Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahbínígo ch’éshááh ’áádóó sodiszįįh.

morning-GO 1-go.out.U and.then 1-pray.U

’Ajótł’óół laanaa nissin ndi ’aghaa’ shee ’ádin.

4-weave.O hope 3-1-want.CI but wool 3-1-with.me 3-none.NI

’Ak’éégo ’éí chizh niléí keehaidi ninahdahiigééh nt’éé’.

autumn-GO that wood over.there winter.camp-at pl-3-1-unload.P past

’Ashkii tó nílinígíi yiih dzółhaał.

boy water 3-be.NI-ÍGÍÍ 3-in 3-fall.O

’Atsą́ą́’ ła’ jóyą́ą’ le’.

ribs some 4-eat.O desire

’Azhą́ hasistih ndi ’ayóo ’eesh’į́.

even.though 1-be.old.P even.though very 3-1-see.Prog

’Ólta’di ’áłchíní binaashii sédáago ’ííníshta’.

school-at children 3-across.from 1-sit.SNP 3-read.NI

Ashkii tó nílinígíi yiih dzółhaał.

Boy flowing.water-ÍGÍÍ 3-in 3-3-fall.O

Ashkii tł'óodi naashné ni. Nit'éé' bimá aní k'adee' 'aadéé' chiíłtsxóoí yilwoł.

boy outside-at 1-play.IP 3-say. past 3-mother 3-say.IP now there-from vehicle-yellow-NMZ 3-moving.fast.F

bik’ídadiidis

pl-3DO-1dpl-wrap.it.around.it.I

Bíla’ashdla’ii nishlį́.

3-hand-five-NOM 1-be.NI

Chidí nahideeshnih ndi shibéeso ’ádin.

car 3-1-buy.F but 1-money 3-none.NI

Chidíłtsooí bidááh síńzį́į dooleeł.

car-yellow-REL 3-for 2-stand.SPN FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Dah nóóljííd lágo.

up 2-jump.O don’t

deidíníłkaad

pl-3DO-3dpl-start.to.herd.them.(animals).I

deiilzhóó’

pl-3DO-1dpl-brush/comb.it.P

Dibé dził binaashii nanishkaad.

sheep hill 3-across.from 3-1-herd.CI

Dichin nínízin ya’?

hungry 2-want.NI Q

didiiljeeh

3DO-1dpl-start.fire.I

didoołhįh

3DO-2dpl-melt.it.F

Doo ndi nálzid da.

not.even 3-scared.NI NEG

dííyį́į́ł

3DO-2-eat.it.F

díłhį́į́h

3DO-2-melt.it.I

Gohwééh ’áłdó’ nahideeshnih nisinée beesénah lá.

coffee also 3-1-buy.F 1-want.NI-past 3-1-forget.P DISC

hadaołgéésh

pl-3DO-2dpl-cut.it.out.I

hajííłgizh

3DO-4-cut.it.out.P

haniłgéésh

3DO-2-cut.it.out.I

hanołchaad

3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).I

Hodíínáá’ágo bááh dootł’izhí ła’ deeshį́į́ł.

after.a.while-GO bread blue some 1-eat.F

jidiłhį́į́h

3DO-4-melt.it.I

jidoołbish

3DO-4-boil.it.F

Jooł ’ahííłhan ’áádóó ’atiin dóó ’anít’i’ báhátis ’eelts’id.

ball 3-1-throw.P and.then road and fence 3-over 3-move.SRO.P

K’ad hooghangóó nááshdááł dooleeł.

now hogan-toward 1-go.Prog FUT

Kingóó déyáhą́ą́’ łá’í nidi doo bénáshniih da.

store-to 1-go.P-past but NEG 3-1-remember.CI NEG

Kwii sínídáa dooleeł.

here 2-sit.SPN will.be.F

Kʼadí! Tʼáadoo tʼóó ’ííyį́į̨́łí.

stop NEG just 2-eat.Prog-í

Mary ha’át’íí nayiisnii’?

Mary what 3-3-buy.P

Masí dó’ nee holǫ́ǫ́’ísh łí?

cat DÓ’ 2-with exist.NI-Q ŁÍ

Naadą́ą́' ła'í ndi t'áadoo bik'i nahoołtą́ą da.

corn not.even.one but just.NEG 3-on rain.P NEG.

Náá’íídéeshtah nisin doodago t’óó siláogóó deeshááł.

again-1-go.school.F 1-want or merely military-to 1-go.F

Nida’iilyéego ’áłt’ąą yiską́ągo ’índanááł doo.

pass.pay.I-go after.all tomorrow only.then 2-come.Prog future

nideidooleeł

pl-3DO-3dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

Nizhónígo ha’íí’ą́ yę́ędą́ą́’ sxíiłgo da’ségis.

beautiful sunrise past quickly pl-3-1-wash.P

Nídeezidgo ’índa hoł ní’deeswod.

month-GO only.then 4-with 2-drive.back.F

Shichá si’ą́ągo ’iiłhaazh.

1-huddle 3-put-SPN-GO 1-sleep.P

Shiázh ’ółta’góó deeyáhą́ą doo yénániih da.

1-son school-to 3-go.P-past one but NEG 3-3-remember.CI NEG

Shizhé’é bichíditsoh yaa naashnish

1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked.P 1-father 3-truck-large on.it 3-3-worked

Shí ’éí t’áá naanishdóó kingóó déyá.

I TOP just work-from town-to 1-go.I

woshóóh

3DO-2dpl-brush/comb.it.I

yíshóó’

3DO-1-brush/comb.it.P