Ła’ ha’nitáhígíí ’éí biihidzóhí 50 entries

’Ahbínídą́ą́’ t’áadoo ’ííyą́ą́’góó biniinaa wónáásdóó dichin shi’niiłhį́.

morning-past neg 1-eat.P-GO.NEG 3-because soon hunger 1-3-kill.I

’Ahbínídą́ą́’ t’óó ’ahodiyeeshdláałgo biniinaa ’ólta’di doo hah níyáa da.

morning-past with pretend-1-move.Prog-GO 3-because school-at NEG quickly 1-go.P NEG

’Atiin bąąhgóó béésh halne’é tsin bá ’adaaz’á.

road 3-along.side telephone pole 3-for 3Pl-stand.upright.SPN

’Ádihodideesht’ih sha’shin nisingo t’áadoo ’atah haasdzíi’ da.

RFLX-1-get.into.trouble.F perhaps 1-think.CI-GO NEG among 1-say.P NEG

’Áko ’índa yáníłti’ bidííniid.

after.that 2.talk.I 3-1.told.P

’Áłchíní hazhóʼí bik’i yíldził.

children careful 3-for 2-support.Prog

-nah

-tsąąh

Beehaz’áanii biaad késhdę́ę́’į́">k’ehgo baa hwiiníst’įįd.

laws 3-according-to-GO 3-about 3-discuss.P

Béeso bá hooghandi béeso ch’ééh ’adííníshkeed.

money 3-for house-at money in.vain 1-ask.I

Chidí naat’a’íísh hooghankáá’góó ch’ínísaal ’éí doodaii’ dziłghą́ą́’góó daats’í?

airplane house-over-along over-3-fly.P TOP or mountain-attached-along perhaps

Chidíłtsooí bidááh síńzį́į dooleeł.

car-yellow-REL 3-for 2-stand.SPN FUT
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Da’ naadą́’ísh nee hólǫ́?

Q corn-Q 2-with 3-exist.NI

Da’ Ron saad neiiłkaah?

Q Ron word 3-3-investigate.I

Dah díníilghaazh ’áshįįh bik’ídíínił.

fry.bread salt 3-on-3-2-sprinkle.PlO.F

Dah díníilghaazhísh ’íilnilaa?

fry.bread-Q 3-2-make.P

dayiigish

pl-3DO-3dpl-make.one.cut.in.it.I

dazhdíníłkaad

pl-3DO-4dpl-start.to.herd.them.(animals).I

deeshį́į́ł

3DO-1-eat.it.F

Dibé bighan báátis dah yiishte’.

Sheep corral 3-over up 1-climb.P

Dibé yázhi bimá doo boosáni da, biʼnootsaał.

sheep little 3-mother NEG 3-love.I NEG 3-starve.O
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Diné ła’ nizhónígo kéédahojit’į́ danihó’ní, ’áko ndi doo ’ákót’ée da.

people some 3-nice.NI-GO pl-4-3-reside.NI 3-Pl. so but NEG 4-think.CI NEG

Díigi ’át’éegoósh ’ájiił’įįh?

this-at 3-be-GO-Q SUP-4-do.P

Doo ’ííłta’go biniinaa t’áá ’ałtsojį’ t’áá shídin hazlį́į́’.

neg 1-go.to.school.P-GO 3-because every-up.to just 1-without 1-become.P

Dzi’izí bikee’ náásxis nít’éé’ bił daalkaałí baa’íí’á.

bicycle 3-tire 3-3-turn.Prog past nail 3-into-3-extend.NP

Díí haidíígíísh shí?

TOPIC which.one-ÍGÍÍ-Q 1-belong

Ha’át’éegishą’ nich’ah nííní’ą́?

where-at-Q 2-hat 3-2-set.down.SRO.P

haahláyéé

hadíníilchał

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).F

haidééłbįįd

3DO-3-fill.something.up.with.it.P

haniilchaad

3DO-1dpl-card.it.(as.in.wool).I

Hatáaldi 'iikááh 'atah 'ajóle’.

ceremony-at sandpainting among 4-make.O

Háágóósh díníyá?

where-to-Q 2-go.I

Háí lá sis łigai ’áyiił’įįh

who-Q belt silver 3-3-make.U

Jáanísh naalnish?

John-Q 3-work.I

Na’azhǫǫshgi díkwíí shį́į́ shaa woobįįh?

hoop.and.pole.game-at how.much 1-to pass-win.I

Náshdóí yę́ę noonéełgo wónáásdóó k’adę́ę ’ádįįh jiní.

wildcat former 3-die.off.Prog-GO soon nearly 3-extinct.I 4-say.NI

Neezdáago ’índa yiyííłtsą́.

3-sit.P-Comp only.then 3-3-see.P

nizhdooleeł

3DO-4-carry.a.ropelike.thing.around.F

Níwe, doo aghaa’ bee nijinée da!

stop NEG wool 3-with 3-4-play.I NEG
’íísíníłts’ą́ą́’loadingplaying

Saad biihi’níłí bee neilnish.

word computer 3-with pl-2-du.work.I

Sháahsita’gi yihę́ęsgo tsin-ts’ósí bee yích’id.

1-point.between.shoulder.blades 3-itch.I-GO stick 3-with 3-1-scratch.P

Shidá’í éí t’óó chaha’oh ła’ nijó’aah laanaa ní.

my.uncle TOP just arbor one 4-build.O hope 2-say.P

Shilééch’ąą’í hats’ąą ńdóosht’į́į́ł laanaa nízin yę́ę bik’íníyá.

1-dog areal-away.from 1-hide.O wishful 3-want past 3-1-find.P

Tó Haach’i’dę́ę́’ ’ííyisíí naashá.

Tohatchi-from truly 1-go.CI

Tó lą’ígo nidlą́ ’áko bee nitah yá’áh’hoot’ééh dooleeł.

water many 3-2-drink.DI so 3-with 2-among pl-3-good.NI future

wooshóó’

3DO-2dpl-brush/comb.it.P

Yas naanáásmasgo wónáásdóó ’ayóó ’áníłtsxo silį́į́.

snow 3-1-roll.around.Prog soon more large 3-become.P

Yiską́ągo nighanaad késhdę́ę́’į́">di naadeeshááł.

tomorrow 2-home-at 2-to-1-go.F

Ła’ damóo yę́ędą́ą́’ dah ’iyétł’ónée, k’ad ’ałníí’góó ’eeshtł’óół.

one Sunday past up 3-1-set.P-past now middle-toward 1-weave.Prog