Your search for * biihidzóhí 50 entries
’Aadę́ę́’ hoołtį́į́ł.
there-from 3s-rain.Prog’Alts’ééh bił hoo’aah. Nihíká ’adoohjah.
wedding.corn.meal 3-with 3-take.place.F 1pl-for 2-come.pl.F’Ashkii t’áá shǫǫ ółta’ lá.
boy good.thing 3-learn.I DISC’Ayóo łį́į́’ shił naalgeed diní, ’ííshją́ą́shį́į́ díí łį́į́chogii bikáá’ dah ńdaah!
very horse 1-with 3-buck.CI 3-2-say.NI lets.see this stallion 3-on up 2-sit.I’Azhą́ hasistih ndi t’ah honishyóí.
even.though 1-be.old-P even.though still 1-be.energetic.NI’áko ’índa
CONJ’áyąą
Ashkii tó nílinígíi yiih dzółhaał.
Boy flowing.water-ÍGÍÍ 3-in 3-3-fall.Obik’ízhdídis
3DO-4-wrap.it.around.it.IBíni’dii ’awáalyaa sitį́.
3-let-stay jail 3-lay.SPNBįįh bił da’doołdǫǫh.
deer 3-with pl-2dpl-shoot.ICh’ah ’éí doodaii’ nák’ee sinilí łizhinígíí daats’í nee hólǫ́’?
hat or sunglasses perhaps 2-with 4-exist.NIChidí bikee’ nits’ą́ą́’ nółtsǫ́ǫs le’.
car 3-tire 2-away 3-deflate.F hopedadidiilyįh
pl-3DO-1dpl-melt.it.FDamóo yę́ędą́ą́’ Yootóógóó niséyá.
Sunday past Santa.Fe-to 1-go.Pdaooyą́ą́’
pl-3DO-2dpl-eat.it.PDééh yaassííd léi’ ’ayóo sido lá.
tea 3-1-pour.I because very 3-hot.SPN discdidiilyįh
3DO-1dpl-melt.it.FDíkwíí jį́ shą’ nanilnish?
how.many Q days 2-work.IGólízhii dégo dasidoo’į́įgo da’oołzhish ni.
Skunk up-GO pl-3-look.I-GO pl-3-dpl-dance.IHa’át’éego lá ’íiyisíí ’atiinjį’ ’ańdeeshdááł lá?
how Q main road-up.to 1-back-on-go.sg.F DISCHaa'íyee' díí chidí bikééji' adeez'ahí hasht'e diilnííł.
lets.see this pickup.truck 3-1.pl-fix.FHaashíyee' shimá bidzi' izí shił doolwoł hait'éego dilwo'.
try.and.find.out 1-mother bicycle 1-with pas-moving.fast.F 3-1-try.F 3-run.hadazhneeshchaad
pl-3DO-4dpl-card.it.(as.in.wool).PHáágóó lá Bíl doogááł nízin Jáan?
where-toward Q Bill 3-go.sg.F 3-want.CI JohnHáísh ’átsą́ą́’ jóyą́ą́’ laanaa nízin?
Who ribs 4-eat.O hope 3-3-want.CIJoe dóó Louise dóó Kii dahataał.
Joe and Louise and Kii pl-3-sing.CIjíí’aal
3DO-4-chew.it.PKwe’é k’ad łe’esh’aah.
here now earth-1-put.into.I.SROle’ ’át’éégóó
Naaki nááhaigo shich’é’é náá’íídeeshtah, ní.
Two year.GO 1-daughter again.school.F said.Náńsdzáago t’áá ’íídą́ą́’ ’ííníyą́ą’ dooleeł.
back-1-go.sg.P-GO just already INDEF-2-eat.P FUTNichidí lá háadi nííníłbą́ą́z?
2-car-Q where-at 3-2-park.PNiłísh bééhosin doodaii’ biłísh bééhozin?
2-with-Q 3-know.CI or 3-with-Q 3-know.CIShá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’.
sun proportionate 1-swim.CIShimá dóó shizhé’é bił dibé dóó tł’ízí ta’nda’díígish nt’éé’.
1-mom and 1-dad 3-with sheep and goats 3-pl.shear.I pastShínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.
1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -ká after, for’akéé’ si’ání zanoo’į́ bik’ídáahgi
- benefactive
- Náásgóó
- yishwoł run along
- Neuter Imperfective (NI)
- nisin think, want
- ńt’éé’ relates to past timesaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- ’áłt’ąą after allsaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- t’áadoo notsaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasessaad ’át’éii zanoo’į́ bik’ídáahgi
- ’Áhoodzaii
- nishááh come, arrive




