Your search for * biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ shá bíighah ’atah ’adishdiłgo ’i’íí’ą́.

yesterday 1-for 3-passing down 1-play.stick.dice.RI evening

’Ałk’idą́ą́’ shimá b na’nishkaadgo ’aghaa’ yisdizígíí dibé yázhí yichíihgo yizénéíłt’ih.

long ago 1-mother 3-with SUP-1-herd.I-GO wool 3-spin.P-ígíí lamb 3-birth.P-GO 3-neck-around-3-tie.P

’Ólta’dóó ’azee’ ’al’íníjį’ t’áá ’ahanah.

school-from hospital-to just 3-be.far

-deená

-iih

-nee’

wait

Chidí ’anáshdlééh, háálá doo naalnish da.

car 3-1-repair.I because NEG 3-work.I NEG

Chidí bitooʼ ʼásdįįdgo doo diitsʼį́į da dooleeł.

truck 3-gas 3-exhaust.NP-GO NEG 3-start.I NEG 3-become.F

Da’ dibé nee hólǫ́?

Q sheep 2-with 3-exist.NI

Da’ Ron saad neiiłkaah?

Q Ron word 3-3-investigate.I

dadiilyį́į́h

pl-3DO-1dpl-melt.it.I

Damóo yę́ędą́ą́’ dziłghą́ą́’dę́ę́’ shádí dóó ba’áłchíní bił ’adaashkai.

sunday past.time mountain-top.of-from 1-elder.sister and 3-children 3-with downward-1-go.Pl.P

dazhdoołbish

pl-3DO-4dpl-boil.it.F

Doo ’atiin bąąhgóó ch’il ’ahwééh ’áłah ’ájíléeh da.

NEG road 3-beside-along plant coffee together 3-4-gather.SFO.I NEG

Doo kingóó diit’ash da.

NEG town-to 1dpl-go.du.Prog NEG

doolá dó’ --- da lá

Díí jį́ Nida’iiníísh ’áko shį́į́ nihich’į’ nida’iil, ya’?

today Friday then.maybe 1pl-toward 1pl-payment.I Q

Gólízhii dégo dasidoo’į́įgo da’oołzhish nỉ.

skunk up-GO pl-3-look.I-GO pl-3-dpl-dance.I

Halah doo bíighah jiztį́į da.

opposite.sibling NEG 3-beside 4-lay.O NEG

Háísh yiską́ągo ’adoogis?

who-Q tomorrow 3-wash.F

Hónáhoot’éhí ’índa ch’aa deeshááł nissin.

next.year until travel will.go.F 1-desire.

Jooł nits’ą́ą́’ nídiish’aah.

ball 2-away.from up-begin-1-lift.I

Kin góne’ siié jiní.

house in 1dpl-sit.I DISC 4-say.I

Kwe’éshą’ haa nízah nináhálzhishgo nináháltį́į́h?

here-Q how 3-long.N-up.to time.move.R-GO rain.R

Ma'ii yee' aní jiní aaji ła' jooldloosh.

coyote extremely someone it.is.said over.there surprise 4-creep.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nahółtą́ą́’ laanaa t’óó daniidzin.

rain hope just pl-3pl-want.O

Náás heesháałgo chidí bine’ ’ííyá.

forward 1-step.Prog-GO car 3-behind 1-go.P

Náhookǫsdę́ę́’ níłch’igo ’ayóo deesk’aaz.

north.from breeze-GO very cold.SPN

neilé

3DO-3-carry.a.ropelike.thing.around.I

nidasoolá

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.P

nidiilyeeł

3DO-1dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Niłhweeshni’ yę́ę ’áłt’ąą bíninááshídíłkid.

2-1-tell.P past.rel after.all 3-again-1-2-ask.P

Níwe, t’óó bee nídinine’!

stop just 3-with 3-2-play.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Níwo’jį’ nídiidááh.

move-to 2-get.up.I

Shidá'í, nilį́į́’ sha’níłteeh.

1-maternal.uncle 2-horse 1-to-3-2-lend.AnO.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shimá dóó shizhe’é ’éiyáhá Kin Łánígóó naazh'áázh.

1-mother and 1-father TOP building many-to 3-roundtrip.pl.SP

Shiníbaal doo tó biníkáogeeh le’ ’át’éégóó ’íishłaa.

1-tent NEG water 3-through-3-flow.O proof.against-NEG 3-1-make.P

Shiye’, t’áadoo nikídíltałí.

1-son NEG 2-stomp.IR-Í

Shoo díí doo ’ákót’ée da nahalin

look TOP NEG 3-thus.NI NEG 3-seems.I

Shą́ą́’ nicheii ’aadi naagháa ni’.

remember 2-grandfather there-at 3-walk.I NI’

Shį́įgo Hoozdodi doodó’ deesdoi da lá!

summer-go Phoenix-at certainly hot as.such discover

Sitsóí ’ólta’góó dah diigháahgo ła’ béeso baa yish’ááh.

1-grandchild school-toward up 3-start.to.go.I-GO some money 3-to 3-1-give.SRO.U

T’áadoo ’iishháshí łį́į́’ tł’oh bá niníłjool.

before 1-sleep.I-NEG horse hay 3-for 1-give.P.NCM

T’áadoo naníchxǫ’ígo t’éíyá naalyéhí bá hooghangóó shikee’ ’iihdíiwoł.

before 2-pout.CI-NEG-GO only goods 3-for house.GOO 1-follow 3-2-ride.(I)

T’áadoo nił hoye’égo t’éíyá éé’ nánahideeshnih.

before 2-with lazy.GO only clothes 2-for-1-buy.F

T’áá ’ákwíízhíní tó dah siyínígóó ’ałnánáshdááh.

every summer lake-toward again-1-go.R

Tsinaabąąs bikáádę́ę́’ ’adaashááh nt’éé shitł’aakał ’íízǫ́ǫ́z.

wagon 3-from downward-1-go.I past 1-skirt 3o-1-tear.P

Tł’éédą́ą́’ mą’ii léi’ shidááh gónaa ch’élwod.

last-night coyote there 1-before areal-around 3-move-rapidly.P

yę́ędą́ą́’

ʼAtʼééd doo bzhǫ́ǫ da dooleeł.

girl NEG 3-with HO-happy.NI NEG 3-become.F