Your search for the Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅) mode
has returned 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ ’íítseedgo bee na’anishí hasht’enáshdlééh.

yesterday 1-pound.P-GO tool 3-1-put.back.I
listenloadingplaying

Yesterday, I did silverwork, and now I’m putting my tools away.

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG 3-because soon hunger 1-3-kill.I

’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?

that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P

’Óshą́ą́’ laanaa’ dichin shi’niiłxį́.

1-eat.O wish hunger 1-3-kill.I
listenloadingplaying

I wish I could eat, I am very hungry.

'Ólta’góó deínóhkááh.

school-toward pl-2dpl-go.pl.PROG

Baa tįįh náádiikah.

3-for achieve 1dpl-walk.pl.I

Beeldléí danołtsóós.

blanket pl-3-2dpl-bring.FFO.I

Béésh hataałí t’áádoo de nídíłki’í.

radio NEG up 2-volume.turn.I-Í

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Bilagáanaa Bizaad doo diists’a’ da. K’ad ’éí t’áá shxǫǫ t’áá bee yáshti’.

formerly English neg 1-understand.I neg. Now TOP good.thing barely 3.with 1.speak-I

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Bilagáanaa Bizaad doo diists’a’ da. K’ad éí t’ááshxǫǫd t’áá bee yáshti’.

formerly English NEG 1-understand.I NEG | now TOP at.least just 3-with 1-speak.I

Chidí léi’ la’ ch’ééh dah diilyeed.

car because surprise in.vain up 3-go.I

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
listenloadingplaying

You all stop the car!

dadiilyį́į́h

pl-3DO-1dpl-melt.it.I

dadínółkaad

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).I

daołbéézh

pl-3DO-2dpl-boil.it.I

deidiłhį́į́h

pl-3DO-3dpl-melt.it.I

deidíníłkaad

pl-3DO-3dpl-start.to.herd.them.(animals).I

deiigish

pl-3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

deiyą́

pl-3DO-3dpl-eat.it.I

didishjeeh

3DO-1-start.fire.I

diidiłjeeh

3DO-3-start.fire.I

Haahláyéé ’ajiiłhosh.

don’t.dare 4-sleep.I

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg

haiilgéésh

3DO-1dpl-cut.it.out.I

hanołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

Háadi lá lį́į́’ naakai?

where-at Q horse 3-walk.pl.I

Háadi lá łį́į́’ naakai?

where-at Q horse 3dpl-walk.I

Jooł de’’aah.

ball here 3-2-bring.I

Mexicogóó daashinyáa ni’.

Mexico-to was.it 2-go.I NI’

Na’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?

hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.I
listenloadingplaying

How much will I lose at the hoop and pole game?

Na’nízhoozhídę́ę́’ shíká bił ’oolwoł.

Gallup 1-for 3-with 3-drive.I

nishóóh

3DO-2-brush/comb.it.I

niyą́

3DO-2-eat.it.I

niłbéézh

3DO-2-boil.it.I

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I
listenloadingplaying

Go and get up.

NTUdi hooghannimází góne’ Diné bizaad baa ’iinishta’

NTU-at hogan inside Diné 3-language 3-for 1-read.I

Shá bíighah ’azee’ál’į́įdi sédá.

sun proportionate medicine 3-make.I 1-sit.SPN

Shá bíighah yáshti’ lá.

sun proportionate 1-talk.I DISC

Shicheii béeso bideená naalnish.

1-grandfather money 3-exchange.for 3-work.I

Shimá dóó shizhé’é bił dibé dóó tł’ízí ta’nda’díígish nt’éé’.

1-mom and 1-dad 3-with sheep and goats 3-pl.shear.I past

Shiyáázh shaa yógháah le’ nissingo sédá.

my.son 1-for 3-arrive.O hope 3-1-want.CI-GO 1-sit.I
listenloadingplaying

I’m here wishing my son would visit me.

T’ah doo la’ ké ániidígíí ła’ biih náánást’ées da.

not.yet DISC shoe.new-IGII some 3-into 1-step.in.I NEG

T’ah doo la’ shą́ą́’ ’azhjaa’góó náádiikáah da.

not.yet DISC flea market-to 1pl-run.I NEG

T’áadoo hosh niyą́ní.

T’ÁADOO cactus 3-2-eat.I-Í

T’áadoo hoshíníkéhé.

T’ÁADOO 2-scold.NI-Í

Tó lą’ígo nidlą́ ’áko bee nitah yá’áh’hoot’ééh dooleeł.

water many 3-2-drink.DI so 3-with 2-among pl-3-good.NI future

yik’ídéididis

pl-3DO-3dpl-wrap.it.around.it.I

yishóóh

3DO-3-brush/comb.it.I

Yiską́ągo díí doo ’íídííłtah da. (K’ad tsxíiłgo ’ííníłta’.)

tomorrow this NEG 3-2-read.F NEG (now quickly 3-2-read.I)