Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Adą́ą́dą́ą́’ ch’iyáán ’áshłaago dajííyą́ą́’.

yesterday food 1-make.P-GO pl-4-eat.P

Asdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ naalnish da.

woman little 3-car not.even but 3-work.P NEG

Asdzą́ą́ yázhí bichidí doondó’ ndi naalnish da.

woman little 3-car not.even but 3-work.P NEG

Ałk'idą́ą́' 'éiyá naadą́ą́' ’ayóo k'éédadiilyééh ńt'éé'. Díísh jį́įdi 'éiyá kindi nidahaniih.

long.ago TOP corn very pl-3-1dpl-plant.R past | this day-at TOP store-at pl-3-pass-buy.CI

bik’ídísdis

3DO-1-wrap.it.around.it.I

Ch’é’étiingóó naanéhígíí shił bééhózin.

entrance-along 3-play.I-COMP 1-with 3-know.NI

Ch’óóshdą́ą́dą́ą́’ Diné Bizaad t’éiyá bee yádeilti’ nít’ę́ę́’.

formerly Navajo language only 3-with pl-3-speak.I past

Da'iigisgo deekai yéeni t'oo naalyéhí bá hooghangóó nisiikai.

pl-3-wash-GO walk.pl.F aforementioned merely goods 3-for home-to roundtrip

deiidą́

pl-3DO-1dpl-eat.it.I

didadołjeeh

pl-3DO-2dpl-start.fire.I

didiilyįh

3DO-1dpl-melt.it.F

Díí tsídii bit’oh yisdádeeshjoł, ’áko shį́į́ kónááhoot’éhé tsídii ła’ náábít’oh dooleeł.

this bird 3-nest 3-1-save.F-NCM then maybe next.year bird some again-3-nest future

Díí tł’óół tsin bik’ídísdis.

this rope stick 3-on-3-1-wrap.I

Doo ’áłah dadiidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Doochǫǫł á’ego!

repulsive 3-be.NI-GO

díníilkaad

3DO-1dpl-start.to.herd.them.(animals).I

dííníłhį́į́’

3DO-2-melt.it.P

Dó’ísh t’ahdii nikee’ bii’ síní’eezísh łí?

DÓ’-Q still 2-shoe 3-in 2-have.on.P-Q ŁÍ

Gohwééh nayiisnii’diísh b bééhózin?

coffee 3-3-buy.P-at-Q 3-with 3-know.NI

Haa'íyee' shinááł Diné bizaad bíhwiidííł'aał.

lets.see 2-1-watch.Prog Navajo language 3-2-learn.F

Haashíyee' shimá bidzi' izí shił doolwoł hait'éego dilwo'.

try.and.find.out 1-mother bicycle 1-with pas-moving.fast.F 3-1-try.F 3-run.

hadeiłgéésh

pl-3DO-3dpl-cut.it.out.I

Haidą́ą́’ ’a’áán góne’ nishishnish ńt’éé’ --- doo sh yá’áhoot’éeh da.

winter-past mine.shaft 1-work.P past neg 1-with 3-good.N neg

Hastiin t’áá baa wóólyeed lágo.

man see.to.it to.him 2-run.to.O NEG-wish

Hazhó’ó nidahísóotą́.

still pl-2dpl-sit.pl.P

Kin góne’ siié jiní.

house in 1dpl-sit.I DISC 4-say.I

naohłé

3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.pl.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

Náá’íídéeshtah nisin doodago t’óó siláogóó deeshááł.

again-1-go.school.F 1-want or merely military-to 1-go.F

Nida’iilyéego ’áłt’ąą yiską́ągo ’índanááł doo.

pass.pay.I-go after.all tomorrow only.then 2-come.Prog future

nidadoohłeeł

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.F

nidaohłé

pl-3DO-2dpl-carry.a.ropelike.thing.around.I

Nizhé’é ha’át’íísh nahideeshnih nízin.

2-father-Q what 3-1-buy.F 3-want.NI

Níléidi t’áá bahat’aadí shábitł’óól noolzhee’.

There-at just clear-NOM sun.3.rays 3-rays.I

Shá bíighah na’ashkǫ́ǫ́’go yiishjį́į́’ lá.

sun proportionate 1-swim.CI-GO 1-sun.burn.I DISC

She’abe’ sits’ą́ą́’ wóódlą́ą́’ lágo.

1-milk 1-from 3-2-drink.O LÁGO

Shicheii déidiiłjeeh’ii’, hoozdohgóó nahisiitą́.

1-grandfather 3-3-built.fire.P-and warm-to 3-sit.P

Shízhe’é yéeni’ ’ayóó ’iiná bee nanihizhneeztą́ą́’.

1-father past-deceased very life 3-with 1pl-4-teach.P

T’ah ’ałk’idídą́ą́’ sik’is t’áá yiiłtsą́ą́ nít’ę́ę́’.

still long-ago 1-friend just 3-1-see.P past

T’ah doo ła’ nihee ninááháłtin da.

not.yet some 1pl-on 3-rain.CI NEG

T’áá hooshch’į’ déshnish.

suddenly 1-start.work.P

T’áá ká ’ooshháásh lágo.

neg 1-go.to.sleep.O LÁGO

T’áá shǫǫ da la’ da’adą́ądi diné bich’iiyą’ hólǫ́ǫ́ .

at.least such.as some restaurant-at Navajo 3-food 3-exist.NI DISC

T’áá shǫǫ hooghandi nádzáá lá.

good.thing home-at 3-return.P DISC

T’óó la’ sékwii.

contrary.to.appearances 1-naseous.SP

Tódínéeshzhee’góó hodzoołtsééh laanaa.

kayenta-to areal-4-see.O hope

Tó dasiyę́ę ’ałtso naaltséi .

water pl-3-sit.LPB.SPN-deceased completely 3-dried.up.P DISC

yiilbéézh

3DO-1dpl-boil.it.I

yiyííshóó’

3DO-3-brush/comb.it.P

ʼDa'azhishgóó, sis łigaii shaʼ díílééł.

dance-to 1-go.F belt silver 1-borrow3-lend.SFO.F