A’o’na
[[ʔaʔ.’na]]
pronombre
we (exclusive)
(Spanish) nosotros (exclusivo)
bookmark
A’o’naji
[[ʔaʔ.’naχi]]
pronombre
you (plural)
(Spanish) vosotros / ustedes
bookmark
Ak’ix
[[ʔak’iʂ] ]
adjetivo
same
(Spanish) mismo, igual-
bookmark
Alo’mj
[[ʔa.’loʔmχ]]
sustantivo
deer
(Spanish) ciervo
bookmark
B’an ax
[[ɓan aʂ]]
adverbio
correct
(Spanish) correcto
bookmark
B’an q’ab’
[[ɓan ʛaɓ]]
sustantivo
right
(Spanish) derecho
bookmark
B’itzan
[[ɓit͡san]]
verbo intransitivo
To sing (iv)
(Spanish) Cantar
bookmark
B’ujun
[[ɓu.’jun]]
verbo transitivo
hit
(Spanish) golpear / pegar
bookmark
Cha ale’x
[[t͡ʃa.’aleʔʂ]]
número
complete
(Spanish) completo-
bookmark
Ichmil
[[it͡ʃ.’mil]]
sustantivo inalienable
husband
(Spanish) esposo
bookmark
Ijaj
[ʔi.’χaχ]
sustantivo
seed
(Spanish) semilla
Speaker: Calixto Simon Perez
bookmark
Itz’inj xuj
[[ʔit͡s’inχ ʂuχ ]]
sustantivo inalienable
younger sister
(Spanish) hermana menor
bookmark
Iwi kye nkye tx’ya’n nkye oqelan
[[ʔiwi kʲe t͡ʂ’.’jaʔn nkʲe oqelan]]
frase
yesterday the dogs were running
(Spanish) ayer los perros estaban corriendo
bookmark
Iwi woqelan te tx’ya’n
[[ʔiwi woqe.’lan te t͡ʂ’jaʔn]]
frase
yesterday the dog ran
(Spanish) ayer el perro corrió
bookmark
Ja’
[[χaʔ]]
Adverbio de lugar
where
(Spanish) donde
bookmark
Janik’b’a’
[[χa.’nik’ʛaʔ]]
adverbio de tiempo
when
(Spanish) cuando
bookmark
Junjunx
[[χun.’χunʂ]]
pronombre interrogativo
some
(Spanish) algunos
bookmark
K’onti’l te’
[[k’on.’tiʔl teʔ]]
frase
dull
(Spanish) sin filo
bookmark
K’wa’l
[[k’waʔl]]
sustantivo
boy
(Spanish) niño
bookmark
K’wa’l
[[k’waʔl]]
sustantivo
child
(Spanish) niño
bookmark
ky’ixel
[[kʲ’i.’xel] ]
sustantivo
Cultural heritage
(Spanish) herencia
bookmark
Kyaqil
[[kʲaqil]]
número
all, everything
(Spanish) todo-
bookmark
Kyaqil e’l
[[kʲaqil.’eʔl]]
numero
every
(Spanish) cada vez
bookmark
Kyeb’anaji’
[[kʲeɓa,’naχiʔ]]
adverbio
little by little
(Spanish) poco a poco-
bookmark
Mankunsal
[[man.’kun.’sal]]
verbo transitivo
dig
(Spanish) cavar
bookmark
Meltz’jik
[[mel.’t͡s’χik]]
verbo intransitivo
turn
(Spanish) voltear / dar la vuelta
bookmark
Muqul
[[muqul]]
sustantivo
Grave digger
(Spanish) Enterrador
bookmark
Nan
[[nan]]
sustantivo inalienable
mother
(Spanish) madre
bookmark
Nchi’j
[[n.’t͡ʃi’jχ]]
adverbio de tiempo
tomorrow
(Spanish) mañana
bookmark
Nchi’j te tx’ya’n woqelayon
[[nt͡ʃ ’iʔχ te t͡ʂ’.’jaʔn woqelajon]]
frase
tomorrow the dog will run
(Spanish) mañana el perro correrá
bookmark
Ni’atx tb’anil
[[niʔ.’at͡ʂ tɓanil]]
sustantivo
the evil
(Spanish) El mal
bookmark
Nim amaq’
[[nim amaʛ]]
sustantivo
City
(Spanish) Ciudad
bookmark
Nlay alon
[[nlaj ʔa.’lon] ]
adverbio de negación
not
(Spanish) no (futuro)
bookmark
Nqet twitz
[[nqet twit͡s]]
verbo
To sing a lullaby, to lull a baby to sleep
(Spanish) Arrullarlo
bookmark
Oqelan
[[ʔo.’qelan]]
verbo intransitivo
run
(Spanish) correr
bookmark
Pach
[[pat͡ʃ]]
sustantivo
Ranch
(Spanish) Rancho
bookmark
Q’umal
[[ʛu.’mal]]
verbo transitivo
say
(Spanish) decir
bookmark
Saqb’aqon
listenloadingplaying
[saq.ɓa.’qon]
sustantivo generalmente no poseido
hail
(Spanish) granizo (de hielo)
Speaker: Calixto Simon Perez
bookmark
Saquk’
[[sa.’quk’]]
sustantivo
bedbug
(Spanish) chinche
bookmark
Se’w
[[seʔw]]
adjetivo
round
(Spanish) redondo / circular
bookmark
Tajaw
[[ta.’χaw]]
sustantivo poseido
owner, master
(Spanish) Dueño
bookmark
Tajawil witz
[[ta.’χawil wit͡s]]
sustantivo
Lord of the mountain
(Spanish) Dueño del cerro
bookmark
Taklet
[[tak.’let]]
verbo intransitivo
freeze
(Spanish) congelarse
bookmark
Tal itx’
[[tal ʔit͡ʂ’]]
sustantivo
rat
(Spanish) rata
bookmark
Tal txk’up
[[tal t͡ʂ.’kup]]
sustantivo
pup
(Spanish) cachorro
bookmark
Tamoj
[[tamoχ] ]
sustantivo
pair, couple
(Spanish) pareja-
bookmark
Te junjun
[[te χun.’χun]]
nunero
each one
(Spanish) cada uno-
bookmark
Te saqb’alam aji’ qe kansan kye ichan
[[te saq.’ɓalam ʔaχiʔ qe kansan kʲe ʔit͡ʃan] ]
frase
the jaguar killed the men
(Spanish) el jaguar mató a los hombres
bookmark
Tetz no’qelan
[[tet͡s .’noqelan]]
frase
he runs
(Spanish) él corre
bookmark
Tetz xik xhchi’ kyiy
[[tet͡s ʂik ʃt͡ʃ iʔ kʲij]]
frase
he ate fish
(Spanish) él comió pescado
bookmark
Ti’
[[tiʔ]]
pronombre interrogativo
what
(Spanish) ¿qué?
bookmark
Ti’lti’
[[k’ontiʔl tiʔ]]
adjetivo
nothing
(Spanish) nada-
bookmark
Tq’ab’ (tze’)
[[tʛaɓ t͡seʔ]]
sustantivo
branch
(Spanish) rama
bookmark
Tqetel tkyesb’il pom
[[qetel tkʲ’esɓil pom]]
sustantivo
Incense
(Spanish) Copal para quemar, incienso
bookmark
Tx’emun
[[t͡ʂ’e.’mun]]
verbo transitivo
cut
(Spanish) cortar
bookmark
Txkup
[[t͡ʂ.’kup]]
sustantivo
animal
(Spanish) animal
bookmark
Tz’il
[[t͡s’il]]
adjetivo
dirty
(Spanish) sucio
bookmark
Tza’n
[[t͡saʔn]]
Adverbio de lugar
here
(Spanish) aquí
bookmark
Tze’en
[[t͡seʔen]]
verbo intransitivo
laugh
(Spanish) reírse
bookmark
Watb’il
[[wat.’ɓil ]]
sustantivo
Room
(Spanish) Posada, hospedaje
bookmark
Winaq jun
[[winaq χun]]
número
twenty-one
(Spanish) veintiúno
bookmark
wit’let
[[wi.’t’let]]
verbo intransitivo
sit
(Spanish) sentarse
bookmark
Xewj
[[ʂewχ]]
verbo intransitivo
breathe
(Spanish) respirar
bookmark
Xjal tuj kyaq tx’otx’
[[ʂχal tuχ kʲaq t͡ʂ’ot͡ʂ’]]
sustantivo
Person from coast
(Spanish) Costeño, persona originaria de la costa
bookmark
Xjamb’il
[[ʂχam.’ɓil]]
sustantivo
Religious custom
(Spanish) Costumbre
bookmark
Xk’o’pimaj
[[ʂ.’k’opi.’maχ]]
sustantivo
Prisoner
(Spanish) Preso
bookmark
Xkulkuwitx’
[[ʂkul.’kuwit͡ʂ’]]
sustantivo
witch
(Spanish) Lechuza (bruja)
bookmark
Xky’itik’
[[ʂkʲ’itik’]]
sustantivo
Clown
(Spanish) Payaso
bookmark
Xlink’an
[[ʂlin.’k’an]]
verbo intransitivo
jump
(Spanish) saltar
bookmark
Xo’ol
[[ʂoʔo]]
verbo transitivo
pull
(Spanish) tirar
bookmark
Yoq’ol
[[joʛol]]
sustantivo
fertility massager
(Spanish) Sobadora
bookmark