bookmark
Ti’
[[tiʔ]]
pronombre interrogativo
what
(Spanish) ¿qué?
bookmark
Tinch eq’il kyiy
[[tint͡ʃ eʛil kʲij ]
sustantivo
kingfisher
(Spanish) martín pescador
bookmark
Tkanjin e’l
[[tkaχin.’eʔl]]
numero
four times
(Spanish) cuatro veces-
bookmark
Toyb’etz
[[toj.’ɓet͡s]]
sustantivo
Offering
(Spanish) Ofrenda
bookmark
Tq’ab’ (tze’)
[[tʛaɓ t͡seʔ]]
sustantivo
branch
(Spanish) rama
bookmark
Tukru’
[[tuk.’ruʔ]]
sustantivo
owl
(Spanish) búho
bookmark
Twitzale’
[[twi.’t͡saleʔ]]
sustantivo
chief
(Spanish) jefe
bookmark
Txakuyon
[[t͡ʂa.’kujon]]
verbo
To decorate
(Spanish) Adornarlo
bookmark
Tz’ok tb’aq twitz xjal
[[t͡s’ok tɓaq twitz ʂχal]]
verbo
Suffering from evil eye
(Spanish) Ojeado
bookmark
Wajxaq
[[waχ.’ʂaq]]
número
eight
(Spanish) ocho
bookmark
Xawen
[[ʂa.’wen]]
verbo transitivo
vomit
(Spanish) vomitar
bookmark
Xel qanlet tetz Ajq’ij ti’ tyab’il at.
[[ʂel qan.’let tet͡ʃa ajʛiχ tiʔ tjaɓil at] ]
verbo
To consult witch a diviner
(Spanish) hacer consultas con los ajq’ij (para saber que enfermedad tiene)
bookmark
Xewj
[[ʂewχ]]
verbo intransitivo
breathe
(Spanish) respirar
bookmark
Xky’itik’
[[ʂkʲ’tik’]]
adjetivo
Funny
(Spanish) Chistoso, cómico
bookmark
Xnaq’tzon
[[ʂnaʛ.’t͡son]]
sustantivo
teacher
(Spanish) maestro
bookmark
Xtx’o’
[[ʂ.’t͡ʂ’oʔ]]
sustantivo
frog
(Spanish) sapo
bookmark
Xtxawuk’ tkyesb’il pom
[[ʂt͡ʂa.’wuk’ tkʲ’esʛil pom]]
sustantivo
Incense burner
(Spanish) incensario (recipiente para quemar incienso)
bookmark
Xu’x
[[ʂuʔʂ]]
sustantivo
flute
(Spanish) pito
bookmark
Xumil
[[ʂumil]]
verbo transitivo
throw
(Spanish) lanzar
bookmark
Ya’ aj titz’in tat
[[jaʔ aχ tit͡s’in tat]]
sustantivo inalienable
father’s younger sister
(Spanish) tia (la hermana menor de su padre)
bookmark
Yab’sa’
[[jaʛ.’saʔ]]
verbo intransitivo
be ill
(Spanish) estar enfermo
bookmark
Yoq’on
[[jo.’ʛon]]
sustantivo
eagle
(Spanish) águila
bookmark
Yoq’on
[[joʛon]]
sustantivo
falcon
(Spanish) halcón
bookmark