Your search for * biihidzóhí 50 entries

’At’ééd ’éí ch’iyáán ’ál’į́įgi łá’í nidi doo bił bééhózin da.

girl TOP food 3-make.NI-at one but 3-with 3-know.CI NEG

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó sitsiits’iin díínii’.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG because soon 1-head 3-ache.P

’Ahwééh náánááshdlą́ą́’.

coffee again-1-drink.R

’Atiin bąąhgóó béésh halne’é tsin bá ’adaaz’á.

road 3-along.side telephone pole 3-for 3Pl-stand.upright.SPN

’Ałk’idą́ą́’ Naayéé’ Neizghání ha’a’aahjigo ’atsiniltł’ish bił dah yizdéél jiní.

long.ago Monster Slayer east-to lightning 3-with up 3-move.SFO.P 4-say

-jigo

-ts’ą́ą́’, -ts’á

-tsąąh

Awéé’ doo ndó’ yidlóoh da.

baby NEG NDO’ 3-cold.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Béégashii yáázh ła’ shibee’í’diidłííd bik’i niní’ą́.

calf one 1-cattle.brand 3-on 3-1-put.NP

Bilá ’ooskidgóó yoonaał le’.

3-at 3-time.P-GOO 2-arrive.P hope

Chidíłtsooí bidááh síńzį́į dooleeł.

car-yellow-REL 3-for 2-stand.SPN FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

dajishbéézh

pl-3DO-4dpl-boil.it.P

dajoodlą́ą́’

pl-3DO-4dpl-drink.it.P

Daniel hahgosh hidilníísh?

Daniel when-Q 3-start.work.I

dazhdoołbish

pl-3DO-4dpl-boil.it.F

dididoołjah

3DO-2dpl-start.fire.F

Doo chosh shijooł’į́į́’ léi’gi’ ’át’éégóó sh hóyéé’.

NEG 3-1-make.use.O proof.against-NEG 1-with lazy.NI

Doo ńdeeshdááł da, háálá kwii doo shił yá’áhoot’éeh da.

NEG 1-return.F NEG because here NEG 1-with 3-good.NI NEG

Doo yéé shaa yánłti’go ndiséts’ą́’į́.

NEG fear 1-to 2-talk.DI-GO 2-1-hear.P

Dooshą’ léi’ nizaad baa yóónééh lágo.

DOOSHĄ’ LÉI’ 2-language 3-to 2-forget.O don’t

Dziłgóó ’o’ooldee’ yę́ę ná’ooldah.

mountain-to 3-go.pl.P past 3-return.pl.I

Haa léí’ yit’éehgo nichidí yichxǫ’ígíí doo baa níni’ da?

why-Q since 3-be.NI 2-car 3-ruin.P-NOM NEG 3-of 2-mind NEG

haidoołtééł

3DO-3-carry.him/her.up.out.of.something.F

Hastiin dóó ’at’ééd ha’át’íí lá ’áyiilaa?

man and girl what Q 3-3-make.P

hayííłgizh

3DO-3-cut.it.out.P

Háísh tsinaa’eeł ’áyiilaa?

who-Q boat 3-3-make.P

Háíshą’ tsinaa’eeł ’áyiilaa lá?

who-Q boat 3-3-make.P DISC

Jį́į́dą́ą́’ t’óó k’asídą́ą́’ nihee nahóółtą́.

today just very.nearly 1dpl-with areal-rain.P

Jooł nits’ą́ą́’ nídiish’aah.

ball 2-away.from up-begin-1-lift.I

jííyą́ą́’

3DO-4-eat.it.P

K’os hóle’!

cloud 3s-become.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

KinŁánídi ’ííníshta’ ńt’éé’ ’áádóó t’áá ’ániidígo ’áadi náánísdzáá ńtéé’ ’ééhosisya’ lá.

Flagstaff-in 1-study.P past and.then just recently there-at 1-return.P past 1-get.hazy.P disc

Naashnéego jooł báátis yímááz.

1-play-go.CI ball over 3-roll.P

Náneeskaadi t’áádoo naa’ółí bił yíyą́ą’da. ’Alóós t’éiyá yíyą́ą́’.

Tortilla-N (t’áá)doo-NEG Bean-N bił-3-with yíyą́ą’da-3o-1s-eat.P NEG Rice-N t’éiyá-only yíyą́ą’-3o-1s-eat.P.

nideilé

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Níwe, naaltsoosgo yee' baa nitsíníkees!

stop paper-GO really 3-with 3-2-think.I
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Shibíík’issii be’ak’id gódei bił dé’áázh.

1-friend lake areal.up 3-with 2-walk.I

Shileechąą’í halǫ́ǫ́ ńt’éé’ są biis.

1-dog have past old.age 3-die.of.P

Shizhé’é bidá’ák’eh ’éí shicheii bidá’ák’eh táadi yilááh ’ánáníłtso.

1-father 3-field TOP 1-grandfather 3-field three-at 3-big 3-again-big.NI

Shizhé’é bitsą́ądi haashį́į́ yidzaago tł’óó’góó yik’ee naalyiish.

1-father 3-stomach-at something 3-happen.P-GO outside-toward 3-on.account.of 2-bend/stoop.CI

Shį́į́dą́ą́’ na’niiłkaadgo t’áá ’áháníjį’ ’adeeshch’iłgo bik’ee deelyiz.

T’ahádą́ą́’ hast’e’ádadoołnééh, aadéé’ nihich’į’ ootį́į́ł.

before 3dpl-refl-prepare.I there-from 1dpl-toward 3-1dpl-prayer.stick.SSO.Prog

T’áá ká ’adinoólgháásh.

neg 2-oversleep.O

T’áá ká nóosh’į́į́’

Neg 1-see.O

T’áá shǫǫ tł’éédą́ą́’ nihee nahóółtą́.

just good night-past 1pl-by 3-rain.P

Tóta’góó díníyáá ládą́ą́’ tł’oh ła’ nahidíiłnih.

Farmington-to 2-go.F if hay some 3-2-buy.F

Ts’éénídzííd, t’ah ’íinda ’iidííłhosh.

2-wake.up.I future only.then 2-sleep.F

yididínóołkał

3DO-3-start.to.herd.them.(animals).F

yiłhį́į́h

3DO-3-melt.it.(snow).I