Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries
’Áshįįh Bii’ Tóodi níyáago dził bąąh hanáádeesh’nah.
Salt.Lake.City-at 1-go.P-GO mountain 3-on again-1-climb.R’Éí naanishígíí haa nízahdę́ę́’ binanilnishgo hoolzhiizh?
that work-ÍGÍÍ how 3-long.N-past 3-2-work-GO time.move.P’Ííshją́ą́ ’at’ééd yázhí hooghandę́ę́’ ch’idoogááł.
certainly girl little house-from out-3-walk.F"Doildinę́ę’ daazts’ą́ą́ lá," didííniił.
3-be.outcast.NI-deceased 3-die.P DISC 3-2-tell.FBaa tįįh náádiikah.
3-for achieve 1dpl-walk.pl.Ibik’ízhdidoodis
3DO-4-wrap.it.around.it.FCh’íníyáá nít’ę́ę́’ t’áá hooshch’į’ łééchąą’í shich’į’ ch’élwod.
out-1-go.P past suddenly 1-to dog out-3-come.Pdadiidį́į́ł
pl-3DO-1dpl-eat.it.FDah níljííd!
up 2-jump.Idajishóóh
pl-3DO-4dpl-brush/comb.it.Idashiilbéézh
pl-3DO-1dpl-boil.it.PDá’ák’eh góyaa yishwoł.
cornfield down.that.way 1-run.Progdidadiiljeeh
pl-3DO-1dpl-start.fire.IDoo ’áłah dadiidleeł da.
NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEGDoo t'áá k'ad nich'i' hasdzíí da.
do.not.want.to towards.you.pos 1-speak.P NEGdoohsį́į́ł
3DO-2dpl-eat.it.FDoondó’ ’awéé’ yicha da.
not.even baby 3-cry.I NEGHa’at’iish náádaadi’ní?
what-Q again-pl-3-say.IHa’át’íísh biniinaa nanichxǫ’?
what-Q 3-because 2-pout.CIHa’át’íísh biniinaa naníchxǫ’?
what-Q 3-because 2-pout.CIHaashíyee' díí naak'ee sinilí biniitááh t'áá daats'í bee hoot'į́.
try.and.find.out this eyeglasses 3-2-try.IP just maybe 3-with area-pas-see.Prog.Nhadazhdoołtééł
pl-3DO-4dpl-carry.him/her.up.out.of.something.FHaidą́ą́’ ’a’áán góne’ naashnish ńt’ę́ę́’ --- doo shił yá’áhoot’éeh da.
winter-past mine.shaft inside 1-work.I past neg 1-with 3-good.N neg
’íísíníłts’ą́ą́’
bee ’ééhóziní
- -dą́ą́’ past timefind in Navajo Postposition Lexicon
- time
- Imperfective (I) (∅, ni, si, yi-∅)
- naashnish work
- -ił withfind in Navajo Postposition Lexicon
- cognitive experiencer
- ńt’éé’ relates to past timefind in Navajo Adverb Lexicon
- doo --- da frame to negativize verbs and phrasesfind in Navajo Adverb Lexicon