Your search for the Future (F) hoolzhishgi
biihidzóhí 50 entries

’Azháánee’ shi dibé hólǫ́ǫ ndi, dibé ła nahiideeshnih.

even.though my sheep 3-exist.NI sheep one 1-buy.F

’Ałah ’aleehgóó deesháál nínízinísh doodago béésh nitsíkeesí daats’í bee nidoonááł ’éí doodago t’áá hooghanídi daats’í KTNN yídíiłts’iił?

meeting-to 1-go-F 3-2 want.NI-Q or computer possibly 2-watch.F or just home-at possibly KTNN 3-2-listen.F

’Ííshją́ą́ ’at’ééd yázhí hooghandę́ę́’ ch’idoogááł.

certainly girl little house-from out-3-walk.F

"Binák’eeaad késhdę́ę́’į́">góó baa da’ashch’osh lá," didíínííł.

3-eye-between-around 3-to pl-3-infest.P DISC 3-2-tell.F

Chidí tááségis yę́ę ninááhodoołtį́į́ł daaní.

car 3-1-wash.P past-Q 3-again.rain.F pl-3-say.NI

dadidiilyįh

pl-3DO-1dpl-melt.it.F

dadidínóołkał

pl-3DO-2dpl-start.to.herd.them.(animals).F

dadiilbish

pl-3DO-1dpl-boil.it.F

Dá’ák’ehdi nídahodoohgoł.

cornfield-at pl-3-2-hoe.F

deeshbish

3DO-1-boil.it.F

deeshį́į́ł

3DO-1-eat.it.F

deididínóołkał

pl-3DO-3dpl-start.to.herd.them.(animals).F

deidooyį́į́ł

pl-3DO-3dpl-eat.it.F

didadidoołjah

pl-3DO-2dpl-start.fire.F

didideeshjah

3DO-1-start.fire.F

dididiiljah

3DO-1dpl-start.fire.F

didoołhįh

3DO-2dpl-melt.it.F

didííłhįh

3DO-2-melt.it.F

diididoołjah

3DO-3-start.fire.F

dizhdínóołkał

3DO-4-start.to.herd.them.(animals).F

Díí tł’éé’ ’iidííłhosh.

this night 2-sleep.F

Díí yihahígíí biyi’, háísh tówónaanígóó ch’aa deeyá?

this year.IGII within who overseas.GOO travel 3-going.F-Q

Díí yiską́ągo ’íídííłtah.

this tomorrow 3-2-read.F

Doo ’áłah dadiidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Doo ’áłah diidleeł da.

NEG together pl-1dpl-meet.pl.F NEG

Doo ńdeeshdááł da, háálá kwii doo shił yá’áhoot’éeh da.

NEG 1-return.F NEG because here NEG 1-with 3-good.NI NEG

Gohwééh ’áłdó’ nahideeshnih nisinée beesénah lá.

coffee also 3-1-buy.F 1-want.NI-past 3-1-forget.P DISC

hadadoołtééł

pl-3DO-2dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadadíníilchał

pl-3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadadínóołchał

pl-3DO-2dpl-card.it.(as.in.wool).F

hadeeshtééł

3DO-1-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadeidoołtééł

pl-3DO-3dpl-carry.him/her.up.out.of.something.F

hadínéeshchał

3DO-1-card.it.(as.in.wool).F

hadínííłchał

3DO-2-card.it.(as.in.wool).F

haidínóołchał

3DO-3-card.it.(as.in.wool).F

Háí lá yiską́ągo Tónaneesdizígóó bił ’adeeswod?

who discovery tomorrow.GO Tuba.City.GOO with 3-drive.F-Q

Hodíína’go deesháál.

in.a.while-GO go.sg.F

jidooyį́į́ł

3DO-4-eat.it.F

jidoołbish

3DO-4-boil.it.F

Na’nízhoozhígóó náádínídzáago háadish ’adeeshį́į́ł nínízin?

Gallup-toward again-2-go.R-GO where-Q 1-eat-F 2-want.NI

Naaki nááhaigo shich’é’é náá’íídeeshtah, ní.

Two year.GO 1-daughter again.school.F said.

Nahałtin ládą́ą́’ doo deesháał da.

3s-rain.I in.case NEG 1-go.F NEG

Naʼahóóhai baa nídiikai ʼakó ʼakʼidahiʼniłí bee shí ʼadíílwoł.

rodeo 3-about 1pl-do.F so saddle.blanket 3-with 1-after 2-help.F

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Shínaaí shíká ’adoolwoł nisin ńt’éé’ ’áłt’ąą t’áadoo níyáa da.

1-older.brother 1-for 3-run.F 1-want.NI but after.all NEG 3-come.sg.P NEG

Sitsii’ ndeeshshoh léi’ tó ’anideizgiz lá.

1-hair 3-1-moist.F because water 3-turn.off.R DISC

Tó tsíídkáá’ dididííkááł.

water charcoal-on start-3-2-put.OC.F

Yiską́ągo díí doo ’íídííłtah da. (K’ad tsxíiłgo ’ííníłta’.)

tomorrow this NEG 3-2-read.F NEG (now quickly 3-2-read.I)

Yiską́ągo shicheii nihaa deeshááł ní.

tomorrow 1-grandfather 1pl-to 1-walk.F 3-say.NI

Yiską́ągo daats’í doodaii’ naakiiską́ągo daats’í dah dideeshááł.

tomorrow.GO maybe either two.tomorrow-GO or start.off 1-start.go.F