Your search for * biihidzóhí 50 entries

’Ashkii yázhí éí bimá kingóó yił yi’ash.

boy little TOP 3-mother store-to 3-with 3-walk.du.Prog

’Ayóo łį́į́’ shił naalgeed di, ’ííshją́ą́shį́į́ díí łį́į́’ bik’i dah ńdaah!

very horse 1-with 3-buck.CI 3-2-say.NI lets.see this horse 3-on up 2-sit.I

’Ałk’idą́ą́’ dahane’ yę́ę bíneeshdlį́įgo yíłta’.

long.ago pl-story past 3-1-admire.I-GO 3-1-read.P

’Ádihodideesht’ih sha’shin nisingo t’áadoo ’atah haasdzíi’ da.

RFLX-1-get.into.trouble.F perhaps 1-think.CI-GO NEG among 1-say.P NEG

’áko ’índa

CONJ

’Eii ’at’ééd ’ak’e’elchí doozhǫǫgo yóhoołą́ą́’ lá, nihíká ’azhdoolwoł.

that girl pass-write.I decent 3-3-learn.P DISC 1dpl-for 4-run.F

*Nidlóóhísh doodaii’ doo sha’shin nidlóoh da?

2-cold.X-Q or NEG perhaps 2-cold.X-Q NEG

-dę́ę́’

Ashkiísh t’áádoo nideezhí yíni’ yá ahóólaa da?

boy NEG 2-younger.sister 3-mind 3-for 3s-3-make.P NEG

Awéé’ nídiiłtíí nít’éé’ t’óó tsé’ádin i’niichah.

baby 3-1-carry.I past just overwhelmed 3-cry.I

Ch’é’étiingóó naanéhígíí shił bééhózin.

entrance-along 3-play.I-COMP 1-with 3-know.NI

Chidí naat’a’íísh hooghankáá’góó ch’ínísaal ’éí doodaii’ dziłghą́ą́’góó daats’í?

airplane house-over-along over-3-fly.P TOP or mountain-attached-along perhaps

Dibé bitsį’ doodago béégashii bitsį’ daats’í nínízin?

sheep 3-meat or cow 3-meat possibly 3-2-want.NI

Díí dziłígíí shádi’ááh bich’ijígo ’ałkéé’ ’adíítąąd.

this mountain-Comp southward 3-toward-GO one-behind-another 3Pl-scatter.NP

Doo ndi dichin nizin da.

not.even 3.hunger-I.am.NI NEG

Doo t’áá k’ad chidí ná’ínéishdlaa da.

NEG just now car 2-for-3-1-fix.I NEG

Doondó’ daatsaah da noolin.

not.even 3-sick.I NEG 3-resemble.NI

Dooshą’ kót’éego áníléeh da lá.

ensure like.this 2-do.I DISC

Dziłghą́ą́’í ’alóós dóó nááneeskadí ńdeidį́į́h.

Wht.Mtn.Apache rice and tortilla pl-3-3-eat.R

Dó’ísh t’ahdii nikee’ bii’ síní’eezísh łí?

DÓ’-Q still 2-shoe 3-in 2-have.on.P-Q ŁÍ

Haash nízah kodóó nighanjį’?

how-Q 3-long.N here-from 2-home-to

Haashą’ ʼátʼé, shí bichʼįʼ haʼdiisdzih.

how-Q 3-be.NI 1 3-to 1-speak.F

hadeeshtééł

3DO-1-carry.him/her.up.out.of.something.F

Hak’az bik’ee shíchį́į́h doo ’áháłchįįh da.

hanii

Hastiin tó naneesdízídę́ę’go naashá daashin ’éí ní.

man Tuba City-from-go 1-walk.I wonder top 3-say

Hatáálgóó déyáago shikélchí t’óó tsxį́į́łgo bił ’ada’shéshiizhgo ńdaséłkad.

ceremony-1-go-Fut-GO 1-moccasin merelyhurry.GO 3-with 3-1-pierce-GO 3-1-sew-P

háajį’go

Házho’ó bidahół’aah, t’áá ká bił da’oosiih.

well 3-pl-2-learn.I just prevent 3-with pl-2-mess.up

jitł’ó

3DO-4-weave.it.I

Kin Łánídiísh ’éí doodago Bee’eldííldahsinildi daats’í naniná?

Flagstaff-at-Q TOP or Albuquerque-at perhaps 2-go.around.CI

Kintahgóó diit’ash.

town-to 1dpl-go.du.Prog

Lééchąą’í t’áá shǫǫ ’akéé’ nálwod lá.

dog good.thing INDEF-behind 3-return.P DISC

Nétł’ah ládą́ą́’ doo ’aadi shił ’adoolwoł da.

3-difficult.P if NEG there.at 1-with 3-drive.F NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Nida’iilyéego ’áłt’ąą yiską́ągo ’índanááł doo.

pass.pay.I-go after.all tomorrow only.then 2-come.Prog future

nidaohłé

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Nishą́? Náádilyeed ho’dooniid.

2-Q It. 2-run 3-2-said.P
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shitsilíké ’éiyáhá nda’ałkǫ́ǫ́’.

1-little.brother-pl TOP 3-pl-swim.IP

Shiyáázh nih ’oołbąs dooleeł.

1-son 1pl-with 3-drive.Prog will.be

Shiázh ’ółta’góó deeyáhą́ą doo yénániih da.

1-son school-to 3-go.P-past one but NEG 3-3-remember.CI NEG

Shizhé’é nihwiiłdlaadgo bikéé’ naadą́ą́’ ’adaashjaah łeh.

1-father 3-3-plow.I-GO 3-behind corn 3Pl-1-drop.I Cust.

T’áadoo ’iishháshí łį́į́’ tł’oh bá niníłjool.

before 1-sleep.I-NEG horse hay 3-for 1-give.P.NCM

T’áá kintahdi ’ííyą́ą́’ nidi náá’áshdą́.

just town-at 1-eat.P but 3-1eat.R

T’áá ’ahánigóó yiizįįh

just near 2-stand.I

Tį’ ninádeiilnish.

let’s.go again-pl-1dpl-work.R

Tł’éédą́ą́’ shį́į́ nida’a’nééhgóó nidadziskai.

last.night perhaps game-to pl-3-3-go.pl.P

wónáásdóó

yiilzhóóh

3DO-1dpl-brush/comb.it.I

Yiską́ągo łį́į́’ ’ahaniniilkaad dooleeł.

tomorrow-GO horse 1dpl-round.up.P FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

yíshóó’

3DO-1-brush/comb.it.P