Your search for * biihidzóhí 50 entries

’Aadę́ę́’ hoołtį́į́ł.

there-from 3s-rain.Prog

’Ahbínígo ch’éshááh ’áádóó sodiszįįh.

morning-GO 1-go.out.U and.then 1-pray.U

’Aseezį́ binaaltsoos biníkádinishchid.

gossip 3-paper 3-through-1-stick.finger.P

’Azháánee’ shi dibé hólǫ́ǫ ndi, dibé ła nahiideeshnih.

even.though my sheep 3-exist.NI sheep one 1-buy.F

’Ałk’idą́ą́’ ’éiyá naadą́ą́’ ’ayóo k’éédadiilyééh nít’éé’.

long.ago TOP corn very pl-3-1dpl-plant.R past

’Áłtsé biba’ dooleeł ’áko shį́į́ ’índa nihił dah adidoolwoł.

first 3.for will until then only 1.with start 3-drive.F

’Óshą́ą́’ laanaa’ dichin shi’niiłxį́.

1-eat.O wish hunger 1-3-kill.I

Béégashii báháchxį’go bik’ee neeshchééł.

cattle 3-become.angry.I-GO 3-on.account.of 1-flee.Prog

Béégashii yáázh ła’ shibee’í’diidłííd bik’i niní’ą́.

calf one 1-cattle.brand 3-on 3-1-put.NP

bik’ízhdidoodis

3DO-4-wrap.it.around.it.F

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Chidí nidabinołtłáád.

car pl-3-2dpl-stop.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

da’

Da’ dibé nee hólǫ́?

Q sheep 2-with 3-exist.NI

dadidiilyįh

pl-3DO-1dpl-melt.it.F

Damóo yę́ędą́ą́’ Yootóógóó niséyá.

Sunday past Santa.Fe-to 1-go.P

deiigish

pl-3DO-1dpl-make.one.cut.in.it.I

Dibé tsétah daashin yoolyé ni’.

sheep rock-top was.it 3-2-call.P NI’

didíłjeeh

3DO-2-start.fire.I

Doo ’áłah deiidleeh da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.I NEG

Doo ndi nálzid da.

not.even 3-scared.NI NEG

Díí tsé t’óó la’ béésh át’é nahalin.

this rock contrary.to.appearances metal 3.be.NI 3-resemble.NI

Hastiin dóó ’at’ééd ha’át’íí lá ’áyiilaa?

man and girl what Q 3-3-make.P

Hosh doo jiyą́ą da.

cactus NEG 3-4-eat.DI NEG

Kintahgóó diit’ash.

town-to 1dpl-go.du.Prog

Mósí yázhí chizhtah yiyah yilwod.

kitten woodpile.among 3-under 3-run.P

Naakidi ’oolkiłgo ’áko ’índa ’áajigo dah diiyá.

two.at time-GO after.that. towards.GO start 1.go.I

Nahałtin ládą́ą́’ doo deesháał da.

3s-rain.I in.case NEG 1-go.F NEG

naohłé

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Ni’dózhoł.

term-3-sprinkle.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nidlóóhísh doodaii’ dooísh nidlóoh da?

2-cold.X-Q or NEG-Q 2-cold.X-Q NEG

Nighéí na’ashch’ąą’ígíí níil’į́.

over.there painting-ÍGÍÍ 3-2-du.look.I

Niísh ’ałdó’ t’áá ’ákwíinínízin?

2-Q also just 2-think.so.NI

Nimá yázhí bighanaad késhdę́ę́’į́">góó díílwoł dóó ’áájí ’awéé’ baa ’áhólyą́dooleeł.

your aunt 3-house-to 2-run-and that-way baby 3-for 2-care.CI FUT

Shi’dizhchį́į́ yęędą́ą́’ ’éí tsinaabąąs dahólǫ́ nt’éé.

1-pass-born.P past TOP wagon 3-with pl-3-drive.I pl-be.NI past

Shidá’í tsékooh góyaa b ’adáá’áázh.

1-uncle canyon areal-down 3-with 1.go.dual.P

Shinaadą́ą́ʼ ʼałtso dadoogą́ą́ł tʼáadoo nahóółtą́ą́góó.

1-corn all Pl-F-dry.up unless O-to.be.a.rainstorm

Sitsóí ’ólta’góó dah diigháahgo ła’ béeso baa yish’ááh.

1-grandchild school-toward up 3-start.to.go.I-GO some money 3-to 3-1-give.SRO.U

T’ah doo la’ náhashgod da.

Still NEG fact 1-hoe.I NEG

T’áadoo ’adíłts’inígo t’éiyá nił ’ákǫ́ǫ́ deesh’ash.

NEG 3-2-punch.RI-NEG-GO only 2-with there 1du-go.F

T’áadoo nikéénikahígóó chidí bitóó’ ła’ ’įįhnidadiikááł.

NEG 1dpl-return.back.pl-I-toward.CI car 3-gas some 3-1.dpl-pour.I

T’áá ’ałkéé’ ’azee’ííł’íní bił yah ’adahaadzá.

just one-behind-another doctor 3-with 3-in 1Dist-4-go.I

T’áá ká ’ooshháásh.

neg 1-go.to.sleep.O

T’áá ká tó tsíídkáá’ dididííkááł.

NEG water charcoal-on start-3-2-put.OC.F

T’iis bąąh nidaohna’.

cottonwood 3-on pl-2dpl-climb.I

T’áadoo nił hóyé’égo t’éiyá ’éé’ ná nahideeshnih.

before 2-with 3-lazy.GO only clothes 2-for 3-2-buy.F

Tsé binahjį’ kídíníikeeł dóó háádiilyįh.

rock 3-against 1du-sit.F and 1du-rest.F

Tł’éédą́ą́’ shį́į́ nida’a’nééhgóó nidadziskai.

last.night perhaps game-to pl-3-3-go.pl.P

Yiską́ągo Na’nízhoozhídi háadish ’adeeshį́į́ł ninízin?

tomorrow Gallup-at where-Q 2-eat.F 2-want.CI

Łeechaʼí ʼóyą́ą́, éí nabídishgizh.

Dog 3-eat.O TOPIC 3-surgery.P